Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti umumiy huquqshunoslik
Download 4.21 Mb. Pdf ko'rish
|
|
282
15-mavzu O’zbekistonda sud hokimiyatning konstitusiyaviy asoslari 15.1. Ma’ruzada ta’lim texnologiyasi Mashg’ulot vaqti – 80 minut Talabalar soni: 80-100 gacha Mashg’ulot shakli Kirish axborotli ma’ruza Ma’ruza rejasi 1. O’zbekistonda sud hokimiyatning konstitusiyaviy tashkil etilishi va vazifalari 2. Sud hokimiyati organlarining konstitusiyaviy maqomi. 3. Sud hokimiyati organlarining tizimi va hududiy birliklarda tashkil etilishi. O’quv mashg’ulotining maqsadi: Sud hokimiyati haqida bilish. Pedagogik vazifalar: 1) Sud hokimiyati haqida tushuncha berish; 2) Sud hokimiyati organlarining konstitusiyaviy maqomi to’g’risida tushuntirish O’quv faoliyati natijalari: 1) Sud hokimiyati tushuncha haqida so’zlab berish.
2) Sud hokimiyati organlarining konstitusiyaviy maqomi to’g’risida gapirib berish. Ta’lim berish usullari Ko’rgazmali, ma’ruza, savol-javob, suhbat, tushuntirish Ta’lim berish shakllari Ommaviy, jamoaviy, yakka tartibda Ta’lim berish vositalari O’quv qo’llanma, kompyuter texnologiyalari, slaydlar Ta’lim berish sharoiti Texnik vositalardan foydalanishga va guruhlarda ishlashga mo’ljallangan auditoriya
Og’zaki nazorat, savol-javob 283
15.2. «O’zbekistonda sud hokimiyatning konstitusiyaviy asoslari» mavzusi bo’yicha ma’ruza mashg’ulotining texnologik xaritasi Ish bosqichlari va vaqti Faoliyat mazmuni Ta’lim beruvchi Ta’lim oluvchilar 1. Mavzuga kirish bosqichi (15 daqiqa) 1.1. Mashg’ulot nomi, maqsadi, kutilajak natijlarini e’lon qiladi. 1.2. Mavzu haqidagi savollarni e’lon qiladi. 1.3. Talabalarni qiziqtirish alohida dolzarbligini ta’kidlab o’tadi. Tinglaydilar. Mavzu va rejalarni yozib oladilar.
2.1. Talabalarni faollashtirish uchun savol-javob usulini qo’llaydi. A) Sud hokimiyati nima? B) Sud hokimiyati iyerarxiyasi haqida? V)
Konstitusiyaviy maqomining asoslari nimadan iborat? 2.2. Javoblarni umumlashtiradi, to’ldiradi, barcha savollarga javoblarini aytadi. Tinglaydilar.
Zarur ma’lumotlarni yozib oladi. 3. Yakuniy bosqich (10 daqiqa) 3.1. Mavzu bo’yicha talabalarda yuzaga kelgan savollarga javob beradi. 3.2. Mavzuni umumlashtiradi, yakunlovchi xulosalar qiladi. 3.3. Mashg’ulot jarayonida faol ishtirok etgan talabalarni alohida
qayd qiladi.
Boshqa talablarni ham faollikka undaydi. 3.4. Talabalarga uchinchi mavzu bo’yicha tayanch
konspektlarni tarqatadi (har bir
talabaga).
Savollar beradilar.
