Aholidan chiqayotgan chiqindilarning cherish davri. Reja : kirish chiqindilarni cherish davri. Chiqindilarni qayta ishlash masalasida mavjud muammolar Muammoni hal qilish yo'llari. Chiqindilarning ikkinchi hayoti Tashlandiq chiqindilarni


Tashlandiq chiqindilarni kamaytirish


Download 37.26 Kb.
bet6/7
Sana07.05.2023
Hajmi37.26 Kb.
#1438571
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Aholidan chiqayotgan chiqindilarning cherish davri.

Tashlandiq chiqindilarni kamaytirish.
Bugungi kunda dunyo miqyosida chiqindilar muammosi eng dolzarb ekologik masalalardan biriga aylanib bormoqda. Tahlillar shuni koʻrsatadiki, soʻngi yillarda maishiy va sanoat chiqindilari yildan-yilga koʻpayib boryapti. Ayniqsa, XXI asrda maishiy chiqindilar hajmining oʻsishi ekologik barqarorlikka juda katta salbiy taʼsir koʻrsata boshladi.
Mamlakatimizda atrof-muhitni muhofaza qilish, aholi salomatligini taʼminlash, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish, sanitariya va ekologik holatni yaxshilash borasida izchil ishlar olib borilmoqda. Ishlab chiqarish sohalarini zamonaviy texnologiyalar bilan jihozlash va qayta jihozlash natijasida atmosferaga chiqarilayotgan zararli moddalarning miqdori 2,1-martaga, oqava suvlarning tashlanishi 2-martaga kamaydi.
Shu bilan birga, bu borada oʻtkazilgan tahlil natijalari atrof-muhitni muhofaza qilish sohasida davlat funksiyalarini amalga oshirishda kompleks yondashuv va strategik rejalashtirishning mavjud emasligi, shuningdek, qoʻyilgan vazifalarni samarali bajarish uchun tabiatni muhofaza qilish organining vakolatlari yetarli emasligidan dalolat beradi.
Atrof-muhitni muhofaza qilish sohasida davlat siyosatining ustuvor yoʻnalishlarini belgilash, tabiatni muhofaza qilish sohasidagi qonun hujjatlari buzilishlari profilaktikasi, ularni aniqlash va oldini olishning samarali mexanizmlarini joriy etish, respublika aholi punktlarining sanitariya va ekologik holati uchun davlat organlari, xoʻjalik yurituvchi subyektlar rahbarlari va fuqarolarning shaxsiy javobgarligini kuchaytirish Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Qoʻshma qarori bilan tasdiqlangan “Toʻgʻridan-toʻgʻri amal qiluvchi qonunlarda tizimlashtirilishi va unifikatsiya qilinishi lozim boʻlgan qonun hujjatlarini qayta koʻrib chiqish boʻyicha «Yoʻl xaritasi”ga kiritilgan yangi tahrirdagi “Chiqindilar toʻgʻrisida”gi qonun loyihasida oʻz aksini topgan.
Mazkur hujjat chiqindilar boʻyicha muammolarni hal etishda amalga oshiriladigan ishlarning strategik yoʻnalishi va muvofiqlashtirishning asosi boʻlib xizmat qiladi. Bu jarayonda asosiy eʼtibor avvalo, chiqindilarni boshqarish sohasidagi davlat siyosatini va harakatlar samaradorligini oshirishga va ularni qisqartirishga, imkon darajasida ulardan qayta foydalanish hamda ikkilamchi qayta ishlashga qaratilgan.
