Abduhamitov geografik atamalar va tushunchalar
Download 0.77 Mb.
|
Geografiya atamalari.2003
- Bu sahifa navigatsiya:
- Yo’ldosh shaharlar
- Yolg’iz tog’
- Yomg’ir
Yevrotsentrizm - barcha madanyatlarni yevropalashtirish g’oyasi.
Yil - Yerning quyosh atrofida bir marta tulik aylanib kelishi davriga taxminan teng bulgan vakt. Yildirim - “chaqmoq”, “yashin” demakdur. Yo‘lning o‘tkazuvchanlik qobiliyati – yo‘lning o‘tkazuvchanlik qobiliyati deb belgilangan vaqt birligi (1-soat) davomida hisoblangan tezlik bilan bir yo‘nalishda yo‘lning bitta harakat bo‘lagidan o‘tadigan ko‘zg’aluvchi tarkib birligining eng yukori soniga aytiladi. Yo’ldosh shaharlar - yirik sanoat markazlari bo’lgan shaharlar yaqinida vujudga kelgan va u bilan xo’jalik jihatdan bog’langan shaharlar. Masalan, Toshkent yaqinidagi Sirg’ali shaharchasi. YOKPB - yevropa ko’mr va po’lat birlanmasi 1931 - yilda Fransya, GFP,Italya, Belgiya, Gollandiya va Lyuksembrk o’rtasida tuzalgan shartnoma bo’lib bu mamlakatlar uchun ko’mr va po’lat umumiy bozorini yaratish va bojxona to’lovlirini man yetishni ko’zda tutgan. Yolg’iz tog’ - tabiiy tekislangan yerlarda (peneplenlarda) yakka yoki to’da joylashgan qoldiq tog’lar. Tog’li o’lkaning eroziya natijasida yemirilib ketishi, vodiylarning kengayishi natijasida hosil bo’ladi. Qizilqumda, Afrikada, Markaziy Osiyoda, Katta Havza, Meksika, Braziliyada bor. Yombi - (mug’ulcha, yomba, xitoycha «yuane bao») quyma kumush bo’lagi (kumush yombi). Dastlab pul sifatida yirik savdo muomalalarida ishlatilgan. Birinchi marta Xitoyda paydo bo’lgan. Yaxlit quyma yoki tabbiy oltin, kumush bo’lagi. Yomg’ir - bulutdan tomchi xoda yogadigan va tomchisining diametri 0,5 mm xamda udan katta bulgan suyuk yogin. Yomonsoy - Qoraqolpog’iston Respublikasi Ellikqala tumanidagi soy ko’rinishdagi ko’l, Yomonsoyning asosiy havzasi Amudaryoning o’ng irmog’i Ko’kdaryoning tugash joyidan 10 km sharqda, maydoni (suvga to’lgan paytda 168 ga). Yopiq g’or - (ko’r g’or) - og’zi nuroq jinslar, o’simliklar bilan to’silib qolgan yoki umman yer yuzasiga ochilmagan g’orlar. Y. g’. karst o’lkalarda ko’p uchraydi. Ular karst chuqurlklaridan, yoriqlaridan singib kirgan suvning tog’ jinslarini eritib olib ketishidan hosil bo’ladi, yopiq g’orlar suv inshoatlari qurilishida xavflidir. Lekin toza suvli, ba’zan shifobaxsh bulaqlari bo’ladi. Download 0.77 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling