A. X. Rasijlov, K. G. Baxadirov materialshunoslik va konstruksion
Download 6.21 Mb. Pdf ko'rish
|
Nurmurodov S.D. Materialshunoslik va konstruksion materiallar texnologiyasi
|
Vulkanit bog'lovchi (V) sintetik kauchukka 25 % gacha
oltingugurt qo‘shib tayyorlanadi. Hosil qilingan massa qorishtiriladi va unga abraziv material aralashtiriladi. Vulkanit bogiovchi yordamida tayyorlangan jilvirlash asbob (tosh) larining qattiqligi va elastikligi yuqori boiadi. Bogiovchining bu xususiyati qalinligi 0,8 mm gacha va diametri 150 mm gacha boigan jilvirlash toshlari tayyorlashga imkon beradi. Bunday dumaloq toshlar katta (75 m/s gacha) aylanma tezlikda ishlashi mumkin, zarb yuklanishlariga chidamli, nozik jilvirlashda, oicham iga yetkazish hamda jilolashda ishlatiladi. Bunday jilvirlash toshlarining asosiy kamchiliklari shundaki, ular kam g‘ovak boiadi, bu esa ulaming tez silliqlanib olishiga olib boradi, bundan tashqari, ular haroratning ko‘tarilishiga uncha bardosh bermaydi, chunki 150-200 °C dayoq bogiovchi yumshaydi va abraziv donalari bogiovchiga botib kiradi, bu esa ko‘p sovituvchi suyuqlik ishlatishni talab etadi. 201 Bakelit b o g ‘lovchi (B). Karbol kislotasi bilan formalindan sun’iy smola-bakelit tarzida tayyorlanadi. Bakelit bog‘lovchili jilvirlash toshlari yetarli darajada puxta va elastik bo‘ladi. Bunday jilvirlash toshlari turli-tuman ishlar uchun, shuningdek, qirqib tushirishda va shakldor yuzalami jilvirlashda ishlatiladi. Ular sovitish suyuqligisiz ham, sovitish suyuqligi ishlatib ham jilvirlashda 75 m/s gacha tezlikda ishlashga imkon beradi. Bakelit bog‘lovchili jilvirlash toshlarining asosiy kamchiligi shuki, yuqori haroratda ulaming puxtaligi pasayadi, ishqorli sovitish suyuqligi (konsentratsiyasi 1,5 % dan ortiq bo‘lgan eritmalar) ulami yemiradi va h. Shuni aytib o‘tish lozimki, jilvirlash asbobining qattiqligi abraziv material donalarining qattiqligiga emas, balki bog‘lovchi moddaga bog‘liqdir. BogMovchi modda yumshoq bo isa, abraziv donalari oson ajralib ketadi va jilvirlash asbobi notekis yeyilishi sababli o ‘z shaklini yo‘qotadi, natijada unga tez-tez qarab turish kerak bo‘ladi. Abraziv asbobning qattiqligi zoldir botirish, qum purkash va chuqurcha parmalash yo‘li bilan aniqlanadi. 202 |
