A sh. Shorustam ov, R. Y. Abdullayev

S im m etrik o 'tk azg ich (5 . 4 0 - r a s m ) tarkibi o d d i y o 't k a z g i c h
kabi q i s m la r d a n tash k il to p a d i. A m m o ay rila r, k re sto v in a va 
o 't k a z g ic h e g r ila rin in g qisqaligi y o 'l l a r u l a n is h in i sezilarli q is ­
q a r tiris h g a im k o n b e r a d i. S i m m e t r i k o 't k a z g i c h l a r sta n siy a la r d a
asosiy y o 'ln i ikki y o 'lg a b ir xil a / 2 b u r c h a k o s tid a t a r m o q -
la n tiris h u c h u n q o 'lla n ila d i. K a m h o lla r d a h a r to m o n li n osim ­
m etrik o 'tk a zgich la r q o 'l l a n i l i b , u la r ikki y o 'l n i h a r xil b u r ­
c h a k ostida ulaydi.
о 7
b _ _ _ _ _ — - —
}]-yo
‘ 1
?2 
asosiy yo ‘l\o ‘qi 
"— - - - - - - —
. i y o ' i
Q ‘M
5.40-rasm . S im m e t r i k strelkali o 'tk a z g i c h
chiz m a si
Ikkilangan o 'tk a z g ic h asosiy y o 'ln i u c h y o 'n a lis h b o 'y ic h a
b ir o 't k a z g ic h d a ulashga im k o n b eradi. U la r m u r a k k a b k o n s tr u k ­
siyali va n o z ik b o 'lib , j o y tanqisligida k a m d a n k a m q o 'lla n a d i.
C h o r r a h a s i m o n o 't k a z g ic h l a r (5 .4 1 -ra s m ) h arak at tarkibini 
b ir y o 'l d a n ikkinchisiga ikkala y o 'n a lis h b o 'y i c h a o 'tk a z is h g a
im k o n b eradi. B u n d a y o 'tk a z g ic h t o 'r t ju ft ayrilar va t o 'r t kres- 
to v in a la rg a (ikki o 't k i r va ikki t o ' m t o q b u rc h a k li) ega bo 'lad i.
S tr e lk a li o ' t k a z g i c h l a r rels tu r la r i b o ' y i c h a , a y r il a r i n in g
tuzilishi va krestovina burc h ag i q iym atiga q a ra b farqlanadi. Ayrilar 
to 'g 'r i va egri chiziqli b o 'lish i m u m k in . Egri chiziqli ay rilarning 
r a m a relslari o ra lig 'id a b u r c h a k k ich ik b o 'lib , h a ra k a tla n u v c h i 
ta rk ib g 'ild ira k la r in in g egri b o 'y la b o 'tis h in i yengillashtiradi.
K re sto v in a o 'z a g i oxiridagi kenglig in in g