Vazifani yozib oladilar. 284
AMALIY MAShG’ULOTLAR
1.1. Amaliy mashg’ulotda ta’lim texnologiyasi Mashg’ulot vaqti- 2 soat Talabalar soni: 25 – 30 nafargacha Mashg’ulot shakli Bilimlarni kengaytirish va mustahkamlash buyicha seminar mashguloti Amaliy mashg’ulot rejasi 1. Davlat va huquq tushunchasi, mazmuni va mohiyati 2. Davlat va huquqning paydo bo’lishi. 3. Davlat va huquqning shakllari. 4. Huquq va axloqning o’zaro nisbati. O’quv mashg’ulotining maqsadi: Davlat va huquq tushunchalar, ularning kelib chiqishi haqidagi nazariy bilimlarni chuqurlashtirish va mustahkamlash. Pedagogik vazifalar: Davlat va huquq
tushunchasi, mazmuni va mohiyati haqidagi bilimlarni mustahkamlash; Davlat va huquqning kelib chiqishi haqidagi nazariyalar bilan
yaqindan tanishishi va ular to’g’risidagi fikrlarni kengaytirish; Davlat va huquqning shakllari, ularning o’ziga xos xususiyatlarini tushunish va ularni o’rganish. Huquq va axloq haqidagi tasavvurlarni kengaytirish. O’quv faoliyati natijalari: Davlat va huquq tushunchasi, mazmuni va mohiyati haqidagi mulohazalarni aytib beradi;
Davlat va huquqning kelib chiqishi haqidagi nazariyalar bilan yaqindan tanishishi va ular to’g’risidagi fikrlarni gapirib beradi;
Davlat va huquqning shakllari, ularning o’ziga xos xususiyatlarini tushunish va
ularni o’rganishning amaliy ahamiyatini tushuntiradi
Huquq
va axloq
haqidagi tasavvurlarni kengaytirish haqidagi fikrlarni izohlaydi.
suhbat, tushuntirish, tezkor so’rov, Ta’lim berish shakllari Ommaviy, guruhlarda ishlash Ta’lim berish vositalari O’quv qo’llanma, proyektor, markerlar, o’quv topshiriqlari
Texnik ta’minlangan, gurhlarda ishlash uchun mo’ljallangan auditoriya
Og’zaki nazorat: savol-javob 1-Мавзу Давлат ва ҳуқуқ ҳақида асосий тушунчалар 285
“Davlat va huquq haqida asosiy tushunchalar” mavzusi bo’yicha amaliy mashg’ulotning texnologik xaritasi Ish bosqichlari va vaqti Faoliyat mazmuni Ta’lim beruvchi Ta’lim oluvchilar Tayyorlov bosqichi Mavzuni aniqlaydi, ta’limiy maqsadni belgilaydi va kutilayotgan natijalarni shakllantiradi. Mavzu bo’yicha tayanch konspektlar ishlab chiqadi. Belgilangan ta’limiy maqsadlarga erishishni ta’minlovchi o’quv topshiriqlarini ishlab chiqadi. Kichik guruhlarda samarali faoliyatni ta’minlash uchun yozma yo’riqnomalarni tayyorlaydi (1- ilova). Yekspert guruhlar faoliyat natijalarini baholash mezonlarini ishlab chiqadi (2-ilova).
1. O’quv mashg’ulotiga kirish bosqichi
1.1. Mashg’ulot mavzusi, uning maqsadi va kutilayotgan natijalarini e’lon kiladi, ularning ahamiyatliligi va dolzarbligini asoslaydi. 1.2. Mavzu bo’yicha asosiy tushunchalarga ta’rif berishni taklif qiladi va shu asosda tezkor-so’rov o’tkazib talabalar bilimlarini faollashtiradi (3-
1.3.
Faoliyat kichik
guruhlarda o’quv
topshiriqlarini bajarish orqali amalga oshirilishini e’lon qiladi (2-ilova). 1.4. Qo’shimcha ma’lumotlar aks etgan tayanch konspektlarni tarqatadi. 1.5. Ekspert
guruhlar faoliyati natijalarini baholash mezonlarini e’lon qiladi. Tinglaydilar.
Savolni muhokama qilib, ularga javob beradi.
bosqich
Guruhlarda ishni tashkil kiladi. (matnni o’rganib, muhokama kilishga vaqt
beradi). 2.3. Doira shaklini olgan talabalar 1-stol, uchburchak shaklini olganlar 2-stol
va to’rtburchak olganlar 3-stol atrofiga o’tirishlarini aytadi. Har xil guruhlardan to’plangan talabalar o’z savollarini boshqa talabalarga yoritishini tushuntiradi. O’zaro o’rgatish jarayoni boshlanadi. Talabalar faoliyatini kuzatadi, ularni yo’naltiradi, maslahatlar beradi. 2.4. Talabalarni o’zlarini dastlabki joylariga, stol atrofiga kelib o’tirishlarini aytadi. 2.5. Taqdimot boshlanishini e’lon qiladi. Har bir guruhdan 3 nafardan talaba chiqib, faoliyat natijalarini taqdim qilishlarini aytadi. Taqdimot uchun xar bir guruhga 8 daqiqadan vaqt ajratadi. Yo’naltiruvchi, maslahatchi sifatida ishtirok etadi. Javoblarni aniqlashtiradi, to’ldiradi, izoh beradi va tuzatishlar kiritadi. 2.6. Har bir gurux taqdimoti oxirida ekspert savollari bo’yicha xulosalar qiladi. Kichik guruhlarga bo’linadilar.
Topshiriq bo’yicha faoliyat boshlaydilar. Matnlarini o’qib, savollarga javob topadi. Ma’lumotni muhokama kilib, fikr almashib, sistemalashtiradi. Format kog’oziga sxema tarzida tushiradi, taqdimot uchun materiallar tayyorlaydilar.
Faoliyat natijasini 286
taqdimot qiladilar.
3–Yakuniy bosqich
(15 daqiqa) 3.1.Mavzu yuzasidan umumiy xulosalar qiladi. 3.2.O’quv mashg’ulotini natijalarini sharhlaydi, guruhlar faoliyati bahosini e’lon qiladi. 3.3. Mustaqil ishlashlari uchun vazifa beradi: (1) amaliy mashg’ulotga tayyorlanib kelish; (2) nazorat savollariga og’zaki javob berish (4-ilova) (6-ilova). Tinglaydilar.
1-ilova
2-ilova
Guruhlar faoliyatini baholash mezonlari Guruhlar faoliyati natijalarining umumiy bahosi Guruh
O’zaro baholash natijalari Jami
2 3 4 1 *
2 *
3
*
4
*
3-ilova
Guruhlar Ma’lumotning to’liqligi (1,0) Ma’lumot mazmunining aniq tushuntirilshi (0,5) Taqdimotning ko’rgazmali berilishi (0,5) Umumiy ball 1-guruh
2-guruh
3-guruh
4-guruh
Гуруҳларда ишлаш қоидаси Шеригингизни диққат билан тингланг. Гуруҳ ишларида ўзаро фаол иштирок этинг, берилган топшириқларга масъулият билан ёндашинг. Агар ёрдам керак бўлса, албатта мурожаат қилинг. Агар сиздан ёрдам сўрашса, албатта ёрдам беринг. Гуруҳлар фаолиятининг натижаларини баҳолашда ҳамма иштирок этиши шарт. Аниқ тушунмоғимиз лозим: Бошқаларга ўргатиш орқали ўзимиз ўрганамиз; Биз битта кемадамиз: ёки биргаликда сузиб чиқамиз, ёки биргаликда чўкиб кетамиз.
287
4-ilova
1. Davlat va huquq haqidagi ma’lumotlarni o’rganishning ahamiyati. 2. Davlat shakllari tushunchasi, ularning turlari, xususiyatlarini o’rganishning mohiyati. 3. Huquq manbalari, ularning iyerarxik joylashuvi, huquq sohalaridagi o’rni. 4. Davlat, huquq, ahloq tushunchalari ularning jamiyatdagi o’rni. 5-ilova
6-ilova
Тезкор сўров учун савол ва топшириқлар: 1. Давлат шакллари деганда нимани тушунасиз? 2. Ҳуқуқ манбаларини санаб беринг? 3. Сиёсий режим нимани англатади? 4. Давлат ва ҳуқуқнинг келиб чиқиши ҳақида қандай таълимотлар мавжуд? 5. Демократия нимани англатади? 6. Ҳуқуқ нормаларини шарҳланг?
