Aхborot teхnologiyalarning infratuzilmasi. Reja: Zamonaviy kiritish, chiqarish va tarmoq qurilmalari taхlili. Xotira turlari va ularning tahlili

Shaxsiy kompyuterning asosiy qurilmalari quyidagicha. 
1. Tizimli blok (Protsessor). 
2. Ekran (Monitor). 
3. Klaviatura. 
4. Sichqoncha. 
Tizimli (Sistemaviy) blok (Protsessor) – kompyuterning asosiy qismi bo’lib, 
o’z ichiga quyidagi elementlarni jamlaydi. Ona plata, mikroprotsessor, qattiq disk 
(vinchester), Operativ xotira (OZU), CD-ROM (CD-RW), DVD-ROM, (DVD-
RW), tashqi qurilmalar kontrolleri, shinalar, elektr ta’minoti bloki va boshqalar. 
 
 
 

---

 
Ona plata – asosiy elektron sxema bo’lib, unga tashqi qurilmalar kontrollerlari 
shina orqali ulanadi, unga mikroprotsessor, BIOS, operativ xotira, tizimli plataning 
mikrosxemalar to’plami, ikkinchi pog’ona kesh-hotira (kesh L2), shina razyomlari, 
tizimli soat hamda CMOS uchun elektr manbai (batareya), kiritish-chiqarish 
mikrosxemasi kabi elementlar tikiladi va tashqi qurilmalar kontrollerlari o’rnatiladi. 
Mikroprotsessor (CPU) arifmetik-mantiqiy qurilma bo’lib, kompyuterning 
«yuragi» hisoblanadi.
Dаstur yordаmidа bеrilgаn mа’lumоtlаrni o’zgаrtirаdigаn, hаmmа hisоblаsh 
jаrаyonlаrini bоshqаrаdigаn hаmdа hisоblаsh ishlаrigа tеgishli mоslаmаlаrning 
o’zаrо аlоqаsini o’rnаtаdigаn qurilmа – mikroprоtsеssоr dеb аtаlаdi. Аrifmеtik vа 
mаntiqiy аmаllаrni bаjаrish, hоtirаgа murоjааt qilish, dаsturdаgi ko’rsаtmаlаrning 
bеrilgаn kеtmа-kеtlikdа bаjаrilishini bоshqаrish vа bоshqа аmаllаr mikroprоtsеssоr 
zimmаsidаdir.
Kompyuterlarda 
INTEL, 
AMD, 
IBM 
va 
boshqa 
firmalarning 
mikroprotsessorlari ishlatilmoqda.
Qattiq disk (HDD) tashqi xotira hisoblanib, kompyuterda asosiy axborot 
saqlovchi qurilmadir. Unda barcha dastur va ma’lumotlar saqlanadi. Qattiq disklarda 
tashuvchilar aylanadigan ferromagnetik qatlam bilan qoplangan alyuminiyli va 
karamikali disklardan iborat bo’lgani uchun ko’pincha qattik disk deb ataladi. Qattiq 
disk o‗lchamlari turlicha bo’lishi mumkin. Hozirgi kunda vinchesterlarning 80-1000 
Gb dan 1 Tb gacha bo’lgan o’lchamdagi turlari mavjud.