A sh. Shorustam ov, R. Y. Abdullayev

7.7-rasnt. K o n ta k t tizim larn i j o r i y t a ’m irlash
P e re g o n va o ra liq sta n s iy a la r a lo h i d a seksiyalarga ajra tilad i, 
yirik s ta n s iy a la r d a esa e le k tr la s h g a n y o ‘llar a l o h i d a g u r u h la r g a
ajratiladi. S e k siy a la r k o n ta k t t a r m o g l ta y a n c h la r ig a o ‘rn a tilg a n
seksiyaviy a jr a tk ic h la r orq a li u la n a d i yoki ajratiladi. Q o ‘shni 
n i m s ta n s iy a la r o r a lig ‘ida k o n ta k t t a r m o g h i m o y a l o v c h i a v t o m a t i k o ‘c h ir g ic h bilan j i h o z l a n g a n seksiya- 
lash p o stla ri jo y la s h tir ila d i.
1 2 9

---

X iz m a t k o ‘rs a tu v c h i x o d im va b o s h q a s h a x s la r n in g xavf- 
sizligini t a ’m in la s h h a m d a q isq a tu t a s h u v t o k la r id a n h i m o y a -
lash n i y axshilash m a q s a d i d a m e ta ll ta y a n c h
va k o n ta k t sim lari 
o s ilad ig an q i s m la r va 5 m d a n y a q in j o y la s h g a n b a r c h a m etall 
k o n s t r u k s i y a l a r y e r g a u l a n a d i y o k i h i m o y a l o v c h i o ' c h i r i s h
q u r ilm a s i bilan jih o z la n a d i.
L in i y a d a g i t e m i r y o i va h u d u d i s t e ’m o l c h i l a r i n i e l e k t r
e n e rg iy a b ila n t a ’m in la s h u c h u n te m iryoM ning o ‘z g a r m a s tokli 
k o n t a k t t a r m o g l t a y a n c h i g a 10 kV k u c h la n is h li u c h fazali 
m a x su s e le k tr u za tish liniyasi osiladi. B u n d a n ta s h q a r i, z a r u -
rat b o l g a n d a , u s h b u t a y a n c h l a r g a t o r t u v c h i n i m s ta n s iy a la r ,
seksiyalash po stlari, past k u c h la n is h li y o ritish va k u c h liniya- 
la rin in g te le b o s h q a r u v sim la ri osiladi.
E le k trla sh tirilg a n t e m i r y o l l a r d a re lsd a n to rtish to k in i o ' t -
kaz ish u c h u n fo y d a la n ila d i, s h u n i n g u c h u n b u n d a y t e m i r y o l -
la rn in g ustki qurilishi quyid ag i o ‘ziga xosliklarga ega:
— iz la rd a g ‘ildirak k alla g in in g ta s h q i t o m o n i d a n m is trosli 
r e ls t u t a s h m a l a r i u l a g i c h g a m a h k a m l a n g a n b o l i b , u n i n g
y o r d a m i d a t u t a s h m a n i n g e le k tr qarshiligi k a m a y tirila d i;
— y ax sh i d ie le k trik xossali s h e b e n li b a lla s td a n fo y d a la n ila d i. 
Rels tagi va ballast o r a s id a 3 sm d a n k a m b o l m a g a n o c h i q
tirq ish q o ld irila d i;
— rels izlari m a ’lu m m a s o f a d a n s o ‘ng b ir - b ir i b ila n elektrli 
u l a n g a n b o l i b , b u t o k q a r s h i l i g i n i k a m a y t i r i s h i m k o n i n i
b e rad i;
— y o g ‘o c h s h p a lla r g a k r e o z o t s h i m d ir il a d i , t e m i r - b e t o n
s h p a l l a r esa re lsd a n r e z in a q is tir m a orq a li is h o n c h li izolatsi- 
y a la n a d i;
— a v to b lo k iro v k a v a e le k trli m a rk a z la s h g a n lin iy a la r i z o ­
la t s i y a l o v c h i t u t a s h m a l a r b i l a n j i h o z l a n i b , u l a r y o r d a m i d a
a l o h i d a b l o k - u c h a s tk a l a r hosil qilin a d i. Iz o la tsiy a lo v c h i t u t a s h -
m a l a r d a n t o r t i s h to k i a y l a n i b o ‘tib k e tish i u c h u n d r o s s e l -
t r a n s f o r m a t o r yoki c h a s to ta li filtrlar o ‘rn a tila d i.
T a ’m in lo v c h i va s o ‘ru v c h i lin iy a la r ( t a r m o q l a r ) havoli yoki 
k abelli qilib b ajarila di. Y e r osti m e ta ll in s h o o tla rin i a d a s h g a n
to k l a r d a n z a r a r la n tir m a s lik m a q s a d i d a rels z a n jir la rin in g q a r ­
shiligi k a m a y tir ila d i, u la rn i y e r d a n izolatsiy alash y a x sh ilan a d i 
h a m d a m a x su s h im o y a o ‘m a tila d i.
130

---