Abduramanov xamid xudaybergenovich arabov nurali uralovich xolmuxamedov muhsinjon murodullaevich
-bosqich. Har bir o’lchov uchun subindekslarni hisoblash
Download 1.86 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- 1. Kutilayotgan umr davomiyligi indeksi.
|
1-bosqich.
Har bir o’lchov uchun subindekslarni hisoblash. Ko’rsatkichlarni 0 dan 1 gacha shkalali indekslarga o’zgartirish maqsadida minimal va maksimal belgilar (yoki maqsadli mo’ljallar) o’rnatiladi. Agregatlash uchun o’rtacha geometrik o’lchamdan foydalanilgani tufayli maksimal belgi istalgan ikki mamlakat yoki vaqt davrlari o’rtasidagi (foizda) qiyoslovga ta’sir qilmaydi. Maksimal belgilar 1980-2010 yillarda mamlakat indikatorlarining haqiqatda kuzatilayotgan yuqori belgilariga qo’yiladi. O’sish minimal darajalarga nisbatan o’lchanib, ular jamiyatga ma’lum davrda saqlanib qolish uchun zarur. Quyidagi minimal belgilar o’rnatilgan: tug’ilishda kutilayotgan umr davomiyligi uchun – 20 yil, ta’lim sohasida ikkala o’zgaruvchi uchun – 0 va aholi jon boshiga yalpi milliy daromad uchun – 163 AQSH dollari. Minimal ta’lim darajasi haqidagi tasavvur jamiyatlar rasmiy ta’limsiz mavjud bo’lishi mumkinligi bilan ma’qullanadi. 163 AQSH dolllardan iborat yashash uchun zarur asosiy daromad darajasi – mavjud tarixiy ma’lumotlar bo’yicha biror-bir mamlakatda erishilgan kuniga 45 sentga ekvivalent eng kam belgi (Zimbabve, 2008 y.), bu Jahon banki tomonidan o’rnatilgan kuniga 1,25 AQSH doll.ga teng kambag’allik chegarasidan 1/3 marta ortiq. 1. Kutilayotgan umr davomiyligi indeksi. Kutilayotgan umr davomiyligi indeksi tug’ilishda kutilayotgan umr davomiyligini oshirishda mamlakat tomonidan erishilgan nisbiy o’sishni o’lchaydi. U kutilayotgan umr davomiyligi ko’rsatkichi asosida o’lchanadi. Kutilayotgan umr davomiyligi mazkur davrda tug’ilgan chaqaloqning taxminiy umr davomiyligini belgilaydi, chunki umuman, o’rtacha umr davomiyligi muayyan mamlakatda turmush sharoitlarining barqaror o’lchanishini aks ettiradi. Kutilayotgan umr davomiyligi indeksini belgilashda xalqaro metodikada qabul qilingan minimal va maksimal belgilar muvofiq tarzda 20 va 83,2 sifatida (Yaponiya, 2010 y.) belgilangan. Umr davomiyligi indeksini hisoblashda quyidagi formula qo’llaniladi: 172 , 2 , 63 20 20 2 , 83 20 min max min t t t t LE LE LE LE LE LE LEI bu yerda: LEI Download 1.86 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|