A. M. Karabayev Qurilishda metrologiya va standartlashtirish

III-bob. QURILISHDA SERTIFIKATLASHTIRISH. SHTRIX-KODLASH 
TIZIMI 
3.1. "Mahsulot va xizmatlarni sertifikatlashtirish to’g’risida"gi 
qonunning mazmuni 
O’zbekiston 
Respublikasining 
"Mahsulotlar 
va 
xizmatlarni 
sertifikatlashtirish to’grisida"gi qonuni 1993 yilning 28 dekabridan kuchga 
kiritilgan. Mazkur qonun O’zbekiston Respublikasining mahsulotlar, xizmatlar va 
boshqa ob’yektlarni sertifikatlashtirishning huquqiy, iqtisodiy va tashkiliy 
asoslarini, 
shuningdek 
sertifikatlashtirish 
ishtirokchilarining 
huquqlari, 
majburiyatlari va javobgarliklarini belgilab beradi. 
Bu qonun 4 bob, 23 moddadan iborat bo’lib, qonunning bo’limlari 
quyidagicha nomlanadi: 
1-bob. Umumiy qoidalar. 
2-bob. Sertifikatlashtirish faoliyatiga doir umumiy talablar. 
3-bob. Mahsulotlarni majburiy va iqtisodiy sertifikatlashtirish. 
4-bob. Nizolarni qarab chiqish, sertifikatlashtirish to’g’risidagi qonun 
hujjatlarini buzganlik uchun javobgarlik. 
Qonunning I bo‘limi 1—6-moddalardan tashkil topgan bo‘lib, u asosiy 
tushunchalar; sertifikatlashtirishning maqsad va vazifalari; sertifikatlashtirish to ‘g 
‘risidagi qonun hujjatlari; xalqaro shartnomalar va bitimlar; O‘zbekiston 
Respublikasining sertifikatlashtirish organlari; sertifikatlashtirish obyektlari va 
subyektlari haqidagi tushunchalardan iborat. 
Qonunning II bo‘limi 7—9-moddalardan tashkil topgan bo‘lib, unda 
muvofiqlik sertifikati va muvofiqlik belgisi; sertifikatlashtirish faoliyatini amalga 
oshirish; sertifikatlashtirish to‘g‘risida axborotlar yoritilgan. 
Qonunning III bo‘limi 10—19-modda, 16-moddaga qo‘shimcha moddadan 
tashkil topgan va majburiy sertifikatlashtirishni joriy etish; majburiy 
sertifikatlashtirishni o ‘tkazish shartlari; majburiy sertifikatlashti rilishi lozim 
bo‘lgan mahsulotlarga qo‘yiladigan talablar; tayyorlovchilarning (tadbirkorlarning) 

---

67 
mahsulotlarni majburiy sertifikatlashtirish vaqtidagi majburiyatlari; chetdan olib 
kelinadigan va chetga olib chiqib ketiladigan mahsulotlarni majburiy 
sertifikatlashtirish; majburiy sertifikatlashtirish ishlarining davlat tomonidan 
moliyaviy ta’minoti; majburiy sertifikatlashtirish qoidalariga rioya etilishi ustidan 
davlat nazorati; nazorat yo‘sinidagi tekshiruv; ixtiyoriy sertifikatlashtirish; 
ixtiyoriy 
sertifikatlashtirishni 
amalga 
oshiruvchi 
subyektlar; 
ixtiyoriy 
sertifikatlashtirish tizimlari haqidagi tushunchalar keltirilgan. 
Qonunning IV bo‘limi 20—23-moddalardan tashkil topgan bo‘lib, unda 
mazkur Qonunni qo‘llash bilan bog‘liq nizolar, shikoyatlarni qarab chiqish; 
sertifikatlashtirish organlarining va sinov laboratoriyalarining (markazlarining) 
javobgarligi; tayyorlovchilarning (tadbirkorlarning) majburiy sertifikatlashtirish 
qoidalarini buzganlik uchun javobgarligi haqida ma’lumotlar keltirilgan. 
Qonunda import bo‘yicha keltiriladigan va eksportga chiqariladigan 
mahsulotni sertifikatlashtirish shartlari belgilangan. Sertifikatlashtirish shart 
bo‘lgan mahsulot uning o‘rnatilgan talablarga muvofiqligini tasdiqlovchi sertifikat 
va muvofiqlik belgisiga ega bo‘lishi lozim. Muvofiqlik sertifikati yo‘q bo‘lganda 
bojxona tekshiruv idoralari keltirilgan mahsulotni sertifikatlashtirish Milliy tizimi 
qoidalari bo‘yicha sertifikatlashtirishni o ‘tkazish masalasi hal etilgungacha 
to‘xtatib qo‘yadi. 
Qonunda 
sertifikatlashtirishni 
o‘tkazish 
bilan 
bog‘liq 
bo‘lgan 
kelishmovchiliklarni ko‘rib chiqish bo‘yicha masalalar ham aks ettirilgan. 
Manfaatdor tomon sertifikatlashtirish natijasiga norozi bo‘lganda «O‘zstandart» 
agentligining Apellatsiya kengashiga murojaat qilish huquqiga ega. «O‘zstandart» 
agentligining Apellatsiya kengashi sertifikatlashtirish bo‘yicha idoralar va sinash 
laboratoriyalari (markazlari)ning qarorlariga shikoyatlarni ham ko‘rib chiqadi. 
Qonunda tayyorlovchilarning majburiy sertifikatlashtirish qoidalarini 
buzganligi uchun javobgarlik, shuningdek, sertifikatlashtirish bo‘yicha 
idoralarning sertifikati asossiz berilganligi va so‘rovchining tijorat sirini oshkor 
qilganligi uchun mas’ulligi ko‘zda tutilgan. Majburiy sertifikatlashtirilishi lozim 

---

68 
bo‘lgan, sertifikatlashtirilmagan mahsulotni sotuvga chiqarganlik uchun aybdorlar 
o‘rnatilgan tartibda javobgarlikka tortiladi. 
Mazkur qonunda quyidagi asosiy tushunchalar ishlatilmoqda: