Akrom abbasovich karimov, zafar avazmuratovich muqumov, mutabar hamidullaevna khodjaeva

toʻrtinchidan, auditorlik tashkilotlari ishi sifatini tashqi nazorat qilishning 
samarali tizimi mavjud emas, bu litsenziyalovchi organning huquqiy taʼsir 
choralari cheklangani sharoitida sifatsiz auditorlik xizmatlarini koʻrsatish hollariga 
va auditorlarning insofsiz xatti-harakatlariga nisbatan tezkor chora koʻrish 
imkonini bermayapti;

---

396 
beshinchidan, auditorlik faoliyatining milliy standartlari umumeʼtirof etilgan 
xalqaro audit standartlariga toʻliq mos emas, bu esa xorijiy investorlarda mahalliy 
korxonalar moliyaviy hisobotlarining haqqoniyligini tushunish koʻnikmasining 
shakllanishini 
taʼminlamayapti.
Auditorlik xizmatlari bozorining rivojlanishi uchun sharoitlarni yanada 
yaxshilash va auditorlik faoliyatini tartibga solishda xalqaro standartlarga muvofiq 
zamonaviy 
yondashuvlarni 
joriy 
etish 
maqsadida:
1. Oʻzbekiston Respublikasi Bosh vazirining oʻrinbosari – Oʻzbekiston 
Respublikasi 
moliya 
vaziri 
D.A.Qoʻchqorov 
auditorlik 
faoliyatini 
rivojlantirishning quyidagi ustuvor yoʻnalishlarini amalga oshirishni taʼminlasin:
auditorlik faoliyati toʻgʻrisidagi qonun hujjatlarini takomillashtirish, shu jumladan, 
xalqaro standartlar asosida, auditorlik xizmatlari sifatini oshirishga va 
ishbilarmonlar hamjamiyatining auditorlik tashkilotlari ishi natijalariga ishonchini 
qoʻllab-quvvatlashga qaratilgan auditorlik tashkilotlari ishi sifatini tashqi nazorat 
qilishning taʼsirchan tizimini shakllantirish; yoshlarni auditorlik kasbiga jalb etish, 
xususan, professional jamoat birlashmalarining tegishli oliy taʼlim muassasalari 
bilan 
faol 
hamkorligini 
taʼminlash;
auditorlik tashkilotlarining xalqaro auditorlik tarmoqlariga jalb etilganlik darajasini 
oshirish, shu jumladan, auditorlik tashkilotlarini, auditorlarni auditning xalqaro 
standartlarini qoʻllash masalalarida faol uslubiy jihatdan qoʻllab-quvvatlashni 
tashkil etish;auditorlar respublika jamoat birlashmalarining xalqaro audit 
standartlarini belgilovchi xalqaro tashkilotlar bilan oʻzaro hamkorlik qilish, ushbu 
standartlarni qoʻllash sohasida jahonning ilgʻor tajribasini ommalashtirish boʻyicha 
faoliyatini 
faollashtirish.
2. Oʻzbekiston Respublikasida auditorlik faoliyatini yanada rivojlantirish boʻyicha 
chora-tadbirlar 
rejasi 
ilovaga 
muvofiq 
tasdiqlansin.
Oʻzbekiston Respublikasi Moliya vazirligi (V.Pak), Adliya vazirligi (N.Joʻrayev), 
Iqtisodiyot vazirligi (M.Mirzayev), Davlat soliq qoʻmitasi (B.Musayev), Toshkent 
moliya instituti (U.Azizov) va auditorlarning respublika jamoat birlashmalari 

---

397 
rahbarlari zimmasiga Chora-tadbirlar rejasining oʻz vaqtida va sifatli bajarilishi 
yuzasidan 
shaxsiy 
javobgarlik 
yuklansin.
3. 2019-yilning 1-yanvaridan boshlab shunday tartib oʻrnatilsinki, unga muvofiq:
tijorat tashkiloti, agar u haqdagi axborot Tadbirkorlik subyektlarining yagona 
davlat reyestriga kiritilgan sanadan boshlab uch oy davomida auditorlik faoliyatini 
amalga oshirish uchun litsenziyaga ega boʻlgan auditorlik tashkilotlari reyestriga 
kiritilmagan boʻlsa, oʻz nomida “auditorlik tashkiloti” soʻzlaridan foydalanishga 
haqli emas; auditorlik faoliyatini amalga oshirish uchun litsenziya litsenziatga 
barcha turdagi auditorlik tekshiruvlarini oʻtkazish huquqini beradi;
auditorlik tashkilotining ustav kapitali auditorlik tashkiloti faoliyatini amalga 
oshirishda 
bevosita 
foydalaniladigan 
mol-mulkdan,
shu 
jumladan, 
pul 
mablagʻlaridan 
shakllantiriladi;
auditorlik 
tashkiloti 
asosiy 
ish 
joyi 
hisoblangan 
auditorlarning
eng kam soni kamida toʻrt nafar shtatdagi auditordan iborat boʻladi;
aynan bitta xoʻjalik yurituvchi subyektning auditorlik tekshiruvi ketma-ket yetti 
yildan 
ortiq 
boʻlmagan 
muddatda 
oʻtkaziladi;
Oʻzbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan auditorlarning respublika 
jamoat birlashmalari bilan birgalikda har uch yilda kamida bir marta auditorlik 
tashkilotlari 
ishining 
sifati 
tashqi 
nazoratdan 
oʻtkaziladi;
auditorlik tashkilotlari oʻzlarining veb-saytlarida yoki auditorlar jamoat 
birlashmalarining veb-saytlarida oʻtkazilgan majburiy auditorlik tekshiruvlari 
toʻgʻrisidagi 
axborotni 
xoʻjalik 
yurituvchi 
subyektning 
identifikatsiya 
maʼlumotlarini va auditorlik xulosasini koʻrsatgan holda eʼlon qiladi. 
Faoliyat yuritayotgan auditorlik tashkilotlari 2019-yilning 1-apreliga qadar mazkur 
qarorda belgilangan shtatdagi auditorlarning eng kam soni toʻliq toʻldirilishini 
taʼminlasin.
4. 2019-yil 1-yanvardan:
auditorlik 
tashkilotlari 
ustav 
kapitalining 
eng 
kam 
miqdoriga 
doir;
auditorlik tashkilotlari rahbarlarining attestatsiyadan oʻtishi boʻyicha;
ustav kapitalida davlat aksiyalari (ulushlari) toʻplami 50 foizdan ortiq boʻlgan 

