Адаптация ва компенсация жараёнлари


Босимдан буладиган атрофия (


Download 0.65 Mb.
bet6/8
Sana04.01.2023
Hajmi0.65 Mb.
#1077012
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
3.Тўқималар янгиланиши ва репарация регенерация, тузалиш ва фиброз

Босимдан буладиган атрофия (тош, суюкликлар, усма ва б.) тукималарни эзилишидан(босимидан) келиб чикади.
  • ГИПЕРПЛАЗИЯ
  • Гиперплазия тукима ва органлардаги хужайралар сонининг купайиши билан таърифланадиган жapaёндиp (нейронлар билан кардиомиоцитларда факат хужайраларни ичидаги структуралар гиперплазияланади).
  • Гиперплазия физиологик шароитларда хам, патологик шароитларда хам булиши мумкин. Физиологик гиперплазия компенсатор ва гормонал гиперплазияга булинади. Компенсатор гиперплазия жуфт органлар (буйрак усти безлари, буйрак, упка) дан бири халок булганида ёки олиб ташланганида бошланади.
  • Гормонал гиперплазияга хомиладорлик махалида сут безлари структуралари сонининг купайиб бориши мисол була олади, бундай ходиса конда маълум тукималар (бачадон, сут безлари, тукималари) хужайраларидаги пролиферацияга таъсир этадиган эстрогенлар микдорининг кескин купайиб кетишига богликдир. Бу хилдаги гиперплазия пировард натижада масъул органлар гипертрофиясига олиб келади. Хужайраларнинг гормонлар таъсирига караб узгариши уларнинг юзасида хам эстрогенлар, хам прогестерон рецепторлари борлигига боглик. Стероидлар ана шу рецепторларга бирикиб, хам ДНК синтезини, хам РНК утмишдошлари синтезини бошлаб беради. .
  • Эндокрин безлар функцияси бузилиши туфайли патологик гиперплазия бошланади: простата бези хужайралари гиперплазияси (гиперпластик простатопатия), эндометрий безлари гиперплазияси, калконсимон без фолликуляр хужайраларининг гиперплазияси, терининг учокли гиперплазияси (лейкоплакия) шулар жумласидандир.
  • МЕТАПЛАЗИЯ
  • Метаплазия хужайралар аномал пролиферациясининг бир шакли булиб, у бир турдаги етилган ва табакалашиб булган хужайралар урнига худди шундай етилган ва табакалашган бошка турдаги хужайралар пайдо булиши билан таърuфланадu (масалан, цилиндрсимон эпителийнинг куп каватли ясси эпителийга айланиши, бириктирувчи тукима урнида суяк тукимаси пайдо булиши шулар жумласидандир).
  • Шиллик пардалар эпителиал копламасининг хар жой хар жойида учокли кайта курилиши витамин А етишмовчилигининг асосий белгисидир. Бундай ходиса цилиндрсимон эпителийнинг метаплазияга учраб мугузлашадиган куп каватли ясси эпителийга айланиб колиши билан ифодаланади. Айни вактда нафас йуллари (бурун, буруннинг кушимча бушликлари, кекирдак, бронхлар), буйрак, куз пар­далари, ковук, бачадон, кин, простата бези эпителийси метаплазияга учраб, мугузланиб боради.
  • Эпителий метаплазияси бириктирувчи тукима метаплазиясидан фарк килиб, табиатан кайтар булади. Эпителий метаплазиясида икки хил узгаришлар руй бериши мумкин. 1- хилида цилиндрсимон эпителий урнига пайдо булган куп каватли ясси эпителий тузилиши жихатидан нормал эпителийдан хеч фарк килмайди. 2- хилида метаплазияга учраган эпителий хужайралари полиморф булади( атипик метаплазия). Метаплазиянинг бу тури рак пайдо киладиган манба пайдо килиши мумкин..
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling