Abyssal-abissal

AНТЕКЛИЗА-ANTECLISE-ANTEKLIZA (yunon.anti-harshi, enklinno) platform-dagi eng yirik ko‘tarilma. Kundalang o‘lchami yuzlab kmga teng, mayd. 60-100 ming km². Tashqi ko‘rinishda kengligi uzunligi deyarli teng. A. tashkil topgan jinslar hosil bo‘lish davrida ko‘plab geologik tanaffuslar mavjud. A. ning paydo bo‘lishi ko‘pincha platformaiing umumiy cho’kish jarayonida ayrim qismlari atrofidagilarga nisbatan sust cho’kishi tufayli yuzaga keladi, ba’zida esa Yer po‘stiiing faol ko‘tarilishi bilan bog‘liqdir. A. hosil bo‘lish davri uzoq muddatni o‘z ichiga oladi. A.ko‘pincha neft va gaz konlarining shakllanishi uchun qulay bo‘ladi.

AНТИГОРИТ-ANTIGORITE-ANTIGORIT (Italiya, Antigorio koni)-plastinkasimon sYerpentin, kamdan-kam tolali. Xrizotil hisobiga, shuningdek ultra asosli t. j . larning gidrotYermal o‘zgarishi jarayonida hosil bo‘ladi. Turlari: Orto-va klinoantigorit; tusi sariqdan yashil ranggacha o‘zgaradi. Xira yaltiraydi. SHishasimon, yorsimon qat. 3-4, s. og‘. 2,5-2,7. Sig‘imi chig‘anoksimon, g‘adir budir. Shakli yaproqsimon, tangasimon.

AНТИКЛИНАЛ-ANTICLINE-ANTIKLINAL (anti-qarshi, klino-ordirish) odatda t. j. yotish shakli. Eni yuqoriga qaragan burma. A. markazi, yon tomonlari, qanotlari ajratila-di. Uning markazida kadimiy jinslar, qanot-larida yosh jinslar joylashgan bo‘ladi. O‘zbekistondagi xamma tog‘lar (SHim. Nurota, Turkiston, Zarafshon, Chotqol tizmalari) A. burmalarga kiradi. M atall, neft va gaz konlari ana shu A. tizmalarda bo‘ladi.

AНТИКЛИНОРИЙ-ANTICLINORIUM ANTIKLINORIY-qanotlari murakkab burmali tuzilma. Geosinklinal sistemalarining ko‘tarilishi natijasida hosil bo‘lgan yirik (bir necha ming kv.km) va murakkab antiklinal-simon to‘zilmalar yirik tog‘ o‘lkalariga mansub.

AНТИМОНИТ-ANTIMONITE-ANTIMONIT (lot. anshosh'ish surma), m-l, kimyo-viy ifodasida sof turg‘ma oltin bor. Romb singoniyali. Kristallari ustunsimon, ignaga o‘xshash va prizmatik shaklda ko‘pincha qiyshaygan, buralgan. Yaxlit massa tarikasida ham uchraydi. Qat- 2, s. og’ir . 4.66. Rangi va chizigi po‘latsimon kulrang, ba’zan ko’qimtir-qora bo‘lib tovlanadi. Metallsimon yaltiraydi. Ko‘pincha A. simob minerali (kinovar) bilan past haroratli konlarda uchraydi. Surma olinadigan asosiy m-l. O‘zbekistonda qizilqumda uchraydi. Qirg‘izistonda Kadamjoy atroflarida bor (k. Surma).