---

398 
korxonalarda tashqi auditni oʻtkazish uchun auditorlik tashkilotini Oʻzbekiston 
Respublikasi Xususiylashtirilgan korxonalarga koʻmaklashish va raqobatni 
rivojlantirish davlat qoʻmitasi va Moliya vazirligi tomonidan belgilanadigan 
roʻyxat ichidan tanlov asosida tanlash toʻgʻrisidagi talablar bekor qilinsin.
5. Belgilansinki, 2020-yil 1-yanvardan: a) hisobot yili yakuni boʻyicha quyidagi 
shartlardan bir vaqtning oʻzida ikkitasiga javob bergan tijorat tashkilotlari ham har 
yili 
majburiy 
auditorlik 
tekshiruvidan 
oʻtishi 
lozim:
aktivlarning balans qiymati eng kam ish haqining 100 ming barobar miqdoridan 
ortiq boʻlsa; mahsulotlarni (ishlarni, xizmatlarni) realizatsiya qilishdan tushum
eng kam ish haqining 200 ming barobar miqdoridan ortiq boʻlsa;
xodimlarning 
oʻrtacha 
yillik 
soni 
100 
kishidan 
ortiq 
boʻlsa;
b) auditorlik tashkilotlari auditorlik faoliyatini faqat Xalqaro buxgalterlar 
federatsiyasi tomonidan nashr etiladigan xalqaro audit standartlari asosida amalga 
oshiradi;
v) majburiy auditorlik tekshiruvlarini oʻtkazuvchi auditorlik tashkilotlari ishi 
sifatining tashqi nazorati natijalari Oʻzbekiston Respublikasi Moliya vazirligining 
veb-saytida eʼlon qilinadi. 
6. Oʻzbekiston Respublikasi Moliya vazirligining Buxgalteriya hisobi va audit 
uslubiyoti boshqarmasi tarkibida toʻrtta shtat birligidan iborat professional 
tashkilotlar bilan oʻzaro hamkorlik qilish va auditorlik tashkilotlari ishi sifatini 
tashqi nazoratdan oʻtkazish boʻlimi tashkil etilsin, shunga mos ravishda vazirlik 
markaziy apparati boshqaruv xodimlarining cheklangan soni oshirilsin.
Oʻzbekiston Respublikasi Moliya vazirligi 2019-yilning 1-iyuliga qadar 
Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga buxgalterlar va auditorlar jamoat 
birlashmalarini Moliya vazirligida akkreditatsiyadan oʻtkazish tartibini joriy etish 
va auditorlik faoliyatini litsenziyalashni bekor qilgan holda auditorlik 
tashkilotlarining akkreditatsiyadan oʻtgan jamoat birlashmalariga majburiy 
aʼzoligini 
belgilash 
boʻyicha 
takliflarni 
kiritsin.
7. Oʻzbekiston Respublikasi Moliya vazirligi va auditorlar respublika jamoat 
birlashmalarining quyidagilarni nazarda tutuvchi takliflari maʼqullansin:

---

399 
auditor malaka sertifikatini dastlab besh yillik muddatga berish, navbatdagi 
muddatini oʻn yilga uzaytirish va undan keyin muddatsiz davrga berish;
xalqaro buxgalter sertifikati mavjud boʻlganda auditor malaka sertifikatini berishni 
va amal qilish muddatini uzaytirishni, shuningdek, 10 yildan kam boʻlmagan 
uzluksiz auditor ish staji mavjud boʻlganda auditor malaka sertifikatining amal 
qilishini muddatsiz davrga uzaytirishni malaka imtihonini topshirmasdan amalga 
oshirish; “buxgalteriya hisobi” va “audit” mutaxassisliklari boʻyicha magistr 
diplomiga ega boʻlgan auditor malaka sertifikatini olishga talabgorlar uchun 
auditorlik tashkilotida bir yildan kam boʻlmagan amaliy ish stajiga (shu jumladan, 
oʻrindoshlik 
asosida) 
ega 
boʻlish 
talabini 
oʻrnatish;
8. Oʻzbekiston Respublikasi Davlat soliq qoʻmitasi quyidagilarni taʼminlasin:
a) har yili 1-iyulga qadar majburiy auditorlik tekshiruvidan oʻtgan xoʻjalik 
yurituvchi subyektlar toʻgʻrisida quyidagi axborotni oʻz veb-saytida joylashtirish:
xoʻjalik yurituvchi subyektning identifikatsiya maʼlumotlari (soliq toʻlovchining 
nomi va identifikatsiya raqami);
auditorlik tashkilotining identifikatsiya maʼlumotlari (nomi, auditorlik faoliyatini 
amalga 
oshirish 
uchun 
litsenziyaning 
sanasi 
va 
raqami);
auditorlik xulosasining nusxasi;
b) majburiy auditorlik tekshiruvini oʻtkazmagan xoʻjalik yurituvchi subyektlarga 
nisbatan oʻz vaqtida choralar koʻrish; 
v) quyidagilar boʻyicha maʼlumotlar bazasini shakllantirish:majburiy auditorlik 
tekshiruvidan oʻtishi shart boʻlgan xoʻjalik yurituvchi subyektlar toʻgʻrisida;
majburiy auditorlik tekshiruvi oʻtkazilishidan boʻyin tovlagan xoʻjalik yurituvchi 
subyektlar va ularning mansabdor shaxslariga nisbatan qoʻllanilgan moliyaviy 
sanksiyalar toʻgʻrisida.
9. Toshkent moliya instituti Oʻzbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Oliy va 
oʻrta maxsus taʼlim vazirligi bilan birgalikda belgilangan tartibda buxgalteriya 
hisobi va audit sohasidagi xalqaro amaliyotni oʻrganish asosida:
2018/2019 oʻquv yili davomida buxgalteriya hisobi va audit sohasidagi oʻquv 
rejalari va dasturlarining bajarilishini kompleks tahlil va monitoring qilsin hamda 

