Abdurauf fitrat asarlarida badan tarbiyasi masalasi

 international research journal ISSN: 
2181-4027
_SJIF: 
4.995
 
www.pedagoglar.uz
 


Volume-26, Issue-2, January - 2023
 
115 
Sh.G‘oibovaning nomzodlik dissertatsiyasida Fitratning falsafiy qarashlarini hamda 
millatparvarlik va ma’rifatparvarlik g‘oyalarini tahlil qilgan. 
Pedagog olima D.Axatova “Abdurauf Fitratning ma’rifiy-pedagogik qarashlari” 
mavzusidagi tadqiqot ishida ma’rifatparvarning pedagogik g‘oyalari va uni 
ahamiyatini batafsil yoritgan.[3.88] Muallifning ta’kidlashicha, Fitrat “Rahbari najot” 
asarining “Bola tarbiyasi masalalari” bobida bolalarga turli tarbiya berish va ularni 
amalga oshirish to‘g‘risida o‘z fikr-mulohazalarini bayon qilgan. Aniqrog‘i, dunyo 
kurash maydoniga o‘xshaydi. Bu kurashda g‘olib chiqish uchun uch o‘lchov quroliga 
ega bo‘lish kerak: 1. Salomatlik. 2. Sog‘lom fikr. 3.Axloqiy sano. Bu uchta qurol 
uchun tarbiya orqali, ya’ni 1. Jismoniy tarbiya (salomatlik). 2. Aqliy tarbiya (fikr 
tarbiyasi). 3. Axloqiy tarbiya orqali shakllantiriladi. Har bir kishi uch quroldan birisiz 
maydonga kirsa, albatta, mag‘lub bo‘lishi tabiiydir. Shu bois, uch tarbiyani doimo 
birgalikda olib borish lozimligi uqtiriladi. 
Abdurauf Fitratning ma’rifiy qarashlarida shaxsning shakllanishida jismoniy 
tarbiyaning o‘rniga alohida e’tibor qaratilgan. Uning fikricha, inson uzoq yashashi va 
baxtli hayot kechirishi uchun butun a’zosi salomat va quvvatga ega bo‘lishi lozim. Bola 
jismonan sog‘lom bo‘lsa, uning ilm o‘rganishi va o‘qishi ham oson kechadi. Fitrat 
jismoniy tarbiya to‘g‘risidagi qarashlarida quyidagilarni asoslab bergan:

Bola tarbiyasini u tug‘ilmasdan burun ona qornidayoq boshlashni 
zaruriyatini; 

Bolaning jismonan sog‘lom bo‘lishida to‘g‘ri ovqatlanish va toza havoda 
bo‘lishining ahamiyatini; 

Turli harakatli o‘yinlar va jismoniy mashqlarning jimoniy tarbiyadagi 
ahamiyatini; 

Harakatli o‘yinlarning bola aql-farosati va ilmining rivojlanishiga ta’siri; 

Harakatli o‘yinlarning bola axloqiy tarbiyasiga ta’siri; 

Tozalik va pokizalik (shaxsiy gigiena qoidalariga amal qilish)ning 
jismoniy tarbiyadagi ahamiyati; 

Salomatlik uchun kurash dinning ham talabi ekanligi; 
XULOSA 
Bugungi kunning asosiy vazifalaridan biri ma’rifatparvarning jismoniy tarbiya 
to‘g‘risidagi ushbu g‘oyalarini ta’lim tizimida oqilona foydalanishdan iborat. Shu bois. 
Jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha mutaxassislarni qayta tayyorlash va malakasini 
oshirish kurslarida o‘qitilayotgan “Umumkasbiy tayyorgarlik” blokidagi “Trener-
o‘qituvchining professional kompetentligi va mahorati”, “Sport ta’limida innovatsion 
pedagogik texnologiyalar”, “Bolalarda morfofunktsional o‘zgarishlar”, “Bolalar 
psixologiyasi” kabi o‘quv modullarida Fitratning jismoniy tarbiya to‘g‘risidagi fikr-

---