A. X. Rasijlov, K. G. Baxadirov materialshunoslik va konstruksion
Download 6.21 Mb. Pdf ko'rish
|
Nurmurodov S.D. Materialshunoslik va konstruksion materiallar texnologiyasi
- Bu sahifa navigatsiya:
- 12.11-rasm. Volfram karbidi kukunining standart (a) va tiklangan UDK (b) asosidagi elektron-mikroskopik k o ‘rinishlariUDP (b) xSOOOO.
12.9-rasm. Volfram karbidi UDKning
morfologiya va struktursi (xSOOOO). ;------ я a________ s 1...... * j * 1 Щ s. ш A [ilfilliH llfllliiffliB IE 20 12.10-rasm. Volfram metalli kukunning difragtogrammasL Volfram karbidi kukunining standart va tiklangan UDK asosi- dagi elektron-mikroskopik ko‘rinishlari (12.11-rasm) keltirilgan. Mikrostrukturadan ko‘rinib turibdiki, standart namunalardagi kabi 225 konglomeratlar hosil qilmasdan deyarli bir tekis mayda donali struktura hosil qiladi. Plazmaning turbulent qismida sodir bo‘ladigan o ‘ta to ‘yingan lokal fluktatsion o ‘zgarishlar, haroratning yuqori gradiyenti (103 grad/m), reaksiyalarning katta tezlik va jarayonlaming tez borishi (10'2-1 0 '3 s) kristallar o ‘sishining nomuvozanat sharoitlarini keltirib chiqaradi. Shu sababli, kristallaming shakli mavjud boMgan plazma kimyoviy reaktorlarda olinganlaridan farq qiladi. 12.11-rasm. Volfram karbidi kukunining standart (a) va tiklangan UDK (b) asosidagi elektron-mikroskopik k o ‘rinishlariUDP (b) xSOOOO. 226 Volfram kukunidagi kislorod miqdorini kamaytirish (passivatsiya) uchun mahsulotni reaktomi o‘zida o‘matilgan grafitli yoki metall matoli filtrlarda tutib qolish taklif qilindi. Bu usul ma’lum muddatgacha kukun o‘z-o‘zidan alangalanib ketishini (nepirofornost) xavfsizligini ta’minladi, ammo yuqori haroratlarda (800-1000°C) uning suv bug‘lari bilan ta’sirlashishi ro‘y beradi. Dastlab xomashyoni 5-10 min oraliqda to‘xtatib turish jarayoni sinab ko‘rildi. Bu oraliqda filtrdagi mahsulot quruq vodorod oqimida termopassivlanadi. Kukun tarkibidagi kislorod miqdori dastlabki 10-20 kun davomida 2-2,65 % gacha yetadi va boshqa o ‘zgarmasdan qoladi. Passivatsiyalashning ikkinchi usuli xomashyo bilan birgalikda uglevodorodlami kiritish bilan ishchi bo‘shliqqa yuborilayotgan gazni benzin orqali purkash usuli taklif etildi. Bu usul yaxshi natija berdi. NatijadaW kukunining yonib ketmasligi ta’minlandi. Bajarilgan tadqiqotlar natijasida standart qotishmalardan farq qiladigan mayda donali strukturaga ega bo‘lgan qotishma ishlab chiqildi. WS donalari hajmida o ‘lchamlari 100 nm gacha bo‘lgan faza 80-85% ni tashkil qiladi, V K 10-M - qotishmalarida 65-75%. W S- faza donlarining o‘rtacha o ‘lchamlari 110 nm ni, VKlO-M-qotishmasida esa 130-150 nm ni tashkil qiladi. Mavjud qotishmalarga nisbatan olingan qotishma mayda donali tuzilishga va yuqori ko‘ndalang egilish mustahkamligiga ega. Bunday natijaWS - fazani maydalash kobalti karbid fazalami xossalarini o‘zgartirish natijasida erishildi. Mayda donali strukturaga ega qotishma yuqori fizikaviy hamda mexanik xossalarga ega bo‘ladi va yuqori ishlash xossalarini ta ’minlaydi. Qiyin ishlov beriladigan materiallaming laboratoriya sinovlari, VK10M qotishmasiga qaraganda taklif etilayotgan qotishmaning turg‘unligi 1,5-3,0 yuqori ekanligini ko‘rsatdi. Yangi plazmokimyoviy reaktomi texnologik tadqiqotlari natijalari tahlili (12.1-jadval va 12.8-12.11-rasmlarda) xom ashyoni qayta ishlash va jarayonni boshqarish imkoniyati ortishini, kukunning dispersligi hamda qotishmaning granulometrik bir xilligi va tiklash jarayonining harakat koefFitsiyenti ortishini ko‘rsatdi. 227 |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling