A sh. Shorustam ov, R. Y. Abdullayev

10.9-rasm . L e n ta s i m o n yopiq ressor
M D H d a v l a t l a r i t e m i r y o ' l l a r i d a g i v a g o n l a r d a , a s o s a n ,
g i d r a v l i k v a f r i k s i o n t e b r a n i s h s o ' n d i r g i c h l a r q o ' l l a n i l a d i
( 1 0 . 1 0 - r a s m ) .
170

---

1 0 .10-rasm . Gi d r a v l i k s o ' n d i r g i c h n i n g pr i ns i pi al c h i z ma s i
V a g o n la r n i n g yurish q ism la ri, a s o s a n , ikki o 'q li a r a v a c h a -
la r d a n ib o rat va u l a r ikki xil b o 'la d i: b irin c h isi — re sso r usti 
k o ' n d a l a n g b a lk a si o s t i d a b ir tiz im li o d d i y re ssorli o s m a li 
a r a v a c h a ( 1 0 . 1 1 - r a s m ,
a )
fa q a t y u k v a g o n la r id a q o 'l l a n ila d i; 
ikkinchisi — q o 'sh ressor osmali (10.11-rasm, 
b)
b o 'l i b , u n in g
b ir tiz im i re sso r usti b a lk a s in in g o s tid a , ik k in c h i tiz im i esa 
b u k s a la r u s tid a s h u n d a y jo y la s h g a n k i, b u n d a u la r n in g b o s im n i 
g 'i ld ir a k ju ftla r ig a k e t m a - k e t u z a tish i t a ’m i n la n a d i.
a
1
10.11-rasm . A ra v a c h a la r d a ressorli o s m a la r n i n g c hizm alari: 
a—b ir ressorli o s m a ; A—q o 's h ressorli o s m a
1 0 . 1 2 - r a s m d a y u k v a g o n la r id a ken g q o 'l l a n i l a d i g a n , t e b r a ­
n is h la r n i f r i k s i o n - p o n a li s o ' n d i r u v c h i Ц Н И И - Х З - 0 tu rid a g i 
a r a v a c h a k o 'r sa tilg a n .
Vagon ramasi va kuzov. 
Y o 'l b o 'y l a b h a r a k a t ja r a y o n i d a
q a b u l q ilin a d ig a n k u c h l a r y u rish q ism la ri t o m o n i d a n a ra v a - 
c h a la r g a t a y a n g a n v a g o n ra m a s ig a u za tilad i. S h u q a to r i v ag o n
r a m a s ig a k u zo v g a tu s h a d i g a n k u c h l a r h a m d a u r i l u v c h i- to r tu v c h i
171

---

10.12-rasm . / —g 'ildiraklar; 2—a r a v a c h a n i n g y o n t o m o n q u y m a p o'lat 
k o ro b k a s i; 2— re s so r k o m p le k ti; 4—te b r a n is h l a m in g pon ali 
s o 'n d i r g ic h l a r i ; 5—b u k sa
u s k u n a l a r (a v to s s e p k a ) o rq a li t o 'p l a n g a n k u c h l a r h a m t a ’sir 
etadi.
V a g o n r a m a s i k u z o v n i n g asosi b o 'l i b , k u c h l a r n i q a b u l 
q ilu v c h i asosiy k o n s tru k s iy a h is o b la n a d i. R a m a o 'z a r o m a h k a m
b irla s h tirilg a n b o 'y l a m a va k o 'n d a l a n g b a l k a l a r d a n tu z ilg a n , 
u n g a u r i lu v c h i- to r tu v c h i va t o r m o z u s k u n a la r i o ' m a t i lad i.
V a g o n ra m a si n in g c h i z m a k o 'r in is h i 1 0 .1 3 -r a s m d a k o 'r s a ­
tilg a n . V a g o n ra m a s i m a x s u s k u c h a y ti r u v c h i e l e m e n tl a r i b o ' l ­
g a n , k a v s h a r l a n g a n m e t a l l k o n s t r u k s i y a d a n i b o r a t .
U n d a
b o ' y l a m a
Ts
k u c h l a r n i q a b u l q ilu v c h i o ' r t a t o 's i n (х р е б т о в а я
б а л к а ) (2) va k u c h l a n i s h l a r n i v a g o n a r a v a c h a l a r i g a u z a tu v c h i
va y o i n i n g q a r s h i r e a k s i y a
R
k u c h l a r i n i q a b u l q i l u v c h i
s h k v o r e n t o ' s i n l a r ( b a l k a l a r ) ( /) m a v j u d . O ' r t a t o ' s i n l a r
o x i r i d a k o ' n d a l a n g b u f e r t o 's i n l a r i