A. J. Tuychiyev Iqtisoiyot fanlari doktori, professor
Download 3.05 Mb. Pdf ko'rish
|
АУдит дарслик (1)
|
Nazorat uchun savollar:
1. Ustav kapitalini tekshirishning maqsad va vazifalari deganda nima tushuniladi? 2. Ta’sis hujjatlarini tekshirish nimalardan iborat? 3. Dastlabki hujjatlarni tekshirish ketma-ketligi to’g’risida nima bilasiz? 4. Sintetik va analitik hisob registrlarini tekshirish deganda nimani tushunasiz? 5. Moliyaviy natijalarni audit qilishda foydalaniladigan asosiy me’yoriy hujjatlarni keltiring? 6. Operatsion daromadlar va xarajatlarni shakllantirishni to’g’ri tekshirish qanday amalga oshiriladi? 403 7. Realitsiyadan tashqari daromadlar va xarajatlarni tartibini tekshirish qanday amalga oshiriladi? 404 FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO`YXATI 1. O’zbekiston Respublikasining “Buxgalteriya hisobi to’g’risida”gi Qonuni - Toshkent 2016 y 13 aprel. 2. O’zbekiston Respublikasining “Auditorlik faoliyati to’g’risida”gi Qonuni (yangi tahriri) 2000 y. 26 may. (O’zR 13.12.2002 y. 447-II-son Qonuni, O’zR 04.04.2006 y. O’RQ-28-son Qonuni, O’zR 10.10.2006 y. O’RQ-59-son Qonuni, O’zR 17.09.2007 y. O’RQ-110-son Qonuni, O’zR 09.09.2009 y. O’RQ- 216-son Qonuni asosidagi o’zgartirishlar bilan) 3. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2007 yil 4 apreldagi PQ-615- son Qaroriga ilova «Auditorlik tashkilotlari to’g’risida» Nizom. 4. Do’smuratov R.D. Audit asoslari.-T.: O’zbekiston milliy entsiklopediyasi. 2003.-612 s. 5. Ички аудит, аудит, хизмат кўрсатиш сохасида аудитнинг хусусиятлари, амалий аудит каби кафедрамиз яратган адабиётларимизни ҳам қўшиш керак 6. Audit. Darslik 1-jild. M.M.Tulaxodjaeva, Sh.I.Ilxomov, K.B.Axmadjonov va boshq.-T.: NORMA.-2008.-320 b. 7. Audit. Darslik 2-jild. M.M.Tulaxodjaeva, Sh.I.Ilxomov, K.B.Axmadjonov va boshq.-T.: NORMA.-2008.-320 b. 8. Ўзбекистон Республикаси Молия Вазирлиги томонидан тасдиқланган «Аудиторлик фаолиятининг миллий стандартлари» 1998-2005 йиллар. 9. Андреев В.Д. Практический аудит. М.: Экономика, 1995. 10. Аренс А., Лоббек Д.Ж. Аудит. Пер. с англ. под. ред. проф. Я.В. Соколова, - М.: Финансы и статистика, 1995. 11. Барышников Н.П. Организация и методика проведение общего аудита. Москва - 1998. 12. Белоцерковский В.И. Бухгалтерский учет и аудит в коммерческом банке. Учебное пособие. - М.:»Экономика», 2005. - 294 стр. 13. Грачева М.Е. Международные стандарты аудита (МСА): Учебное пособие. - М.: Издательство ПРИОР, 2005. - 100 стр. 14. Жарыгласова Б.Т. Международные стандарты аудита. Учебное пособие. - М.: НОРУС, 2005. - 400 стр. 15. Информационные технологии в бухгалтерском учете и аудите: Учебное пособие. - М.: «Проспект», 2005. - 216 стр 405 16. Камышанов П.И. Современная бухгалтерия и аудит на предприятиях и в банках-М.: 2000.-380 с. 17. Кармайкл Д.Р. Бенис М. «Стандарты и нормы аудита» Пер. с англ. – М,: Аудит, ЮНИТИ 1995 527 с. 18. Кирушева Г.А. «Методы проведения аудиторской проверки для российского аудита» - М, «ДИС» 1995 г 260 с 19. Ковалева О.В., Константинов Ю.П. «Аудит. Организация аудиторской деятельности. Методика проведения аудиторской проверки» М.: «ПРИОР» 1999. 272с. 20. Мазуренко А.А. Зарубежный бухгалтерский учет и аудит. Учебное пособие. - М.: КНОРУС, 2005. - 240 стр. 21. Маматов З.Т. Аудит: муаммолар ва ривожлантириш истиқболлари.-Т.: ТМИ. 2004.-348 б. 22. Мусаев Ҳ.Н. Иқтисодий ислоҳотлар шароитида-аудит. //Бозор, пул ва кредит, 1998. №5. 23. Николаева О. Международные стандарты финансовой отчетности: -М.: УРСС, 2001. 264с. 24. Романова А.Н., Одинцов Б.Г. Компьютеризация аудиторской деятельности. Учебное пособие. - М.: Аудит, 1996. 25. Санаев Н.С., Нарзиев Р. Аудит. Ўқитувчи, 2001 26. Смекалов П.В. Терехов А.А. «Теория и практика аудита». – Санкт-Петербург.: СПб госагроуниверситет и АОЗТ «Балтийский аудит» 1995 г 218 с. 27. Сотникова Л.В. Оценка состояния внутреннего аудита: Практическое пособие. - М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2005. - 144 стр. 28. Суйц В.П. Аудит: Общий, банковский, страховой. Учебник для вузов. - М.: ИНФРА-М, 2005. - 662 стр. 29. Тўлаходжаева М.М. Корхона молиявий аҳволини аудити. 1996. 30. Чая В.Т. Международные стандарты финансовой отчетности. Учебное пособие. - М.: НОРУС, 2005. - 240 стр. 31. Шеремет А.Д. Аудит. – М.: Финансы и статистика, 1996 32. Шешукова Т.Г. Аудит: теория и практика применения международных стандартов. Учебное пособие. - М.: «Финансы и статистика», 2005. 33. IFAC Handbook of Technical Pronouncement on ethics and auditing.- New York, 2000. 34. IFAC Handbook of Technical Pronouncement on Education Guidelines .- New York, 2000. 406 35. Chambers A.D. and Court J.M. Computer Auditing. Thierd Edition. – London : Pitman Publishing 1998 – 244 p 36. Hayward S. Audit guide. – London: Butterworth and Co (publishers) Ltd. 1999 291 p. 37. McKinnon, J.L. Cultural constraints on audit independence in Japan // The International Journal of Accounting. – 1984, Fall. – P. 17-43. 