211
Dielektrik isrof cho‘qqisini yarim
balandligidagi kengligi
1,14 tartibda bo‘ladi. Isrofni maksimum qiymati
qiymatga tog‘ri
keladi va u kritik chastota
ga mos
keladi. Shunday qilib cho‘qqining holatini aniqlash, vaqt
relaksatsiyasini baholashning
tajribadagi eng sodda usuli
hisoblanadi. Past va yuqori chastostalardagi dielektrik kirituv-
chanlikni qiymatlari farqi o‘tish kuchi
deyiladi va u yutilishni
bog‘lanish grafigi ostidagi yuza bilan bog‘langan bo‘ladi:
∫
Bu tenglama Kramers-Kronig munosabatining xususiy holi
bo‘lib, ixtiyoriy
chiziqli sistema uchun
va
kattaliklar
orasidagi umumiy bog‘lanishni ifodalaydi.
Debay modelidan chetlanish.
va
bog‘lanishlarning
ko‘rinishi Debay modelini real sistemalar uchun qo‘llashga
muvofiqligini tekshiruvchi test bo‘lib xizmat qiladi.
kattalikni
yo‘qotib, quyidagini olamiz:
(
*
(
*
Bu, markazi [
] va radiusi
bo‘lgan
aylana tenglamasidir.
Shuning uchun
va
larni bog‘lanish
grafigi 5.17-rasmdagidek aylanani yarmiga teng yoyni ifodalashi
kerak. Juda ko‘p qutbli suyuqliklar uchun tajriba natijalari ushbu
nazariy bog‘lanishlar bilan
yaxshi mos kelishi kuzatiladi,
relaksatsiya vaqti darajasi 10
-11
ni tashkil etadi.
212
5.17-rasm. Koul-Koul tenglamasini grafik bog’lanishi yarim aylana
ko’rinishida.
Polimerlar uchun dielektrik relaksatsiya bog‘lanishi kengroq,
maksimum esa Debay modeli aytadigan qiymatga nisbatan
kichik,
bog‘lanish ko‘rinishi yarim aylana ko‘rinishi-
dan farq qiladi. Shuning uchun Koul
va Koullar polimerlardagi
relaksatsiyani yozish uchun yarimemperik tenglama taklif etishdi:
Bu yerda
parametr orasida o‘zgaradi.
Bu tenglama keng dispersliklar uchun juda yaxshi qo‘l keladi
va
bog‘lanish markazi absissa o‘qidan pastda bo‘lgan
yarim aylanani tasvirlaydi (5.18-rasm).