Chiqindilar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasidagi munosabatlarni tartibga solish hamda chiqindilarga oid ekologik siyosat yuritish maqsadida amaldagi bir qancha normalarning eskirgani sababli yangi tahrirdagi “Chiqindilar toʻgʻrisida”gi qonun loyihasi ishlab chiqilmoqda. Qonunning asosiy vazifasi chiqindilarning fuqarolar hayotiga va sogʻligʻiga, atrof-muhitga zararli taʼsirining oldini olish hamda chiqindilar hosil boʻlishini kamaytirishdan iboratdir. Shuningdek, qonun loyihasida chiqindilar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish borasida aniq vakolatli davlat organini belgilash koʻzda tutilmoqda. Mulkchilik shaklidan qatʼiy nazar, sohada faoliyat koʻrsatayotgan yuridik shaxslarga shart-sharoit yaratib berish, ishlab chiqarish chiqindilarini qayta ishlash, maishiy roʻzgʻor chiqindilarini utilizatsiya qilishni tashkil etgan holda atrof-muhitga, insonlar sogʻligʻi va mulkiga salbiy taʼsirini kamaytirish bilan bogʻliq meʼyorlar belgilanyapti. Chiqindilarni qayta ishlash sohasini rivojlantirishda iqtisodiy usullardan foydalanishni yoʻlga qoʻyish, xorijiy investitsiyalarga yoʻl ochish, ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish hisobiga zamonaviy texnologiyalarni joriy etishning huquqiy asoslarini mustahkamlash maqsadga muvofiqdir.
— Mamlakatimizda atrof-muhitni muhofaza qilish, aholi salomatligini himoyalash, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish va ekologik xavfsizlikni taʼminlashga yoʻnaltirilgan islohotlar yana-da izchil davom etishi, chiqindilar boʻyicha muammolarni hal etishda amalga oshiriladigan ishlarning huquqiy asoslari mustahkamlanishi fraksiyamiz elektorati manfaati nuqtayi nazaridan muhim ahamiyatga egadir, – deydi Oliy Majlis Qonunchilik palatasi Spikeri oʻrinbosari, Ekologik partiyasi fraksiyasi rahbari B.Alixonov. – Hozirda mazkur qonun loyihasini yana-da takomillashtirish ishlari olib borilmoqda.
Yangi tahrirdagi “Chiqindilar toʻgʻrisida”gi qonun mamlakatimizda ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish ishlari takomillashtirishga, chiqindilar qayta ishlanishi rivojiga, eng muhimi, ekologik madaniyatning yuksalishiga xizmat qiladi.
Texnologiyalar sohasidagi o'quv va ilmiy-tadqiqot ishlari bo'yicha mavhum tan olish va ko'rib chiqish uchun mavhum taqdim etilgan. Tezisning mavzusi dolzarb va muhim ilmiy muammolardan biriga - zamonaviy dunyoda xavfsiz chiqindilar erkin texnologiyalarini yaratish.
Mavhumda etarli miqdorda ilmiy-tadqiqot adabiyotlarini o'rganishga asoslanib, texnogen inson faoliyatining ekologik muammolarini o'rganish natijalari umumlashtirildi. Rossiyada va dunyoda ishlab chiqarish bo'yicha ishlab chiqarish orqali ishlab chiqarishni ifloslantiradigan ekologik ifloslanishning ekologik muammolarini hal qilish usullari ko'rib chiqilmoqda.
Shaxsiy ma'lumotning shubhasiz afzalligi - istiqbolli o'rta texnologiyalarni o'rganish. Global ekologik muammolarni hal qilishning intensiv yo'li resurslarni intensiv ishlab chiqarishning pasayishi va kam chiqindilar texnologiyalariga o'tishning pasayishidir.

