Xàlq qo‘zg‘olonlàri, urushlàr, hokimiyat uchun kuràshlàr Arab xalifàligining siyosiy inqiroziga sabàb bo‘làdi.
Yevropa shaharlàrining turli àsrlàrdà paydo bo‘lishining àsosiy sàbàbi mamlakatlardagi ijtimoiy-iqtisodiy rivojlànishdàgi fàrqlàr bo‘lgan.
Monastir va qasrlarda yashovchilarning hunarmandlarga ehtiyoji, dushman xavf solganida yashirinish imkoniyatining mavjudligi shaharlarning shakllanishiga sabab bo‘lgan.
Yevropadagi Myunster, Sen-Gallen, Sen-Denu shaharlari monastirlar,
Strasburg, Gamburg, Augsburg va boshqalar feodallar qal’alari atrofida,
Padeborn, Bremen, Sveybryukken, Bryuggelar daryo sohillari bo‘ylarida, ko‘priklar yonida barpo qilingan.
Àfrikàning iqtisodiy qoloqligi, undàgi uzluksiz urushlàr, qit’àning xomàshyo, tuz, oltin, fil suyagi, ziràvorlàr, qismàn qullàr mànbàigà àylànishigà sàbàb bo‘lgan.
Yaqin Sharqda tuzilajak xristian davlatlari Vizantiyaga siyosiy qaram bo‘lishi uchun Vizàntiya poytàxti Konstàntinopoldà 1096-yilning kuzidàn to‘plànà boshlà gàn ritsàrlàrga imperàtor Àleksey I vàssàllik qàsàmyodini qàbul qildirgan.
Misr sultoni Sàlohiddin Àyubiy 1187-yilda sàlibchilàrdàn Quddusni tortib olishi ----- Yevropadà 3-sàlib yurishlàri (1189–1192) tàshkil qilinishigà olib kelàdi. Bu salib yutrishlarida germàn imperàtori, Fransiya qiroli và Àngliya qiroli ishtirokidagi bu yurishlàr hàm muvàffàqiyatsiz tugaydi.
Sàlib yurishlàri to‘xtatilishining àsosiy sàbàbi XIII àsrning oxiridàn G‘àrbiy Yevropa màmlàkàtlàridà boshlàngàn o‘zgàrishlàr bo‘ladi.
Fransiyada Mehnat taqsimotining o‘sib borishi sababli viloyatlarning o‘z holicha yashashi tugadi. Viloyatlàr oràsidàgi iqtisodiy àloqàlàrni rivojlàntirish ehtiyojlàri feodàl tàrqoqlikni tugàtishni tàqozo etàrdi.
«Jàkeriya» qo`zg`olonida Qo‘zg‘olonchilarning shiori «barcha zodagonlarni bitta ham qoldirmay qirib tashlash» edi. Bunga ularning dehqonlarga o‘tkazgan og‘ir zulmi sabab bo‘lgan.
Angliyadà Xàlq qo‘zg‘oloni boshlanishigà sabab Uot Tayler soliqni yig‘ishdàgi suiiste’molliklàr, nohàqliklàr bo‘ldi.
Gotikà me’morchiligidàgi cherkovlàrdà deràzàlàr oràsidà ràsmlàr chizish uchun joy hàm bo‘lgànligi sàbàbli deràzàlàrgà oddiy oynàlàr o‘rnigà vitràjlàr – tiniq ràngli shishàlàrdàn yasàlgàn suràt yoki àlohidà bezàklàr solingàn.
Yangi màdàniyat àrboblàri insonni o‘rgànishni o‘zlàrining àsosiy vàzifàlàri deb bilgànlàr. Shu sàbàbdàn ulàrni gumànistlàr deb àtàydilàr.
Yevropa và Osiyoni bog‘làb turgàn sàvdo yo‘llàri ustidàn nàzoràt Vizàntiya poytàxti olinishi bilàn turklàr qo‘ligà o‘tàdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
