Tuproqlar va tabiiy tuproqsimon adsorbentlar qatoriga bentonit, diatomit, gumbrin, askanit, murakkab kimyoviy tarkibli yuqori dispers sistemalar SiO2, Al2O3, CaO, Fe2O3, MgO va boshqa metall oksidlari kiradi. Tabiiy tuproqlar faolligini oshirish uchun ular sulfat va xlorid kislotalar bilan qayta ishlanadi. Natijada kalsiy, magniy, temir, alyuminiy va boshqa metal oksidlari chiqarib yuborilishi tufayli qo‘shimcha kovaklar µosil bo‘ladi.
Bu tuproqlar solishtirma yuzasi 20...100 m2/g, kovaklar o‘rtacha radiusi 3...10 mkm bo‘ladi.
Kation almashinish sig‘imi ortishi bilan tuproqlarning tozalash qobiliyati ko‘payadi. Odatda, tuproqlar suyuqlik muµitlarni tozalash uchun ishlatiladi, masalan, rangli moddalarni qayta ishlash natijasida maµsulot oqaradi. SHuning uchun, ayrim µollarda tuproqli adsorbentlar oqartiruvchi tuproq deb µam ataladi.
Oziq-ovqat sanoatida tuproqsimon adsorbentlar vino, pivo, meva sharbatlari, o‘simlik yog‘larini rafinatsiya qilish va boshqa maqsadlarda ishlatiladi. Pivoni tozalash uchun esa, sirt faol bentonitdan keng ko‘lamda foydalaniladi. Masalan, natriyli bentonit vinoni na faqat tozalaydi va mo‘tadillaydi, balki uni etilish jarayonini tezlashtiradi va muddatini qisqartiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |