Akseleratsiya

Nutritiv nazariya. Bu goyaning tub moxiyati sho‘qi, usishdagi jadallashish (akseleratsiya) odamlarning ovkatlanishi yaxshilanishi, iste’mol kilinayotgan ozo‘qalarda darmondorilar mikdorining kupayishi sababli vujudga keladi. Ushbu goya namoyandalariniig fikricha, V-6, V-12 darmondorilari va foliyev kislotasini odamlar kuprok iste’mol kilishi mazkur xolat namoyon bulishining asosiy omili emish. Tabiiyki, inson o‘sishning jadallashuvida darmondorilar ma’lum darajada ijobiy ta’sir etishi mumkin, lekin mazkur omillarning uzi akseleratsiya uchun muxim va yagona negiz bula olmaydi. Shuniig uchun tibbiyot xodimlari gigayenachilar, biologlar, fiziologlar, psixologlarning ayrimlari bu goyani kullab-kuvvatlaydilar. Shuning uchun taxlil kilinayotgan, sharxda-nayotgan ilmiy nazariya akseleratsiya uchun ma’lum turtki vazifasini utaydi.
Nurlanish nazariyasi. Bu nazariya namoyandalariniig fikricha, yer yuzida rentgen kurilmalarining kupayishi, atom, vodorod va neytron bombalarining portlashi natijasida insonda radioaktiv moddalar, radiatsiya nurlanishi darajasining sezilarli darajada ortishiga olib keladi. Yer kurrasiga tarkalgan zaryadlar bilan inson organizmining nurlanishi usishni kuchaytiradi, ya’ni akseleratsiya jarayoni yuzaga keladi. Shuning uchun bu nazariyaning ximoyachilari turli xususiyatga ega bulgan nurlarning anik dozasi organizmga ta’sir etishi, tarkalishi yemirilishga sabab bulmasa, insonning jismoniy o‘sish jadallashishi uchun imkoniyat yaratar emish. Ma’lumki, meyoridan ortik rentgen nuridan foydalanish xam organizm uchun zararlidir. Ana shu muloxazaga asoslanib organizm ayrim kismlarining rivojlanishi nurlar bilan boglikdir, degan xulosa chikarish mumkin. Xatgo, ayrim ilmiy manbalarda payvandlash apparatining yogdusi xam, chakmoknuri xam organizmga ijobiy ta’sir kilishi aytiladi. Birok tom ma’nodagi akseleratsiya uchun mana shu omillarning uzi yetarli emas, albatta.
Ijtimoiy sharoitning yaxshilanishi nazariyasi. Yashash sharoit-larining yaxshilanib borishi, keng kulamda sanitariya va gigiyena tadbirlarining amalga oshirilishi, ovkatlanish sifatining ortishi, ota-onadan farzandga nasliy belgilarning (genlarning) bir tekis utishi kabi omillar akseleratsiya jarayonini tezlashtiradi, degan fiqo kator mamlakatlardagi tadkikotchilar orasida keng tarkalgan. Ularning talkinicha, turmush sharoitining yaxshilanishi, kulayliklar yaratilishi turli imkoniyatlarning ishga solinishi uchun tabiiy zamin tayyorlashi mumkin. Lekin mazkur nazariya amaliy ma’lumot-larni tulik, atroflicha ifodalashni takozo etadi. Shuning uchun ushbu nazariyada masalaga xar tomonlama yondashish yakkol kuzga tashlanadi. Agar ijtimoiy sharoit cho‘qur va ilmiy jixatdan yoritib berilsa, uning ta’sir kuchi yanada ortishi mumkin.