Agressiya haqida ma’lumot Agressiya va zo'ravonlikni tushunish Agressiya turlari


Agressiya va zo'ravonlikning ruhiy salomatlikka ta'siri


Download 31.53 Kb.
bet5/7
Sana06.10.2023
Hajmi31.53 Kb.
#1693426
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Agressiya va uning shakllari, verbal, jismoniy agressiya

Agressiya va zo'ravonlikning ruhiy salomatlikka ta'siri
Zo'ravonlik hayotning ko'plab sohalarida uchraydi: ish joyida, uyda, sport tomoshalarida va jamoat joylarida. Odatda uni ta'sir qiladigan odamlar tomonidan kutish mumkin emas va zo'ravonlik harakatlaridan jabrlanganlar shikastlanishdan keyingi stress, depressiya va tashvish kabi jiddiy ruhiy kasalliklarga duch kelishlari mumkin. Masalan, qo'pol munosabatda bo'lgan kishi, keyingi oqibatlardan qo'rqishi va munosabatlarni tark eta olmaslik hissi paydo bo'lishi mumkin, shuning uchun uni o'ziga ko'proq zarar etkazishi mumkin.
Ba'zida zo'ravonlik jinoyatchilari narsistik, antisosial yoki chegara kabi shaxsiyat kabi ruhiy kasalliklarga duch kelishadi. Ushbu ruhiy salomatlik holatlari zo'ravonlik xatti-harakatlarini anglatmasa ham, kurashish ko'nikmalarining buzilishi ko'pincha tajovuzkor yoki zo'ravon xatti-harakatlarga yordam berishi mumkin va ijtimoiy bo'lmagan shaxslar qisman hayvonlarga nisbatan zo'ravonlikni o'z ichiga olishi mumkin bo'lgan shafqatsizlik bilan tavsiflanadi. Passiv tajovuz yoki nozik tajovuzkor xatti-harakatlar zo'ravonlik bilan emas, balki boshqa odamning xatti-harakatlarini yashirin tanqid qilish bilan tavsiflanadi. Passiv tajovuzkorlikni namoyish etuvchi shaxs munozarali yoki hokimiyat uchun o'ta tanqidiy bo'lishi mumkin, kam baholanganligi yoki noto'g'ri tushunilganligidan shikoyat qilishi yoki berilgan vazifalarga sustkashlik bilan qarshilik ko'rsatishi yoki "unutish" bilan qarshilik qilishi mumkin.
Terapiyada tajovuzkor yoki zo'ravon xatti-harakatlarni davolash
Turli xil terapiya turlari, xulq-atvor sabablariga, shuningdek davolanishda shaxsning shaxsiyati va hayotiy tajribalariga qarab, tajovuzkor yoki zo'ravonlik xatti-harakatlarini davolashda foydali bo'lishi mumkin. Biroq, oiladagi zo'ravonlik holatlarida er-xotinlar terapiyasi har doim ham eng yaxshi harakat bo'lmasligi mumkin, chunki bu jarayon suiiste'mol qurboniga yanada ko'proq xavf tug'dirishi mumkin va ba'zi terapevtlar istamagan yoki o'zgartirishni istamaydigan tajovuzkor bilan ishlamaydi.
Kognitiv xulq-atvor terapiyasi tajovuzkor va zo'ravonlik xatti-harakatlarini namoyish etuvchilarni o'zlarining tajovuzkorligini yaxshiroq tushunishga va boshqarishga, zo'ravonlik xatti-harakatlari bilan bog'liq fikrlar va his-tuyg'ularni yaxshiroq yo'naltirish uchun turli xil kurash mexanizmlarini o'rganishga va tajovuz yoki zo'ravonlik oqibatlarini qanday to'g'ri baholashni o'rganishga o'rgatishga qaratilgan.
Psixodinamik terapiya yondashuvlarida chuqurroq his-tuyg'ularni yashirish uchun zo'ravonlikka murojaat qiladigan odamlar o'zlarining tajovuzkorligi asosida bo'lishi mumkin bo'lgan yanada zaif his-tuyg'ularini anglashga undashadi. Uyat, xo'rlik yoki qo'rquv kabi hissiyotlarni o'z ichiga olishi mumkin bo'lgan ushbu hissiyotlar ifoda etilganda, himoya tajovuzkorligi tarqalishi mumkin.
Agar zo'ravonlik suiiste'mol qilish natijasida yuzaga kelsa, masalan, bolalik davrida sodir bo'lgan jismoniy zo'ravonlik, kattalarni zo'ravonlik bilan ifodalashga olib kelsa, suiiste'mol qilish oqibatlarini davolash uchun terapiya foydali bo'lishi mumkin.

Download 31.53 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling