Abbosiylar davrida xuroson va movarounnahr. Abu muslim qo'ZG'oloni darsning maqsadi: Tahlimiy

Dars yakunlarini chiqarish: 5 daqiqa.
1. O’quvchilar bergan savollarga javob berish;
2. Baholarni e’lon qilish.


Uyga vazifa: 2 daqiqa.
1. Mavzu oxirida berilgan savol va topshiriqlar bilan ishlash;
2. Mustaqil ishlash uchun berilgan vazifani daftarda tayyorlab kelish.


ABBOSIYLAR DAVRIDA XUROSON VA MOVAROUNNAHR. ABU MUSLIM QO'ZG'OLONI


Xalq noroziligining kuchayishi
Umaviylarga qarshi umumiy norozilik, ayniqsa, xalifa Marvon II (744—750) hukmronlik qilgan davrda nihoyatda ku-chaydi. Bunga xiroj solig'i miqdorining oshirib yuborilgani hamda aholining muttasil hasharlarga majburan jalb etilishi sabab bo'ladi. Umaviylarga qarshi kurashga da'vat qilish uchun abbosiylar turli viloyatlarga ko'plab targ'ibotchilar yuboradi-lar. Shunday targ'ibotchilardan biri kufalik Abu Muslim edi. 746-yilda u Xurosonga keladi. U Xuroson aholisiga murojaat qilib, payg'ambar avlodlarini quwatlashga chaqiradi.
Qo'zg'olonchilarning to'planishi
Dastlab arab zodagonlari, so'ngra mahalliy dehqonlar Abu Muslimni qo'llab-quwat-laydilar. Umaviylarga qarshi tashviqotning sadosi tez orada Xuroson, Movarounnahr va Toxariston viloyatlariga keng tarqaladi. Go'yo mamlakat aholisi-ning barcha katta-kichigi xalifalikka qarshi qo'zg'algandek bo'ladi. Qo'shin awal Abu Muslim qarorgohi Moxuvon qal'asida to'planadi. Abu Muslim qo'shiniga kelib qo'shilgan kishilar ro'yxatga olinib, ularga awal uch, so'ngra esa besh dirhamdan maosh to'lanadi.


750-yilda Arab xalifaligida hokimyat umaviylardan abbosiylar qo'liga o'tadi.

Qizigi shundaki, royxatdan o'tgan kishilarning katta qismi har tomondan kelgan qullardan iborat edi. Bu davrda ham qullar ahoh o'rtasida eng quyi tabaqa hisoblanib, ular bilan bir safda turish boshqa tabaqa vakil-lariga or tuyulganligi hisobga olinib, Abu Muslim qullar uchun Shav-val qishlog'ida maxsus joy tashkil ettiradi va ularga Dovud ismli targ'ibotchini boshliq qilib tayinlaydi.