38. Venables J., Impey K. Internal Audit. – London, Dublin and Edinbourgh: Butter- worths, 1995 502 p. 39. www. gaap.ru (Халқаро бухгалтерия стандартлари). 40. www. cip.com (Халқаро Сертификатли Бухгалтер). 41. www.aicpa.org (American Institute of Certified Publik Accontants). 42. www.iaps.org (Халқаро аудит амалиёти стандартлари). 407 MUNDARIJA 1-BOB. AUDITGA UMUMIY TAVSIF ...................................................................................................... 4 1.1. Auditning mohiyati va rivojlanish tarixi ........................................................................................ 4 1.2. Buxgalteriya va audit o‘rtasidagi farq ............................................................................................ 9 1.3. Auditning turlari va shakllari ....................................................................................................... 13 1.4. Audit xizmatlari bozori ................................................................................................................ 18 2-BOB. AUDITORLIK FAOLIYATINING HUQUQIY ASOSLARI ...................................................... 33 2.1. “Auditorlik faoliyati to’g’risida”gi Qonun va boshqa normativ-huquqiy hujjatlar sharhi ........... 33 2.2. Auditorlik tashkilotlari faoliyatini tashkil etish tartibi ................................................................. 41 2.3. Auditorlik kasbiga qo’yiladigan malakaviy talablar .................................................................... 45 2.4. Auditorlik faoliyatini tartibga solishda jamoat tashkilotlar roli ................................................... 51 3-BOB. PROFESSIONAL AUDIT STANDARTLARI ............................................................................. 55 3.1.Auditning professional standartlari ............................................................................................... 55 3.2. Auditorlik standartlarining asosini tashkil etuvchi tamoyillar ..................................................... 58 3.3. Auditorlik xulosasini shakllantirish jarayoni ............................................................................... 60 3.4. Auditorlik standartlari tarkibi ....................................................................................................... 63 4-BOB. AUDITORNING KASB ETIKASI ............................................................................................... 67 4.1. Etika haqida tushuncha ................................................................................................................. 67 4.2. Auditning axloq kodeksi va uning maqsadi ................................................................................. 76 4.3. Axloq kodeksining asosiy talablari .............................................................................................. 78 4.4. Auditning ahloq kodeksi tamoyillari. Mustaqillik, vijdonlilik va maxfiylik. Umuminsoniy ahloq qoidalari va ma’naviy me’yorlarga rioya qilish. Auditorning xolisligi va kasbiy vakolatliligi .......... 84 5-BOB. AUDITORLIK TEKSHIRUVINI REJALASHTIRISH ................................................................ 88 5.1. Auditorlik tekshiruvini rejalashtirishning tamoyillari va bosqichlari........................................... 88 5.2.Auditni dastlabki rejalashtirishning mazmuni va uni amalga oshirish tartibi ............................... 94 5.3.Auditning umumiy rejasini tayyorlash xususiyatlari ..................................................................... 97 5.4. Audit dasturini tuzish va undan foydalanish tartibi .................................................................... 101 6-BOB. AUDITORLIK TEKShIRUVIDA MUHIMLIK VA RISK ........................................................ 107 6.1. Moliyaviy hisobot xalqaro standartlarida hamda auditning xalqaro standartlarida “muhimlik” tushunchasi talqini ............................................................................................................................. 107 6.2. Muhimlik darajasini aniqlashning amaliy jihatlari ..................................................................... 113 408 6.3. Auditorlik riski va uni baholash modellari ................................................................................. 120 7-BOB. AUDITORLIK TEKSHIRUVIDA FIRIBGARLIKNI ANIQLASH .......................................... 128 7.1. Auditorlik tekshiruvida firibgarlik tushunchasi.......................................................................... 