Aholi statistikasi reja

Jadval 1

O‘zbekiston Respublikasida nikoh va ajralishlar soni

Yillar	Nikohlar soni, ming	Ajralishlar Soni, ming	1000 kishi hisobiga
			Nikohlar	Ajralishlar
1980	173,6	22,5	10,8	1,4
1990	217,3	29,9	10,6	1,5
2000	172,9	22,6	7,1	0,8
2005	183,3	16,4	7,0	0,6
2010	285,4	19,0	10,1	0,7
2015	287,6	29,6	8,3	0,9
2016	275,0	29,3	7,8	0,9

O‘zbekiston ko‘p millatli mamlakat bo‘lib, hozirgi paytda 130 tadan ko‘proq millat va elatlarga mansub aholi yashaydi. 1989 yil aholi ro‘yxatiga ko‘ra o‘zbeklar Respublika aholisining 74 % ni tashkil etadi. Ulardan keyingi o‘rinlarda ruslar, tojiklar, qozoqlar, qoraqalpoqlar, tatarlar turadi. Tojiklar, qozoqlar, qirg‘izlar, qoraqalpoqlar O‘zbekistonda qadimdan yashab kelayotgan tub joy aholi hisoblanadi. Ruslar, nemislar, tatarlar, mesxeti turklar va boshqa shu kabi millat vakillari O‘zbekistonga turli vaqtlarda, asosan ikkinchi jahon urushi natijasida majburiy tarzda keltirilgandir. Shuning uchun ham bu millat vakillarining ayrimlari keyingi yillarda o‘z vatanlariga qaytib ko‘chib ketmoqdalar. Lekin, mustaqil O‘zbekistonda Konstitutsiyamizning 18 – moddasiga yozilganidek, fuqoralar jinsi, irqi, millatidan qat’iy nazar bir xil huquq va erkinliklarga egadir, qonun oldida tengdir.
Hozirgi paytda tumanlarda ham na’munaviy loyixalar asosida barcha qulayliklarga ega uylar qurilmoqda statistitik ma’lumotlarga qaraganda aholining 51% shaxarlarda 49% esa qishloq joylarda yashaydi
Aholining madaniy – ma’rifiy darajasini mavjud teatrlar, kutubxonalar va ulardagi kitoblar soni chop qilinayotgan kitob va davriy nashriyotlar soni, oliy va o‘rta maxsus ma’lumotlilar soni, fan doktorlari va nomzodlari soni va shu kabi ko‘rsatkichlar bilan tavsiflash mumkin.
O‘zbekistonda hozirgi paytda 66 tadan ziyod oliy o‘quv yurtlari, 1500 tadan ko’proq o‘rta maxsus ta’lim muosasalari fa’oliyat yuritmoqda. Respublika oliy majlisi IX sessiyasida qabul qilingan. «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi»ni amalga oshirish uchun joylarda kasb hunar kollejlari va akademik – litseylar ochilmoqda. Mamlakatda majburiy umumiy o‘rta maxsus ma’lumot olish qonun bilan belgilangan. Har 1000 ming kishi hisobiga 143 ta oliy va to‘liqsiz oliy, 200 ta o‘rta maxsus ma’lumotga ega bo‘lgan kishilar to‘g‘ri keladi.
O’zbekiston aholisi viloyatlar yaniy xududlar bo’yicha notekis joylashgan 2016-yil ma’lumotlariga ko’ra Samarqand viloyatida- 3584,0 ming kishi, Farg’ona viloyatida – 3505,3 ming kishi, Andijon viloyatida- 2910,5 ming kishi, Qashqadaryo viloyatida – 3025,6 ming kishi yashamoqda. Aholisi eng zich joylashgan xududlar : Andijon va Farg’ona viloyatlarida 1km² – 400-500 kishi, Navoyi viloyatida esa 1km²ga 9-10 kishi to’g’ri keladi.