Abduhamitov geografik atamalar va tushunchalar


Dam suv - okmas yoki juda sekin okadigan suv. Damba -


Download 0.77 Mb.
bet22/127
Sana07.03.2023
Hajmi0.77 Mb.
#1247552
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   127
Bog'liq
Geografiya atamalari.2003

Dam suv - okmas yoki juda sekin okadigan suv.
Damba - gollandcha, dam. Suvni doimiy yoki vaqtincha dimlab turadigan to’siq, inshoat. D. lar vazifasiga ko’ra ikki xil bo’ladi: 1. Suv oqimini tartibga olish, suv chiqarish uchun qurilgan D. 2. Toshqin suvli, seldan saqlovchi aholi punkti, ekin dalalarini himoya qiluvchi D.
Daminand – bir joy uchun hukumronlik qilaydigan releft shakllariga aytiladi. Unda o’zgacha mikro’releft va mikro’iqlim shakilari boshqacha bo’ladi. Bularga fatsiyalar misol bo’ladi.
Daminnon - lotincha-ingilischa “mulk xokimyati, egalik qilish”-Angilya imeryasining o’zini-o’zi iroda qiladigan yarim mustamlakalari. O’zini-o’zi boshqaradigan qaram yer.
Dara - tog’larda tektonik yorilish, daryolarning qattiq tog’ jinslarini yuvishi natijasida hosil bo’lgan tor vodiy, soy, jar, tog’ yo’lagi. O’zbekistonda D. larni vodiy, soy, tangi, soylik deb ham yuritiladi.
Daraja to’ri – parallel va meridianlar yer yuzini to’rga o’xshab qoplab oladi. Bu to’r daraja to’ri deyiladi.
Darrandachilik – charvachilikning bir tarmog’i. qimmatli mo’ynasini va pant olish uchun yovvoyi hayvonlarni qo’lda boqadigan xo’jalik. D. xo’jaligi qorko’zan, ko’k tulki, nutriya, va boshqa hayvonlar ko’paytiriladi.
Darrband - (forscha-tojikcha dar-eshik, dara,band-mustakam, berk, tugun)-ikki tog’ orasidan daradan utgan yo’l.
Daryo - uzi xosil kilgan tabiiy uzandan okadigan suv.
Daryo katiri - daryo vodiysining suv kupayganda bosib ketadigan eng past qismi.
Daryo mansabi - (kuya joyi) daryoning dengiz, okean, kulga yoki boshka daryoga kushiladigan joyi.
Daryo nishabi - daryo biror qismining yoki butun daryoning yuqori nuktasi bilan kuyi nuktasi orasidagi tik balandlikning uning uzunligiga nisbati.
Daryo okimi - suvning tabiatda aylanib yurish jarayonida daryo uzanida okadigan suv.
Daryo sistemasi - biror daryo havzasiga kiruvchi barcha daryo, irmoq, tarmoq, jilg’alar. Ular bir-birlari bilan qo’shilib, suvi to’planib, bosh daryo, dengiz yoki ko’lga quyiladi. Masalan, Volga sistemasi, Sirdaryo sistemasi, Amur sistemasi.

Download 0.77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   127




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling