Agrotexnologiyalar instituti elektr energiyasi va nasos stansiyalaridan foydalanish kafedrasi


Download 5.01 Kb.
Pdf ko'rish
bet28/84
Sana31.01.2024
Hajmi5.01 Kb.
#1830012
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   84
Bog'liq
NOANANAVIY ma\'ruza 2023

Kadmiy telluridi (CdTe) – yupqa plenkali material, cho‘qish va changitish bilan hosil 
qilinadi, fotoelektr tizimlar uchun kelgusida orzon isitqbolga ega bo‘lgan material. 
Laboratoriya nusxalarda quyosh fotoelementlarning FIK 16%, sanoatdagi esa 8% gacha 
bo‘ladi. 
Misindiyli diselenid (SuInSe2 yoki CIS) – yupqa plyonkali material, FIK 17% gacha. U 
istiqboli material bo‘lib, ishlab chiqarish jarayon o‘ziga xos xususiyatlarga ega bo‘lganligi 
sababli hozirgi davrda keng foydalanilmaydi. 


36 
QFElarning asosiy uchta turlari tayyorlanadi: 
- monokristalli elementlar, bitta katta kremniy kristalldan kesib olinadi; 
- polikristalli elementlar, bir qancha miqdor kristallardan tayyorlanadi
- amorfli (yupqa plenkali) elementlar. 
Ushbu turlari orasida farqi shundan iboratki, kremniy atomlar kristallda qanday tashkil 
etilganligiga bog‘liq. Mono- va polikristalli QFElar deyarli bir xil FIKga ega va amorfli 
kremniydan tayyorlangan QFElardan katta bo‘ladi. 
Hozirgi davrida jadal tadqiqotlar oqibatda turli xil turidagi QFElar tayyorlanadi. Nazariy 
va ilmiy tajriba tadqiqotlar ishlab chiqarish xarajatlarni kamaytirish, FIK oshirish, QFElarning 
narxni kamaytirish uchun yo‘naltirilgan. Laboratoriya sharoitlarda FIK 45% ga yaqinlashgan 
natijalarga erishgan. 
Seriyali ishlab chiqarilayotgan QFElarning FIK: 
- monokristalli: 15-22 %; 
- polikristalli: 12-17%; 
- amorfli: 6-10%; 
- kadmiy telluridi: 8-12%. 
4.1-Jadval 
QFElarning fotoo‘zgartirish samaradorligi [4] 
QFE 
QFE 
laboratoriya 
namunalarning 
samaradorligi, 
potensiali 
QFE 
hozirgi daraja-dagi 
sanoat 
modullarning 
samaradorligi 
QFE 
o‘rta kelajakdagi 
sanoat 
modullarning 
samaradorligi 
Monokristalli 
kremniy c-Si 
24% 
12-18% 
18-20% 
Polikristalli 
kremniy ms-Si 
20% 
10-15% 
16-18% 
Amorfli kremniy a-Si 
13% 
5-8% 
10-12% 
Kadmiy telluridi CdTe 
16,5% 
6-11% 
13% 
Mis, indiy va galiy diselenidi 
Su(In,Ga)Se2 (CIS) 
20,3% 
8-14% 
14-17% 
4.2-Jadval 
QFElarni ishlab chiqarish texnologiyasining samaradorligi [4] 
QFE 
texnolo- 
giyasining 
elementlar 
Kristalli 
kremniy 
asosidagi 
QFE 
Ko‘po‘tuvchi 
(kaskadli) 
QFE 
Noorganik 
yupqa 
tasmali QFE 
Organik 
QFE 
Quyosh termal 
tizimlar 
Samara- 
dorligi 
12…21% 
25…29% 
5…14% 
5…10% 
14…24% 
Tannarx 
$4/W-$7/W 
$5/W 
$3/W-$5/W 
$4/W 
Ishlab 
chiqish 
bosqich 
Keng 
masshatbli 
foydala- 
nmoqda 
Joriy 
qilmoqda 
Joriy 
qilmoqda. 
Keng 
masshatbli 
foydala- 
nmoqda 
Labora- 
toriyali 
tadqiqotda. 
Sanoat 
namuna-larni 
ishlab 
chiqishda 
Joriy qilmoqda. 
Keng 
masshatbli 
foydala-nmoqda 


37 
а
б
в
4.10-Rasm Monokristalli (a), polikristalli (b) va amorfli (v) quyosh fotoelektr elementlar 

Download 5.01 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   84




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling