Algoritmlarni loyihalash fanidan. Mustaqil ish

1.5-rasm 
 
 
 
Va nihoyat, yana bir izoh. Samaradorlik va murakkablik talabi ko‘pincha bir-
biri bilan ziddiyatga kirishadi. Bu mutlaqo tabiiy. Axir, mashina sotib olayotgan 
bo‘lsangiz, eng chiroyli va qulay mashinaning eng arzon bo‘Iishiga umid qilmaysiz. 
Algoritmlashda ham shunday. Agar sizga juda samarador algoritm kerak bo‘lsa, bu 
algoritm boshqalariga nisbatan ancha murakkabroq bo’lishi ehtimoli katta. 
Amaliyotda esa oqilona murosaga kelishga to ‘g‘ri keladi.

---

 
Hisoblash qobiliyati. Ko'plab muammolarda uchraydigan yana bir xususiyat - 
bu ularning asosan diskretligi. Ko'plab muammolarda uchraydigan yana bir 
xususiyat-bu ularning asosiy ajralib turishi. Boshqacha qilib aytganda, bu shunday 
masalalarki, ularda yechim kombinatorial variantlarning keng to'plamidan qidirib 
topiladi; maqsad aniq belgilangan shartlarni qanoatlantiradigan echimni samarali 
topishdir. 
Hisoblash samaradorligi tushunchasini aniqlash uchun, biz birinchi navbatda 
ish vaqtining samaradorligiga e'tibor qaratamiz: algoritmlar tez ishlashi kerak. 
Ammo algoritmlar boshqa resursrlardan foydalanish nuqtai nazaridan ham 
samarali bo'lishi mumkinligini tushunish muhimdir. Xususan, 
algoritm tomonidan ishlatilinadigan xotira miqdori ham samaradorlikning muhim 
jixati bo'lishi mumkin. 
Algoritm samaradorligi. (1)T: algoritm samarali deb ataladi agar real kirish 
ma'lumotlari uchun u tezkor amalga oshirilsa. 
(2)T: algoritm samarali deb ataladi agar u sifatli bajarilishni “to’liq 
qidirish”(полнiy перебор)ga nisbatan tezroq ta'minlasa. 
"To'liq qidirish" usuliga qaraganda ancha yaxshi ishlashni ta'minlaydigan 
algoritmlar, deyarli har doim qimmatli evristik g'oyani o'z ichiga oladi, buning 
natijasida ushbu yaxshilanishga erishiladi; Bundan tashqari, ular ko'rib 
chiqilayotgan masalaning ichki tuzilishi va hisoblash qobiliyati haqida foydali 
ma'lumotlarni taqdim etadilar. 
Polinomial vaqt samaradorlik ko'rsatkichi sifatida. Tabiiy kombinatorial 
masalalarda qidirish vaqti, kirish ma'lumotlari N hajmiga nisbatan eksponensional 
o'sishga moyildir; agar o'lcham bittaga ko'paysa, unda imkoniyatlar xajmi bir 
necha marta ko'payadi. Bunday masalalarni yechish uchun yaxshi algoritm yanada 
samarali miqyoslash modeliga ega bo'lishi kerak; kirish ma'lumotlarining 
kattalashib borishi bilan o’zgarmas ko’paytuvchiga(aytaylik, ikki baravar) oshishi 

---

bilan algoritmning bajarilish vaqti ham qandaydir o’zgarmas S ko’paytuvchiga 
ko'payishi kerak. 
(3)T: Agar algoritm polinomial bajarilish vaqtiga ega bo'lsa, u samarali deb 
ataladi. 
Lekin, polinomial vaqt d ning katta qiymatlarida yaxshi natija bermasligi 
mumkin, masalan d>=100 holatda bu son juda katta bo’ladi, natijada polinomial 
bajarilish vaqti kattalashib ketadi. Algoritm ishlayveradi. Bu xolda N^d faqat 
chegara vazifasini o’taydi. 
Xulosa. 
Ushbu 
mustaqil 
ishni 
bajarish 
davomida 
algoritmlarni 
samaradorligini va murakkabligini baholash to’g’risida ko’plab ma’lumotlarga 
ega bo’lindi. Turli masalalar orqali alagoritmlarni samaradorligi va murakkabligi 
ko’rildi va solishtirildi. 
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1. ALGORITMLASH VA DASTURLASH ASOSLARI Azamatov A.R. 
2. 
https://moodle.tuit.uz/
sayti Algoritmlarni loyihalash fanida berilgan dars 
materiallari. 
3. 
https://pdfslide.net/
 sayti. 
4. Internet manbalari. 
 

---