128 7.2. Auditorlar tomonidan aniqlangan firibgarlik uchburchagi ......................................................... 131 7.3. Moliyaviy hisobotdagi firibgarliklar .......................................................................................... 135 7.4. Auditor tomonidan aniqlangan firibgarlik xolatlariga auditorning munosabati ......................... 145 8-BOB. AUDITORLIK TEKSHIRUVI VAQTIDA ICHKI NAZORAT TIZIMINI O’RGANISH HAMDA BAHOLASH ............................................................................................................................. 148 8.1. Moliyaviy hisobotlarni tayyorlash hamda tashqi auditorlar uchun ichki nazortning ahamiyati 148 8.2. TKHTQ tomonidan taqdim qilingan Ichki Nazorat Integratsaviy Dasturi va ichki nazoartning elementlarini aniqlash ....................................................................................................................... 150 8.3. Ichki nazoratning nazorat muhiti elementi tavsifi va uning prinsiplari ...................................... 154 8.4. Ichki nazoratning riskni baholash elementi tavsifi va uning prinsiplari ..................................... 162 8.5. Ichki nazoratning nazorat amallari elementi tavsifi va uning prinsiplari ................................... 164 8.6. Ichki nazoratning ma’lumot va aloqa elementi tavsifi va uning prinsiplar ................................ 172 8.7. Ichki nazoratning monitoring elementi tavsifi va uning prinsiplari ........................................... 174 8.8. Moliyaviy hisobotlarni tayyorlashda menejmenting sust nazoratni baholashni hisobga olgan holda ichki nazorat buyicha javobragligini aniqlash ......................................................................... 176 9-BOB. AUDITORLIK DALILLARI ...................................................................................................... 190 9.1. Auditorlik dalillariga nisbatan qarorlar ...................................................................................... 190 9.2. Dalillar ishonchliligi ................................................................................................................... 192 9.3. Auditorlik dalillari turlari ........................................................................................................... 197 9.4. Ishchi hujjatlar ............................................................................................................................ 203 10-BOB. TAHLILIY AMALLAR ............................................................................................................ 213 10.1.Tahliliy amallarning umumiy tabiatini tushunish...................................................................... 213 10.2.To'rtta umumiy tahliliy amallarni tasvirlash. ............................................................................ 214 10.3. Tahliliy amallardan mohiyatan qay tartibda foydalanishni tushunish. ..................................... 219 10.4.Tahliliy sharh jarayoni va uning bosqichlari ............................................................................. 219 10.5. Ma’lumotlar orqali taxminlarni shakllantirish.......................................................................... 223 10.6. Kompyuter yordamida audit usuli orqali amalga oshiriladigan ba'zi tahliliy amallarni tasvirlash. ........................................................................................................................................................... 225 11-BOB. AUDITORLIK TANLASH ....................................................................................................... 228 409 11.1. Auditorlik dalillarini to’plash vositasi sifatida tanlash va umumlashtirlgan dasturiy ta’minot sharhi ................................................................................................................................................. 228 11.2. Auditorlik tanlashning maqsadi va tanlash bilan bog’liq risklar. ............................................. 230 11.3.Tanlashning statistik va nostatistik turlari ................................................................................. 234 11.4.Atribut tanlash va uning mohiyati ............................................................................................. 237 11.5. Monetar tanlash (Monetar Unit Sampling) .............................................................................. 248 12-BOB. AUDITORLIK TEKSHIRUVINING YAKUNIY BOSQICHI ................................................ 251 12.1. Auditorlik xulosasi va moliyaviy hisobot yuzasidan javobgarlik ............................................ 251 12.2. Auditorlik hisobot(xulosasi)ining elementlari .......................................................................... 254 12. 