Abdujalil razzaqov olamhaqida xususiy

A B D U JA L IL R A Z Z A Q O V
OLAM HAQIDA X U SU SIY FALSAFA
B orliqlarning to ‘rttala turi ham beistisno o ‘z B orliklariga ega. 
M asalan, Z am onning vaqt, m uddat, fursat, yil, soat kabi k o ‘plab 
k o ‘rinishlari B orlik xususiyatlarini nam oyon qiladilar.
M akonnig hajm . yuza, m asofa 
kabi o ‘lchab aniqlasa bo‘ladigan 
k o ‘rinishlari ham Borliklardir.
X uddi shu tariqa, M ateriya va H aqiqatlam ing ham o ‘ziga xos 
B orliklarini ajratib k o ‘rsatish m um kin.
B orliklar xususiyatlarini inson tan a a ’zolariga bevosita ta 'sir qilishi 
im koniyati m avjudligi tufayli, ularni insonlar hissiy bilish orqali o ‘rganib 
farqlay oladilar: k o ‘radilar, eshitadilar, to ‘qnashadilar va hokazo.
A m m o, B orliqlar O lam ning substrati k o ‘rinishida eng m ayda qismi 
b o ‘lgani, y o ru g ‘lik nurini qaytarm agani va insonlar hissiy organlariga 
oraliq v o sita - B orliklar orqaligina ta ’sir k o ‘rsatgani uchun, insonlar ularni 
ajratib ilg ‘ab olishga qodir em aslar: Ular Borliqlarning m avjudligini faqat 
taxm in qilishlari va m antiqiy 
xulasalar chiqarishlari orqali anglashlari 
m um k in xolos.
Y o ru g ‘lik inson sezgi organlari va B orliklar o ‘rtasidagi yagona aloqa 
vositasidir. Shu bilan birga, harakatdagi Borliklar haqida axborot 
yetkazuvchi yagona agentdir. A ynan y o ru g ‘lik tufayli biz odam lar ko’zga 
k o 'rin a d ig a n B orliklardan tashqari, k o ‘zga k o ‘rinm aydigan qorongu dunyo 
haqida ham ayrim m a iu m o tla rg a ega b o ia m iz .
Endi, Forobiy ta'lim o ti bilan tanishgandan so'ng, “H ayot haqida 
x ususiy falsafa’" m aqolam izda Borliqlarni bilish haqida biz o lg 'a surgan 
falsafa F orobiydan k o ‘chirilgan em asm u? degan shubhali savol tu g ‘ilishi 
m um kinm i? 
B izningcha, bunday shubhaga bu yerda hechqanday asos 
y o ‘q. U shbuga dalil sifatida quyidagilarni keltirishim iz mumkin:
- B iz o ‘z m aqolalarim izni dastavval(2016 yilda) tugatguncha, 
F orobiyda ham biznikiga o ‘xshash fikrlar m avjudligini haqiqatda 
bilm agan edik;
- Q o la v e r s a , F o ro b iy a n iq la g a n V ujudi vojib va V ujudi m u m k in
t u s h u n c h a l a r in in g ayrim x u su siy atla rig in a biz Borliq va Borliklarga 
n isb a ta n a n iq la g a n xu su siy a tla rg a m o s kelardi; A yrim hollarda 
B o r liq l a r n in g xususiyatlarini an iq las h d a printsipial m os k elm av d ig an
fikrlar h am u c h ra b turadi. M a sala n , O lam tarkibini F o robiy ja m i 5 
d a ra ja g a ajratib o 'rg a n is h n i ta k l i f qilgan holda. biz O lam tarkibini

---