Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti biologiya yo`nalishi fiziologiya, genetika va biokimyo kafedrasi

2.3. Erkin-radikallar oksidlanishini o’zgarishini aniqlash 
 
Buyraklarning azot chiqaruvchi funksiyasi me’yorda bo’lgan 17-35 yoshlardagi, 
1-6 yilgacha SGN bilan og’rigan 67 nafar bemor (45 nafar erkak, 22 nafar ayol) 
tekshirildi. Ulardan 23 nafarida nefrotik shakildagi (NSh), 24 nafarida gipertonik 
shakildagi, 
20 
nafarida 
aralash 
shakildagi 
(ASh) 
SGN 
bor 
bemorlar 
kuzatildi[7,14,35].

---

21 
Qonning biokimyoviy ko’rsatgichlari bemorlarning kasalxonaga tushgan 
kunlari va chiqishlari oldidan tekshirilgan. Nazorta guruhini 18 nafar sog’lom kishilar 
tashkil etishdi[11,21,37]. 
Qon plazmasi va eritrositlaridagi LPO holati malondialdigidi (MDA) 
(Andreyeva A.I., 1988), atsilgidroperekislar (AGP) (Gavrilov B.B., 1983) miqdoriga 
qarab, superoksiddismutaza (SOD) (Mxitoryan B.G., 1978), katalaza (KAT) 
(Koralyuk M.A., 1988) fermentlarning faolligiga qarab baholandi. Eritrositlar 
membranasi holatini xarakterlash uchun eritrositlarning sorbsiyalash qobiliyati (ESQ) 
va kislota rezistentligi (Gitelzon I.I.,1960) aniqlandi[14,17,31,37]. Tekshirish 
natijalari PENTUM 4 kampyutrlarida maxsus dasturlash yordamida variasion 
statistika usulida ishlab chiqildi.

---

22 
3 . MAVZUNI O`RGANISH BO`YICHA OLINGAN NATIJALAR 
 
1.1. 
Surunkali glomerulonefritda lipidlarning peroksidlanishi va immun 
tizimnining o`zgaruvchanligi 
Surunkali glomerulonefritni (SNG) rivojlanishida immun tizimlar yitakchi rol 
uynaydilar. Ammo birlamchi immun mexanizmlarning o’zi buyrak to’qimasini 
buzilishiga olib kelmaydi, lekin turli yallig’lanish mediatorlari (kislorodli radikallar, 
prostoglanidinlar, leykotrinlar, kollogenazalar, elastazalar va boshqalar) ishlab 
chiqarish bilan boradigan kaskad reaksiyalarni keltirib chiqaradi, bu esa o’z navbatida 
glomerulonefritni kuchaytirishni boshqa mexanizmlarga turtki bo’ladi. Bunday 
jarayonlardan biri lipidlarning peroksidlanishi (LPO) bo’lib, ularning faolligini 
immun yallig’lanishlar bilan uzviy bog’liq. SNGda LPOni namoyon bo’lishi 
kasallikning nefrotik shaklida lipid va oqsillar almashinuvini buzilishini 
chuqurlashtiradi. SNGda bu mexanizmning muhumligi shundaki LPO mahsulotlari 
kalavasimon kanalchalarini mezinximal hujayralariga sitologik ta’sir ko’rsatadi va 
kollogen sintezini stimullaydi, shu yo’l bilan buyrak to’qimasini o’zgarishini 
tezlashtiradi. 
3.1-jadval