Akt sharoitida grafik organayzerlardan foydalanish

Vizual organayzerlarni ishlatish va yaratish ta’lim jarayonidagi asosiy vazifalari quyidagilardan iborat (organayzerlarning didaktik funksiyalari ta’lim vositalari sifatida):

Talabalarning oldingi bilimlarini yangi axborot bilan bog’liqlikda qurilgan dolzarbligini oshirish
Talabalar tomonidan mazmunlarning ta’limi va bilimlarini o’rganish jarayonini qo’llab-quvvatlash
Tanqidiy fikrlash ko’nikmalarini rivojlantirish va yuqori tartibdagi jarayonlarni – analiz, baholash, yaratishni kognitiv faollashtirish
Ta’lim faoliyati natijalarini hujjatlashtirish, talabalarning yutuqlarini baholash

Vizual organayzerlarning asosiy tiplari:

Ketma-ket organayzerlar
Taqqoslash grafik organayzerlari
Ierarxik organayzerlar
Konseptual organayzerlar
Ma’lumotlarning grafik organayzerlari

Ketma-ket organayzerlar

Vaqt shkalasi hodisalarni xronologik ketma-ketlikda namoyon qiladi
Blokli diagrammalar (blok-sxema ham) algoritm yoki jarayonning alohida etaplarini bajarilish ketma-ketligini ta’riflaydi
Siklik diagrammalar siklning alohida iteratsiyasini ko’rsatadi – tartiblangan hodisalar qatorini huddi o’sha ketma-ketlikda takrorlanishi

Taqqoslash grafik organayzerlari

Venn diagrammalari oxirgi ko’plik to’plamining o’rtasidagi barcha mantiqiy o’zaro aloqani ko’rsatadi
T-diagrammasi savolning ikki tomonini namoyish qiladi, masalan, “ga” va “qarshi”, ijobiy va salbiy tomonlar, faktlar va fikrlar
Kvadrantlar ikki konsepsiyaning o’zaro bog’liqligini namoyon qiladi

Ierarxik organayzerlar

Uchburchak (piramidali) diagrammalar, ularda bo’yi ierarxiyaning statusini ko’rsatadi, kengligi esa – unga tegishli bo’lgan elementlarning miqdorini ko’rsatadi
Daraxtlar, bir qancha asoslar bo’yicha klassifikatsiyalar va tuzilmalarni taqdim etish uchun qo’llaniladi

Konseptual organayzerlar

Mental xaritalar (intellect-xarita) daraxtlashgan tuzilmalar va radial ierarxiya yordamida detallashtiruvchi bitta markaziy g’oyaga markazlashtirilgan
Tushuncha-xaritalar turli namunalarni ishlatgan holda ko’pgina tushunchalar o’rtasidagi o’zaro bog’liqlik ko’rinishida tasavvur qilish uchun qo’llaniladi
Semantic tarmoqlar – tushunchalar o’rtasidagi o’zaro semantic bog’liqliklarni ko’rsatuvchi fan sohasidagi bilimlar modelini yaratish uchun mo’ljallangan grafik ma’ruza