Zamonaviy tsivilizatsiyaning ekologik muammolari


Hozirgi vaqtda insoniy iqtisodiy faoliyat tobora ko'proq atmosfera va atrof-muhitning ifloslanishining asosiy manbaiga aylanmoqda. Tabiiy vositada ko'p miqdorda, gazsimon, suyuq va qattiq chiqindilar ishlab chiqaradigan ishlab chiqarishlar pasaymoqda. Chiqindilarda chiqindilarda, tuproq, havo yoki suvga kiradigan turli xil kimyoviy moddalar bir zanjirning ikkinchisiga, oxirida inson tanasida harakatlanmoqda. Dunyoda ifloslantiruvchi moddalar bir yoki boshqa konsentratsiyada mavjud bo'lmagan joyni topish mumkin emas. Antarktida muzida ham, sanoat ishlab chiqarish bo'lmagan va odamlar faqat kichik stantsiyalarda yashaydilar, olimlar sanoat kelib chiqadigan zaharli moddalarni topdilar. Ular bu erda atmosfera havosi oqimiga kiradi. Ulardan ba'zilarining inson tanasiga qisqa muddatli ta'siri hatto bosh aylanishga, yo'tal, tomog'ini, ko'ngil aynish, qusishga olib kelishi mumkin. Inson zaharli moddalarini katta konsentratsiyalarda yuqtirish ong, o'tkir zaharlanish va hatto o'limga olib kelishi mumkin. Ushbu harakatning misoli, xizmat ko'rsatishi mumkin, yirik shaharlarda va inscli moddalarning favqulodda chiqindilarini atmosferaga aylantirishi mumkin.
Insoniyat tomonidan ishlatiladigan texnologiya birinchi navbatda qayta tiklanmaydigan tabiiy resurslardan foydalanishga yo'naltirilgan. Bular neft, ko'mir, ma'dan va boshqalar. Shu bilan birga, ularning texnologik jihatdan atrof-muhitni buzishlar: tuproq unumdorligi va toza suv miqdori kamayadi, atmosfera ifloslanadi.
Yil davomida faqat karbonat angidrid atmosferasida yiliga 5 milliard tonna. Natijada, ozon qatlami yupqalangan, ozon teshiklari paydo bo'ladi. Ultrabinafsha nurlari bu teshiklarga tushib, ulardan iqtidorli kasalliklarga ega. Er yuzidagi kislorod kamroq va kamroq bo'ladi. Qora va kimyo sanoati, qozonxonalar, transport xonalari, transport turlari ko'proq cho'qqini chiqaradi.
Olimlarning hisoblashicha, har yili suv omborida butun dunyo 10 ming sayohatchini to'ldirish mumkin bo'lgan juda zararli moddalar mavjud. Hatto Arktikaning suvlarida kir yuvish kukuni topilgan.
Tuproq asta-sekin shakllanadi: bu yuzlab va hatto ming yillarni talab qiladi. Ammo uni juda tez yo'q qilish mumkin. O'tgan yuz yil ichida barcha unumdor tuproqlarning taxminan 1/4 qismi er yuzida vayron qilingan.
Paylani poligonda aylantirmang
Bugungi kunda belgilangan texnologiyalardan foydalangan holda insoniyat barcha turdagi chiqindi va sanoat ishlab chiqaradigan turli xil tarkibga ega. Ushbu chiqindi asta-sekin to'planib, haqiqiy ofatga aylandi.Eng keng tarqalgan Yaqin vaqtgacha, shahar chiqindilarini shaharlarga qarshi kurashish usuli - ularni poligonlarga eksport qilish - bu muammoni hal qilmaydi, ammo shunchaki aytadi, og'irlashadi. Axlatxona nafaqat epidemiologik xavf tug'diradi, ular muqarrar ravishda biologik ifloslanishning kuchli manbaiga aylanadi. Biogaz - metanning asosiy tarkibiy qismi issiqxona ta'siri sodir bo'lishi, atmosfera qatlamining yo'q qilinishi va boshqa global baxtsizliklarning yo'q qilinishi hisoblanadi. Umuman olganda, yuzdan ortiq zaharli moddalar atrof-muhit muhitiga tushadi. Ko'pincha poligonlar yonmoqda, atmosferaga zaharli tutunga tashlaydi.


XULOSA
Loyiha ustida ishlayotgan sinfimiz yigitlari atrof-muhitni maishiy chiqindilar bilan ifloslantirish muammosi haqida jiddiy o'ylashdi va har bir oila bu muammoni qisman hal qilishini angladilar. Va buning uchun siz ozgina orzu qilishingiz va ishlatilgan paketlardan foydali bo'lishi mumkin bo'lgan ajoyib narsalarni yasashingiz kerak, uyingizning ichki qismini bezatib, do'stlaringiz va oilangiz uchun yaxshi sovg'a bo'lishingiz kerak.
Qattiq maishiy chiqindilardan kundalik hayotda foydalanish, plastik butilkalar, tetra paketlar, bankalar va boshqa qadoqlash materiallarining ishlash muddatini uzaytirish bo‘yicha olib borilgan izlanishlar natijasida zarur va foydali buyumlar yasadik. Bizga ega bo'ldik: "Arktika cho'llari va Rossiya o'rmonlari zonalari", "uy hayvonlari", birinchi sinf uchun alifbo, jumboqlar, qalamlar uchun stakanlar, ixcham axlat qutisi, "Rossiyaning Arktika cho'llari va o'rmonlari zonalari" mavzularida atrofdagi dunyo darslari uchun ko'rgazmali material. badiiy dekor rasmi, gulli idish, gullar uchun sug'orish idishi, ovozni kuchaytirish uchun karnay, qum soati.
Ish natijasida quyidagi xulosalar chiqarish mumkin:
 iqtisodiy (o'z qo'llaringiz bilan qarindoshlar va do'stlarni xursand qiladigan g'ayrioddiy hunarmandchilikni yaratish orqali oila byudjetini tejash);
 estetik (biz o'z qo'llarimiz bilan turli xil mahsulotlarni yaratishdan zavqlanamiz);
 ekologik (plastik butilkalar va boshqa qadoqlash materiallarining ishlash muddatini uzaytirish orqali biz atrof-muhitni ifloslantirmaymiz!)



Download 37.26 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling