Adabiyot so`z san`ati. Darsning ma

II.O`TILGAN MAVZUNI TAKRORLASH


III. YANGI MAVZU BAYONI.


MIRTEMIR
(1910-1978)
O'quvchining xotirasiga bir o'qishdayoq muhrlanib qoladigan bu quyma satrlar O'zbekiston xalq shoiri Mirtemir qalamiga mansubdir.
Mirtemir Tursunov 1910- yilda, o'zi yozganidek, Qoratog' etakla- rida - Turkiston shahrining Iqon qishlog'ida tug'ilgan. Awal bobosi qo'lida, keyin eski maktabda tahsil olgan. So'ng Toshkentga kelib, «Almaiy» nomidagi bolalar namuna ish maktabida tarbiya ko'radi. Samarqanddagi O'zbekiston Davlat pedagogika akademiyasida o'qiy- di. O'qishni bitirib maktablarda muallimlik qiladi, nashriyotlarda, Yozuvchilar uyushmasida ishlaydi.
Shoirning birinchi she'ri «Tanburim ovozi» 1926- yili, 16 yoshida e'lon qilinadi. 1928- yili uning «Shu'lalar qo'ynida» nomli ilk she'riy to'plami nashr etiladi. Keyin «Zafar», «Qaynashlar», «Tong» to'plamlari dunyo yuzini ko'radi
30- yillarda u judako'p vaqtini taijimalarga bag'ishlaydi. A. S. Push­kin, M. Y. Lermontov, N. A. Nekrasov, T. G. Shevchenko she'rlarini, dostonlarini o'zbekchaga o'giradi. Umuman taijima sohasida Mirtemir nihoyatda barakali ijod qilgan. Antik dunyo shoiri Homer, shuningdek, Shota Rustaveli, Henrix Heyne, Tagor, Maxtumquli, Berdaq, Nozim Hikmat she'riy asarlari, «Manas» qirg'iz xalq eposi, «Qirq qiz» qoraqalpoq xalq dostoni Mirtemir zahmatlari tufayli o'zbek o'quv- chisiga yetib kelgan.
Shoir umri davomida o'nlab she'rlar va dostonlar to'plamlarini chop ettirdi. «Bong», «Poytaxt», «0'ch», «Surat», «Qoraqalpoq daf- tari», «Tingla, hayot!», «Izlaganim», «Tog'day tayanchim», «Yod- gorlik» kabilar ularning ichida eng mashliurlaridir. Bu to'plamlarning mundarijasiga qarasangiz, inson hayotining barcha pallalaridagi kechmishlar, tuyg'ular, taassurot va xotiralar jamuljam bo'lganini ko'rasiz. Chunki Mirtemir xoh yirik doston yozsin, xoh sahna asarlari yoki katta-katta asarlarni tarjima qilsin, bundan qat'i nazar, biron kun ham she'r yozishni tark etmagan. Ko'nglidan kechgan barcha tuyg'ulari she'rga ko'chgan. U gohida O'zbekistonimizning paxtazor dalalarini kezib, mehnatkash dehqonlar bilan tanishib, barchaning bunyodkorlik bilan yashayotganidan ta'sirlanib, zavqqa to'lib shun­day satrlar bitadi: