A. V. Umarov, G’. I. Muxamedov, X. O. Qo’chqorov // Polimerli kompozit materiallar fizikasi

 
1.3-jadval 
Kub qirrasi 
uzunligi nm 
Zarrachadagi 
atomlar soni N 
Sirtiy atomlar 
soni N
s 
N
s
/N 
5 
10
3 
490 
0,49 
50 
10
6
5,9x10
4 
0,059 
500 
10
9 
6x10
6 
6x10
-3 
5000 
10
12 
6x10
8 
6x10
-4 
Ko‘rinadiki, zarra o‘lchami kichiklashishi bilan sirtiy atomlar 
ulushi keskin ortadi. 
Zarralarni maydalaganda zarralar solishtirma sirti o‘zaro o‘x-
shash holda o‘zgaradi. 
 
1.4-jadval 
Kub qirrasi uzunligi 
mkm 
Hajmda zarralar soni 
1sm
3 
Solishtirma sirt, 
sm
2
/sm
3 
10
4 
1 
6 
10
3 
10
3 
6x10 
1 
10
12 
6x10
4 
10
-3 
10
21 
6x10
7 

---

51 
Nanonaycha uzunligi yuz mkm gacha, diametri 5-50 nm ga 
boradi, lekin nanonaychaning real shakli ideal tuzilmadan uzoq 
bo‘lishi ko‘p uchraydi. 
Uglerodli nanonaychalarni shakl koeffitsiyentlari yuqoriligi 
evaziga elektr o‘tkazuvchan to‘ldiruvchi sifatida samarali bo‘ladi 
(1.17-rasm). 
1.17-rasm. KM poli (3- oktiltiofen)- nanonaycha elektr o’tkazuvchanligini 
to’ldiruvchi konsentratsiyasiga (turli nanonaycha namunalar uchun) 
bog’lanishi. Namunalar tuzilishi 1.18-rasmda keltirilgan. 
Qatlamli alyumosilikatlar to‘siqli nanokompozitlarda keng 
qo‘llaniladi. Ular gazlar uchun va quyimolekulyar suyuqliklar 
uchun kirib bora olish koeffitsiyentini kichikligi bilan ifodala-
nadi. To‘ldiruvchi zarrasi plastinali shaklga ega va gaz moleku-
lalari to‘siqli nanomaterial pardasi orasidan o‘tishi uchun uzun 
egri bugri yo‘llarni bosib o‘tishi zarur (1.18-rasm). 

---

52 
A 
B 
C