Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti ijtimoiy-iqtisodiyot fakulteti


Download 0.99 Mb.
Pdf ko'rish
bet35/59
Sana02.01.2022
Hajmi0.99 Mb.
#200936
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   59
Bog'liq
ishlab chiqarishni modernizatsiyalash jarayonida yangi korxonalarni tashkil etish

N

a

 – amortizatsiya normasi  

F – asosiy fondlarning o’rtacha yillik qiymati.  

Qo’ydagi  2.3.2  –  jadvalda  korxonaning  ishlab  chiqarish  quvvatidan  foydalanish 

darajsi aks ettirilgan.  




54 

 

2.3.4 – Jadval  



“Sino” OAJ korxonasining asosiy fond va ishlab chiqarish quvvatidan 

foydalanish ko’rsatgichgi. 

 

 



2010 

2011 

Farq  

Asosiy fondlarning o’rtacha 

qiymati ming. So’m. 

10 162660 

6 176899,5 

+3985761 

Eskirish summasi  

2 468 584 

2 895165,5 

+426581,5 

Ishlab chiqarish mahsulot 

qiymati  

2 872 576 

7 401561,0 

+4 5528983 

O’rtacha ishchilar soni  

482 

485 


+3 

Ustav fondi, ming so’m 

638009 


Asosiy aksionerlar:  

-  Davlat ulushi, % 

-  Qolgan aksiadorlar  

 

88,8 



12,2 

Umumiy yer maydoni  



6,92 ga  

6,92 ga  

Ishlab chiqarish quvvatidan 



foydalanish, %  

48 


48 

Korxonaning yillik ishlab 



chiqarish quvvati, dona  

5000 


5000  



 



Manba: “Sino” OAJ korxonasining yillik hisoboti ma’lumotlari asosida tuzilgan.  

Asosiy  fondlarni  takror  ishlab  chiqarish,  rejalashtirish,  hisob-kitob  qilish, 

ulardan  foydalanishning  samaradorligini  ifodalash  uchun  juda  ko’p  ko’satgichlar 

kerak bo’ladi. Ularni bir necha guruhlarga bo’lish mumkin: 

-  Asosiy ishlab chiqarish fondlarning qiymatini ifodalovchi ko’rsatgichlar; 

-  Ulardan  foydalanish  darajasini,  ularning  samaradorligini  ifodalovchi 

ko’rsatgichlar; 

-  Integral ko’rsatgichlar; 

Korxonaning  aksiyasini  88,8  foizi  Davlat  va  12,2  foizi  boshqa  aksiyadorlar 

ulushiga  to’g’ri  keladi.  Ishlab  chiqarish  quvvat  48  foizni  tashkil  etadi.  Odatda 

ishlab  chiqarish  korxonalarida  asosiy  foizlardan  foydalanish  ko’rsatgichlari 

muhimdir.  




55 

 

Korxona  asosiy  fondlarining  turlar  bo’yicha  tuzilmasi,  ko’p  jihatdan  kapital 



qo’yilmalarning texnologik  tuzilmasi  orqali,  jumladan,  ularning  yangi qurilish  va 

qayta  ta’mirlash,  amaldagi  ishlab  chiqarishni  kengaytirish  va  qayta  qurollantirish 

bilan  avvaldan  belgilab  qo’yilgan  bo’ladi.  Asosiy  fondlarning  turlar  bo’yicha 

tuzilmasiga  ishlab  chiqarishni  ixtisoslashtirish  va  kontsentratsiya  qilish  darajasi 

ham  katta  ta’sir  o’tkazadi.  Yirik  korxonalar,  ishlab  chiqarishni  fondlar  bilan 

ta’minlashda va fan-texnika taraqqiyoti yutuqlaridan keng foydalanishda kichik va 

o’rta  korxonalarga  qaraganda  ko’proq  imkoniyatga  ega.  Biroq  kichik  korxonalar 

harakatchanroq,  ularning  boshqaruvi  moslashuvchanroq  bo’lib,  natijada  ishlab 

chiqarishni texnik jihatdan qayta qurollantirish osonroq kechadi. 

Ko’rsatgichlar 

tizimida 

ayniqsa, 

fond 

qaytimi 


ko’rsatgichi 

va 


fondrentabelligik ko’rsatgichi alohida o’rin egallaydi.  

Fond  qaytimi  –  bir  so’mlik  so’mlik  asosiy  fond  ishtirokida qancha  mahsulot 

ishlab  chiqarish  mumkinligini  ifodalaydi  va  quydagi  formula  yordamida 

hisoblanadi:  




Download 0.99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   59




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling