Aholining turli ijtimoiy qatlamlari o‘rtasida daromadlarni qayta taqsimlash bilan

o‘zaro bog‘liqligi
Xalqaro moliya yaxlit tizim sifatida faoliyat ko‘rsatadi va uning elementlariga quyidagilar kiradi:

• 
  Jahon valyuta tizimi – milliy va zaxira valyutalar, xalqaro jamoaviy valyutalar, o‘zaro konvertirlash shartlari, valyuta pariteti, valyuta kursi, valyuta kurslarini tartibga solishning milliy va xalqaro mexanizmlaridan tashkil topgan.
  
• 
  Xalqaro hisob-kitoblar – moliyaviy instrumentlar, ishlab chiqarish omillari, tovarlar xarakati, shuningdek, xalqaro hisobkitoblar bilan bog‘liq barcha operatsiyalarni aks ettiruvchi to‘lov balansiga xizmat qiladi.
  
• 
  Xalqaro moliya bozorlari va muayyan moliyaviy instrumentlar savdosi mexenizmlari – valyuta, kredit, qimmatli qog‘ozlar.
  
• 
  Xalqaro soliqqa tortish – pul mablag‘lari fondlarini shakllantirish metodi sifatida.
  
• 
  TMKlarning xalqaro moliyaviy menejmenti, bunda transmilliy moliyalashtirish, risklarni boshqarish, xalqaro investitsiyalash jarayoni asosiy o‘ringa chiqadi.
  

26.2. Jahon moliyaviy muhiti va unda xalqaro moliya munosabatlarining tutgan o‘rni
Jahon iqtisodiyotining tizim sifatidagi faoliyati tovarlar, xizmatlar va ishlab chiqarish omillarining harakati bilan bog‘liq. va tovarlarning milliy valyutadagi narxiga bog‘liq bo‘lib quyidagi formula bo‘yicha hisoblanadi:
R = e x P / P*
Bunda, e — nominal ayirboshlash kursi, P — bitta mamlakatdagi baholar darajasi, P* — esa boshqa mamlakatdagi baholar darajasini ifodalaydi. Bunda :

e = R x P* / P
Ma’lumki, milliy valyuta kursining 3 asosiy rejimi mavjud:

1. 
   Erkin suzish rejimi.
   
2. 
   Qat’iy belgilangan kurs rejimi.
   
3. 
   Boshqariladigan suzish rejimi.
   

Agar milliy valyutaning kursi erkin tarzda valyuta bozorida talab va taklif asosida shakllansa, bu erkin suzib yuruvchi kurs rejimini anglatadi. Bunda mamlakat Markaziy banki milliy valyuta kursining ma’lum holati uchun javob bermaydi. Bu kurs rejimi erkin ayirboshlanadigan barcha zaxira valyutalariga tegishli. Shunday mamlakatlar borki, ularda joriy operatsiyalar bo‘yicha valyutaviy cheklovlar bekor qilingan, ammo boshqariladigan suzish rejimi qo‘llaniladi. Bunday davlatlarga misol qilib Meksika, Quvayt, BAA kabi davlatlarni ko‘rsatish mumkin. Lekin bu holat valyutalarning almashinish sharti bilan rejimi o‘rtasidagi aloqadorlikni inkor etish uchun etarli emas.
Qat’iy belgilangan kurs rejimida mamlakatning milliy valyuta kursi xorijiy valyutaga nisbatan ma’lum nisbatda o‘rnatiladi va Markaziy bank kursning belgilangan nisbati uchun javob beradi. Ammo qat’iy belgilangan valyuta kurslari valyuta operatsiyalarini keng ko‘lamda rivojlanishiga to‘sqinlik qiladi, lekin uning iqtisodiyotga ijobiy jihatlari ham bor. Ana shunday ijobiy jihatlaridan biri shundaki, qat’iy belgilangan kurs rejimida valyuta riski muammosi chuqurlashmaydi.
70-yilning o‘rtalaridan boshlab markaziy banklarning kurs siyosatida o‘zgarishlar paydo bo‘ldi. Rasman erkin suzish rejimini tan olgan markaziy banklar (Avstriya, Italiya markaziy banklari va boshqalar) valyuta kursiga ta’sir qilish uchun valyuta
717
Jahon iqtisodiyoti globallashuvi sharoitida xalqaro moliya munosabatlari tobora rivojlanib bormoqda. Bunda, avvalo mamlakatlar o‘rtasidagi savdo munosabatlarining taraqqiy etishi alohida o‘rin tutmoqda. Ushbu holat o‘z navbatida xalqaro valyuta munosabatlari va xalqaro hisob-kitoblarning rivojlanishiga ijobiy ta’sir ko‘rsatmoqda.