---

400 
ularni yanada takomillashtirish va oʻqitishning innovatsion usullarini joriy etish 
choralarini koʻrsin; buxgalteriya hisobi va audit yoʻnalishlari boʻyicha oʻquv reja 
va dasturlariga xalqaro audit standartlari va xalqaro moliyaviy hisobot standartlari 
boʻyicha fanlarni kiritsin. 
10.Oʻzbekiston 
Respublikasi 
Moliya 
vazirligi:
a) auditorlik faoliyatini amalga oshirish uchun litsenziyaga ega boʻlgan auditorlik 
tashkilotlari reyestrini Oʻzbekiston Respublikasi Adliya vazirligi huzuridagi Davlat 
xizmatlari agentligining maʼlumotlar bazasi bilan taqqoslash orqali tadbirkorlik 
subyektlari tomonidan oʻz firma nomida “auditorlik tashkiloti” soʻz birikmasidan 
foydalanishning qonuniyligini oʻrganish boʻyicha tizimli ishlar amalga oshirilishini 
taʼminlasin;
b) Oʻzbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini 
rivojlantirish vazirligi bilan birgalikda 2019-yilning 1-apreliga qadar muddatda 
auditorlik tashkilotlari hamda buxgalterlar va auditorlarning respublika jamoat 
birlashmalari bilan oʻzaro elektron hamkorlikka moʻljallangan Oʻzbekiston 
Respublikasi Moliya vazirligining “Audit” dasturiy majmuasini ishlab chiqishni 
taʼminlasin;
v) manfaatdor vazirlik va idoralar, auditorlarning respublika jamoat birlashmalari 
bilan birgalikda 2019-yilning 1-yanvariga qadar muddatda Oʻzbekiston 
Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga quyidagilar boʻyicha takliflar kiritsin:
Oʻzbekiston Respublikasi hududida qoʻllash uchun xalqaro audit standartlarining 
oʻz vaqtida tan olinishini taʼminlash maqsadida Xalqaro buxgalterlar federatsiyasi 
bilan xalqaro audit standartlarini mahalliy amaliyotga implementatsiya qilish 
masalalari 
boʻyicha 
oʻzaro 
hamkorlikni 
rivojlantirish;
auditorlik faoliyati toʻgʻrisidagi qonun hujjatlarini buzganlik uchun maʼmuriy 
javobgarlik 
choralarini 
kuchaytirish;
g) 2019-yilning 1-yanvarigacha faoliyat yuritayotgan va mazkur qaror talablariga 
javob beradigan auditorlik tashkilotlariga yangi namunadagi auditorlik faoliyatini 
amalga 
oshirish 
uchun 
litsenziyalar 
berishni 
taʼminlasin;

---

401 
d) Oʻzbekiston Respublikasi Adliya vazirligi va Davlat soliq qoʻmitasi bilan 
birgalikda 2019-yilning 1-aprelidan keyin mazkur qaror talablariga javob 
bermaydigan auditorlik tashkilotlari litsenziyalarining amal qilishini belgilangan 
tartibda 
tugatish 
choralarini 
koʻrsin;
e) Adliya vazirligi, boshqa manfaatdor vazirlik va idoralar bilan birgalikda ikki oy 
muddatda qonun hujjatlariga ushbu qarordan kelib chiqadigan oʻzgartish va 
qoʻshimchalar toʻgʻrisida Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga 
takliflar kiritsin.