Adabiy ertaklarni o‘rganish usullari

Tadqiqotning ilmiy yangiligi. Dissertatsiya ishi adabiy ertaklarni tahlil 
qilish asoslarini o‘rganishga qaratilgan birinchi keng qamrovli tadqiqotdir. SHu nuqtai 
nazardan tadqiqotning ilmiy yangiligi adabiy ertaklarni tahlil qilishning metodik 
asoslarini tadqiq etish, adabiy ertaklarni o‘qitishda yangi pedagogik texnologiyalar 
asosida 
dars 
ishlanmalarini 
yaratish, 
shu 
orqali 
mavzuning 
o‘qitilishini 
takomillashtirish va samaradorligini ta’minlashga qaratilgan tavsiyalarni ishlab 
chiqish bilan xarakterlanadi.
Tadqiqotning metodologik asoslari va metodlari. Umumta’lim maktablarida 
adabiyot o‘qitish, xususan, adabiy ertaklarni tahlil qilishga mustaqillik tufayli 
shakllangan ilmiy-tadqiqot metodologiyasi asosida yondashildi. So‘z san’ati va 
folg’klor munosabatlarini chuqur o‘rgangan H.Zarif, M.Afzalov, M.Alaviya, 
T.Mirzayev, B.Sarimsoov, O.Safarov, I.Yormatov, M.Jo‘rayev, U.Jumanazarov, 
Sh.Turdimov, K.Imomov, A.Musaqulov kabi folg’klorshunos olimlar, shuningdek 
adabiy ta’lim samaradorligini oshirish, uning bosh maqsadi bo‘lgan barkamol inson va 

---

7 
uning ma’naviy olamini shakllantirish yo‘lida ilmiy izlanishlar olib borayotgan 
A.Zunnunov, Q. Yo‘ldoshev, B.To‘xliev, S. Matjon, M. Mirqosimova, U.Dolimov, 
R.Niyozmetova kabi metodist olimlarning ilmiy ishlarida erishilgan yutuqlar hisobga 
olindi.
Mavzuning o‘ziga xos jihatlarini nazarda tutgan holda, kuzatish, eksperiment, 
so‘rovnoma, qiyosiy tahlil metodlaridan foydalanildi.
Tadqiqotning manbalari. Tadqiqotda yuqorida tilga olingan muammolarni 
yoritishda, asosan, birlamchi manbalar – o‘zbek va jahon adabiyotida adabiy ertak 
(ertak-she’rlar, ertak-dostonlar, ertak-qissalar)lar yozgan ijodkorlarning asarlaridan 
keng istifoda etildi. Bu jarayonda faqat adabiy ta’limning davlat ta’lim standartlaridan 
o‘rin olgan adabiy ertaklarga murojaat qilindi. Zero, o‘zbek adabiyotida bunday 
asarlar juda ko‘plab topiladi, ularning hammasini tahlilga tortish ishning maqsadi va 
hajmiga mos kelmaydi.
SHuningdek, tadqiqot ishiga asosiy manba sifatida Alisher Navoiy nomidagi 
O‘zbekiston Milliy kutubxonasi, Respublika ilmiy-pedagogika kutubxonasi, Nizomiy 
nomidagi TDpU Asosiy kutubxonalarida saqlanayotgan kitoblar, darslik va dasturlar, 
ilmiy-tadqiqot ishlari, matbuot materiallariga murojaat qilindi.