Adiabatik jarayon. Puasson tenglamasi
Download 91.13 Kb.
|
adiabatik jarayon. puasson tenglamasi
Politropik jarayon
Politropik jarayonlar deb, shunday jarayonlarga aytiladiki, unda jismning issiqlik sig’imi o’zgarmas saqlanadi, ya’ni: va politropik jarayonlarda gaz holat tenglamasidan tashqari, boshqa qo’shimcha shartlarga ham bo’ysunishi kerak. Ideal gazning politropa tenglamasini topish uchun tenglamadagi dQ o’rniga ifodani qo’yamiz, u holda bo’ladi. Bu tenglikni quyidagicha almashtiramiz, ya’ni har ikki tomonini R ga ko’paytirib olamiz: Tenglama, dan quyidagi kelib chiqadi: Yuqoridagi tenglamaga xuddi shunday almashtirish kiritib, quyidagi tenglamani hosil qilamiz: bundan, Yuqoridagi tenglamani P·V ga bo’lib, CP=CV+R ekanligini e’tiborga olsak, natija quyidagicha bo’ladi: Agar kattalikni kiritsak, yuqoridagi tenglamaning ko’rinishi bo’ladi. Yuqoridagi tenglamaning tenglamadan farqi shundaki, bo’lganda, faqatgina doimiy kattalik γ o’rniga n doimiy kattalik kelyapti. Shuning uchun tenglamaning yechimi ko’rinishda bo’ladi.Yuqoridagi tenglamaga ideal gaz politropiya tenglamasi deyiladi. Yuqoridagi tenglama yordamida topiladigan n doimiy kattalik politropa ko’rsatkichi deyiladi. Politropa tenglamasi gaz parametrlari T va V o’zgarganda, bo’ladi. Yuqoridagi tenglamani C ga nisbatan yechganda, n politropa ko’rsatkichi orqali politropik jarayonning C issiqlik sig’imini ifodalovchi formulani chiqaramiz: Ideal gazning adiabata tenglamasini qaraganimizda ham jarayonlar politropik edi. Izobarik va izoxorik jarayonlarda ham Cp va Cv kattaliklar doimiydir. Yuqoridagi formuladan ko’rinadiki, izobarik jarayonlarda n=0, izoxorik jarayon uchun n=∞. Haqiqatan ham, n=0 da yuqoridagi tenglama P=const izobarik jarayon tenglamasiga o’tadi. Yuqoridagi tenglamadan n=∞ holatni olish uchun tenglama chap qismidan ildizda daraja izvlechit qilishi kerak. Natijada tenglama ko’rinishni oladi va n=∞ izoxorik jarayon V=const tenglamasiga o’tadi. n=γ bo’lganda yuqoridagi tenglama adiabatik jarayon Q=0 tenglamasiga o’tadi, ya’ni n=1 bo’lganda yuqoridagi tenglama izotermik jarayon T=Const tenglamasiga o’tadi, ya’ni Izotermik jarayonda issiqlik sig’imi tenglamasi CT→∞ qiymatni beradi. Bundan shunday xulosaga kelamizki, jismga dQ issiqlik miqdori berilganda ham harorat o’zgarmaydi, dT=0. Adiabatik jarayonda issiqlik sig’imi tenglamasi CQ=0 qiymatni beradi. Bundan xulosa shuki, dQ=0 da dT noldan farqli bo’ladi. Quyidagi jadvalda turli jarayonlar uchun n va C ning qiymatlari keltirlgan:
Download 91.13 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling