A. I. Abdirazakov, R. S. Bekjonov neft va gaz qazib olish texnologiyalari

d

d
R  R^'
_{ R}''
(13.5)

d
Belgilash kiritamiz: f₁-dvigatel porshni yuqori yuzasi; f₂-shtok kesimi yuzasi ayirib tashlangan dvigatel pastki yuzasi; P₁-porshen usti bo‘shlig‘idagi ishchi suyuqlik bosimi; P₂-Porshn ostidagi ishlab bo‘lgan suyuqlik bosimi.
Unda
R_d  f₁  P₁ , (13.6)

R

d

2
'' _{ f}
 P₂ , (13.7)

Dvigatel silindridagi ishchi suyuqlik bosimi P₁ (13.5-rasmga qarang) quduq ustida ishchi suyuqlikni haydash bosimidan tashkil topadi P_h, quduq ustidan GPNning osilish nuqtasigacha bo‘lgan oraliqdagi NKQ tizmasi ichidagi suyuqlik ustunining

g
gidrostatik bosimi P ^' , NKQ da suyuqlik ishqalanishidagi bosim yo‘qotilishi P_ish,
dvigatelning zolotnikli moslamasida va suyuqlik uzatuchi kanallarda ishchi agentning ishqalanishda bosim yo‘qatilishi n. Ishqalanishda bosim yo‘qatilishlarni P_ishq va n minus belgisi bilan olish kerak bo‘ladi. Demak,

g
P₁=P_h+ P ^' -P_ish-n. (13.8)
Dvigatel porshni ostidagi ishlab bo‘lgan ishchi suyuqlik bosimi quduq usti tashlama quvuridagi bosimidan P_us, halqali tizimdagi suyuqlik ustuni gidrostatik

g
bosimi P ^' , halqali tizmda ishchi va qatlam suyuqligi harakatlanishidagi bosim
yo‘qatilishi P_ish va olib chiquchi kanallarda va zolotniklarda harakatlanishida yo‘qatiladigan bosimlardan tashkil topgan bo‘ladi. Demak,

g
P₂=P_ust+ P ^' +P_xalq +n (13.9)
Porshn pastga harakatlanish vaqtida nasos silindri porsheni usti va otida hosil bo‘ladigan kuch va bosimlarni ko‘rib chiqamiz.

R

h
^' kuch porshen osti va ustidan ta‘sir qiluchi kuchlarning algebraik

yig‘indisidan tashkil topgan bo‘ladi.

h

h
R  R^'



h
_{ R}''


(13.10)

Bu yerda
R ^' -porshenning pastki yuzasdan ta‘sir qiluchi kuch;
_R '' _-

n

h
porshenning yuqori yuzasidan ta‘sir qiluchi kuch. Lekin
R^'  F  P , (13.11)
h 1 h1
bu yerda F₁-pastga harakatlanishida suyuqlik haydalayotgan tarafning porshenning pastki yuzasi; P_h1-pastga harakatlanishida suyuqlik haydalayotgan tarafning nasos chiqishidagi bosimi.

R

h
Nasos porshni so‘ruchi tomonidan ta‘sir qiluchi kuch ^'' anologik ravishda
aniqlanadi. Porshenning yuqori yuzasi pastki yuzasidan shtok kesimi yuzasi ko‘rsatkichiga katta bo‘ladi.Uni F₂ bilan belgilaymiz. Unda

R^''  F  P , (13.12)
h 2 h2

g
bu yerda P_h2 – so‘rish vaqtidagi nasos porsheni usti bosimi. Haydash bosimi

^Ph1
^{ P}ust
 P^''  m , (13.13)