Абдухалилов Дилшодбек Корабоевич худудий электр энергетикасини равожлантириш монография Андижон 2023 Абдухалилов Д. К. Худудий электр энергетикасини равожлантириш: монография

5.2. Маҳаллий асосида автоном энергия манбаларидан
фойдаланишнинг хусусиятлари ва ёқилғи ресурслари

Шартли энергия ташувчилар нархининг кўтарилиши, қазиб олинадиган қаттиқ ёқилғининг сифати ёмонлашиши ва энергетика саноати катта ҳисса қўшадиган атроф - муҳитга салбий технологик юкнинг ошиши шароитида ноанъанавий ва қайта тикланадиган энергия манбаларининг потенциалини жалб қилган ҳолда энергия таъминотини оқилона марказсизлаштириш масалалари муҳим аҳамият касб етмоқда.

Водий ҳудудларни энергия билан таъминлаш муаммоси "Водийга етказиб бериш"ни амалга ошириш зарурати билан боғлиқ. Бу ва энергия саноатининг мавжуд иқтисодий муаммолари, масалан, иссиқлик ва электр энергияси тарифларининг номутаносиблиги, тартибга солинадиган рентабеллик, саноат истеъмолчилари учун тарифларнинг ошиши, маҳаллий ёқилғи-энергетика ресурслари (МЁЕР) билан ишлайдиган автоном энергия манбаларидан (АЭМ) фойдаланиш иқтисодий ва техник жиҳатдан ҳозирги кунгача вазият яратди.


Маҳаллий ёқилғи-энергетика ресурсларининг салоҳияти

Ўзбекистон минтақаларида табиий захираларнинг газ, кўмир, кўмир, нефт

ўтин ва бошқа қазилма бойликлари яъни маҳаллий ёқилғи-энергетика ресурс-лари МЁЕР захиралари мавжуд.
МЁЕР ни иқтисодий фаолиятга ўз вақтида жалб қилиш ўнлаб йиллар давомида минтақанинг шаҳар ва қисман саноат тармоқларини ёқилғи билан таъминлаш муаммосини ҳал қилиши мумкин. Маҳаллий ёқилғи конларининг кам ўзлаштирилиши, инфратузилманинг етишмаслиги, замонавий фойдаланиш технологиялари, тегишли машинасозлик базаси (кончилик, энергетика) катта инвестицияларни, иқтисодий манфаатларни ва ўз минтақасининг ишлаб чиқарувчи кучларини ривожлантириш учун расмий ташаббусни, шу жумладан маҳаллий қазиб олиш, ишлаб чиқариш ва улардан фойдаланишни ташкил қилишни талаб қилади. маҳаллий кучлар томонидан ёқилғи.


5.3. Электр газ ишлаб чиқариш станцияси
Жаҳон ҳамжамиятида қаттиқ ёқилғидан энергия дан фойдаланишнинг замонавий схемалари газ турбиналари ва газ пистонли двигателларга асосланган циклларда амалга оширилган газ ишлаб чиқариш технологиялари муҳим рол ўйнайди:
а) юқори босимли комбинацияланган циклли газ,
б) паст босимли газ,
c) комбинацияланган циклли газ (билвосита ёниш).
Шаҳар ва кичик ҳажмдаги электр энергия сини ишлаб чиқариш қувватлари соҳаси учун зич ёки суюқ ётоқли атмосфера газ генераторлари ва газ двигателларининг ишлашига асосланган электр ишлаб чиқариш схемаси бўлса, паст босимли газ айланиши енг кенг тарқалган бўлиб қолди. – super зарядсиз ишлатиладиган пистонли ички ёниш двигателлари, микро турбинанинг кириш қисмидаги газ босими билан 0,3 дан 5,5 баргача, иссиқлик ишлаб чиқаришда - атмосфера газ генераторлари ва қозонхоналар. Биринчи ҳолда, ёнувчан газ двигател цилиндрида ёки турбинали ёниш камерасида, иккинчисида – қозон остидаги қозонда ёқилади. Иккала ҳолатда ҳам ёқилғидан фойдаланиш самарадорлиги нисбатан юқори бўлиб қолмоқда.
Газ генератори мажмуасининг ишлаш принципи тугаган газ - ҳаво аралашмасини ёқиш учун айлантирилган ички ёниш двигателини бошқариш учун қувват газини олишга асосланган.
Ўрнатиш ускунасига қуйидагилар киради:
150 квт фойдали иссиқлик куч билан тескари жараёнининг газ generator (ГГ); лойиҳа ёқилғи-ёғоч chock ( Вт < 20%, АC < 0,8%), парча торф (Вт < 33%, АC = 10-15%), торф брикет (Вт < 16%, АC < 15%); УГТУ-УПИ Давлат таълим муассасаси томонидан ишлаб чиқилган уипcнинг тўғридан-тўғри каналлари бўлган зарба-inertial ҳаракат аппаратига асосланган generator газни совутиш ва тозалаш тизими (ГСТТ)