Algoritm va uning intuitiv, formal va kibernetik ta’riflari

Berilganlarni saralash (tartiblash)
masalasining qoʻyilishi va saralash usullari
Saralash – bu berilgan to‘plam elementlarini biror bir tartibda (o‘sish yoki kamayish) joylashtirish jarayonidir.Saralash (inglizcha sorting – tasniflash, tartiblash) – tanlangan mezonga qarab biror narsani ketma-ket joylashtirish yoki guruhlarga bo’lish.
Saralash– bu massiv elementlarini tartiblash (o’sish, kamayish, oxirgi raqami, bo’luvchilari bo’yicha, …)Saralash deb, berilgan obyektlar ketma-ketligini ma`lum mantiqiy tartibda qayta joylashtirish jarayoniga aytiladi. Saralash bir necha ko`rsatkichlarga bog`liq bo`lishi mumkin. 
Ma’lumotlarni saralash – uni qandaydir atributga ko’ra tartibga solishdir.
Saralashdagi qiyinchiliklar quyidagi hollarda mavjud bo’ladi:❌ ma’lumotlar massivlari katta bo’lganda – minglab, o’nlab va yuz minglab elementlar;❌ ma’lumotlarga murojaat qilish qiyin bo’lishi mumkin (masalan, ular ma’lumotlar oqimi bo’lganda);
❌ kompyuterning imkoniyatlari yetarli emas va dasturlash tiliga kiritilganidan ko’ra tejamkorroq algoritmlar kerak.

ufaksimon saralash usuli

Bubble sort algoritmi g’oyasi

Bubble sort algoritmi juda ham oddiy ishlaydi. U shunchaki array boshidan yurib ikkita qo’shni elementlarni ularning katta kichikligiga qarab joyini almashtiradi. Bu orqali har bir to’liq yurib chiqishdan keyin arraydagi eng katta (yoki eng kichik) element arrayning eng oxiriga o’tib qoladi.
Ushbu xusiyatiga ko’ra bu algoritm ba’zida Sink sort (Cho’kib saralash) deb ham ataladi. Lekin, albatta, Bubble sort nomi ko’proq jarangdorroq eshitiladi.

Birlashtirish orqali saralash usuli

Merge Sort bu saralanmagan arrayni taqqoslashga asoslangan holda saralovchi algoritm bo’lib, uning ishlash prinsipi “Bo’lib tashla va hukmronlik qil” paradigmasi asosiga qurilgan. Agar bu paradigma haqida hali bilmasangiz, ushbu maqoladan o’qib ma’lumot olishingiz mumkin.

Algoritm realizatsiyasida rekursiya muhim rol o’ynaydi. Shuning uchun agar ulgurmagan bo’lsangiz VI bo’lim bo’lgan Rekursiya bo’limini ko’rib chiqishni tavsiya etamiz.Demak, merge sort algoritmi asosiy ikkita qismdan iborat:Berilgan arrayni rekursiv holda teng ikkita qismlarga bo’lib chiqish. Bu qadam, qism arraylar uzunligi 1 ga (yoki undan kichik) teng bo’lib qolguncha davom etadi.

1. 
   Hosil bo’lgan arraylarni qaytib birlashtirib chiqish va bir vaqtning o’zida hosil bo’luvchi array saralangan bo’lishini ta’minlash.