3. Auditorlik xulosasining turlari: modifikatsiyalanmagan xulosa ............................................. 258 12. 4. Auditorlik xulosasining turlari: modifikatsiyalangan xulosa .................................................. 264 13-BOB. TA’MINOT JARAYONI AUDITI ............................................................................................ 277 13.1. Ta’minot jarayoni auditini tashkil qilish .................................................................................. 277 13.2. Mol etkazib beruvchi va pudratchilar bilan hisob-kitoblar auditi. ........................................... 278 13.3. Asosiy vositalar kirimiga doir muomalalarni hujjatlashtirish, schyotlarda aks ettirishning to’g’riligini tekshirish. ....................................................................................................................... 284 13.4. Nomoddiy aktivlar kirimi hisobi to’g’riligini tekshirish. ......................................................... 288 13.5. Tovar-moddiy zahiralar kirimi hisobini tekshirishning xususiyatlari ...................................... 293 13.6. Tovar-moddiy zahiralarni kirim qilish va ishlab chiqarishga sarflash vaqtida baholashning to’g’riligini tekshirish. ....................................................................................................................... 301 14-BOB. ISHLAB CHIQARISH JARAYONI AUDITI .......................................................................... 305 14.1. Ishlab chiqarish jarayonining mazmuni. .................................................................................. 305 14.2. Korxona faoliyatida ishlab chiqarish xarajatlari auditining maqsadi, vazifalari va axborot manbalari ........................................................................................................................................... 306 14.3. Korxonada ishlab chiqarish xarajatlari auditini o’tkazishni rejalashtirish ............................... 311 14.4. Korxona faoliyatida ishlab chiqarish xarajatlari auditini o’tkazish tartibi ............................... 325 14.5. Tekshiruv jarayonida olingan ma’lumotlar asosida ishlab chiqarish xarajatlari auditi natijalarini umumlashtirish .................................................................................................................................. 337 15-BOB: SOTISH VA TUSHUM JARAYONI AUDITI ......................................................................... 346 15.1. Xo’jalik yurituvchi sub’ektlar moliyaviy natijalarini ifodalovchi ko’rsatkichlar tizimi .......... 346 15.2. Mahsulotlarni sotish va moliyaviy natijalarning o’zaro bog’liqligi ......................................... 350 15.3. Xaridorlar va buyurtmachilar bilan hisob-kitoblar auditi. ........................................................ 352 410 15.4. Mahsulot sotishdan olingan yalpi foydani tekshirish ............................................................... 355 15.5. Asosiy faoliyatdan olingan boshqa daromadlarni tekshirish .................................................... 360 16.1. Xodimlar bilan hisob-kitoblar auditining me’yoriy asoslari. ................................................... 365 16.2. Aktsioner jamiyatlarida mehnat haqi bo’yicha hisob-kitoblar auditining maqsadi, vazifalari va manbalari. .......................................................................................................................................... 367 16.3. Mehnat haqi bo’yicha hisob-kitoblar auditini rejalashtirish bosqichi ...................................... 369 16.4. Xodimlar bilan mehnat haqi va boshqa muomalalar bo’yicha hisob-kitoblarni tekshirish ...... 372 17-BOB. XUSUSIY KAPITALNI SHAKLLANTIRISH VA TA’SISCHILAR BILAN HISOBLASHISHLAR AUDITI ............................................................................................................... 384 17.1. Ustav kapitalini tekshirishning maqsad va vazifalari. .............................................................. 384 17.2. Ta’sis hujjatlarini tekshirish. .................................................................................................... 386 17.3. Dastlabki hujjatlarni tekshirish. ................................................................................................ 391 17.4. Sintetik va analitik hisob registrlarini tekshirish. ..................................................................... 393 17.5. Qo’shilgan kapitalni tekshirish. ................................................................................................ 400 17.6. Zahira kapitalini tekshirish. ...................................................................................................... 401 Download 3.05 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|