Abdulla qodiriy nomidagi jizzax

Diqqat hajmi – sub’ektning etarlicha aniqlik bilan bir vaqtning o‘zida 
qamrab olishi mumkin bo‘lgan ob’ektlar soni. Diqqat ob’ektining muhim va 
belgilovchi xususiyatlaridan biri, uning o‘qitishda va mashq bajarishda 

---

107 
umuman o‘zgarmasligidir. Diqqat hajmini tadqiq etish, odatda, individ 
tomonidan aniqlik bilan idrok etiluvchi, bir vaqtning o‘zida taqdim etiladigan 
unsurlar (raqamlar, harflar, jismlar va h.k.) sonini tahlil qilish yo‘li bilan 
amalga oshiriladi. Bu maqsadlarda taxistoskopdan foydalaniladi – ma’lum 
sondagi seskantiruvchilarni shunchalik tez, tadqiq qilinuvchi ko‘zlarini bir 
ob’ektdan boshqasiga olib ulgurmasidan oldin taqdim etishga imkon 
beradigan asbob, diqqat hajmi – individual tarzda o‘zgaradigan kattalik, 
lekin, odatda, odamlarda uning ko‘rsatkichi 5 ± 2ga teng bo‘ladi. 
Diqqatning chalg‘ishi – bu diqqatning bir ob’ektdan ikkinchisiga 
ixtiyorsiz o‘tkazilishi. Chalg‘ish tashqi seskantiruvchilar ta’sirida yuz berishi 
mumkin. Diqqatni ko‘proq to‘satdan paydo bo‘ladigan, o‘zgaruvchan kuch va 
chastota bilan ta’sir ko‘rsatadigan jism va hodisalar chalg‘itadi. Diqqatning 
ichki chalig‘ishi kuchli kechinmalar, yot hissiyotlar, va odam ayni damda 
mashg‘ul bo‘lgan ishiga qiziqish va mas’uliyatning mavjud emasligi ta’siri 
ostida paydo bo‘ladi.[1] 
Chalg‘ituvchi ta’sirlarga qarshilik ko‘rsatish qobiliyati to‘siqlarga 
moslashuvchanlik deb ataladi. Odamlarda bu qobiliyatning rivojlanishida 
nerv tizimidagi farqlar, aynan, uning kuchi, shuningdek, to‘siqlarga qarshilik 
ko‘rsatishni oshirishga qaratilagan maxsus mashqlar bilan belgilangan 
ko‘plab individual tafovutlar kuzatiladi (8.2 rasm)