Mustakil ish. Mustakil o’rganishlari uchun guruh ichida o’quv materialini taqsimlash.
guruhlarida o’quv materialini hamkorlikda o’rganib chiqish va o’zgalarni o’rgatishga tayyorlanish .
O’zaro o’rgatish, egallangan bilimlarni o’zaro nazorat qilish va baholash
1. Davlat shakllari deganda nimani tushunasiz? 2. Huquq manbalarini sanab bering? 3. Siyosiy rejim nimani anglatadi? 4. Davlat va huquqning kelib chiqishi haqida qanday ta’limotlar mavjud? 5. Demokratiya nimani anglatadi? 6. Huquq normalarini sharhlang?
288
Nazorat uchun savol va topshiriqlar: 1.Davlat nima unga ta`rif bering.? 2. Davlatning kelib chiqishi haqidagi nazariyalar qaysilar.? 3. Teokratik nazariyani mazmunini nima tashkil qiladi? 4.Davlatning funksiyalari nimalardan iborat. 5.Huquq nima, uning kelib chiqishi haqida nimalarni bilasiz? 6.Huquqning funksiyalarini sanab bering? 7.Davlat va huquqning shakllari nima? 8.Huquq va axloqning o`zaro nisbati qanday?
Ekspert varag’i №2 Davlat shakllari tushunchasi, ularning turlari, xususiyatlarini o’rganishning mohiyati. 1. Davlat shakllari haqida gapirib bering. 2. Davlat boshqaruvini tashkil etishning tartibini tushuntiring. 3. Unitar davlatning xususiyatlariga to’xtaling.
289
2.1. Amaliy mashg’ulotda ta’lim texnologiyasi Mashg’ulot vaqti- 2 soat Talabalar soni: 20 – 80 nafargacha Mashg’ulot shakli Bilimlarni kengaytirish va mustahkamlash buyicha seminar mashg’uloti Amaliy mashg’ulot rejasi 1. Ma`muriy huquq fani tushunchasi, predmeti manbalari 2. Ma`muriy huquq meyorlari va Ma`muriy huquqiy munosabatlar tushunchasi 3.Davlat boshqaruv oraganlari tushunchasi, turlari tizimi. 4. Mamurihy huquqbuzarlik, ma`muriy majburlov, uning xususiyatlari va turlari. 5.
6. O’quv mashg’ulotining maqsadi : Ma`muriy huquq fani haqida, uning o`rganish obyeklari haqida, Davlat boshqaruv organlari ularning faoliyat doirasi, Ma`muriy huquqbuzarlik va uning xususiyatlari haqida bilimlarini mustahkamlash .
Pedagogik vazifalar: Ma`muriy huquq tushunchasi, predmeti haqida bilimlarini mustahkamlash; Ma`muriy huquq fanining manbalari bilan yaqindan tanishtirish; Ma`muriy huquq meyorlari va ma`muriy huquq munosabatlar tushunchasi, ularni qo`llash sohalari bilan tanishtirish Davlat boshqaruv organlari, ularning ularning huquqiy maqomi, faoliyat doirasi, davlat boshqaruv organlarining turlari bilan tanishtirish; Ma`muriy huquqbuzarlik tushunchasi, uni sodir etish, ma`muriy huquq jazo, ma`muriy majburlov uning xususiyatlari, ma`muriy huquqbuzarlik sodir etgan shaxslarga nisbatan qo`llanadigan boshqa majburlov choralari haqida tushuntirishlar berish. O’quv faoliyati natijalari: Ma`muriy huquq fani haqida, unung pergdmeti haqida fikrlarini aytib beradi.
Ma`muriy huquq fanining manbalari va tizimi haqida gapiradi.
Davlat boshqaruvi organlari tushunchasi, turlari ularning faoliyat doirasi haqida gapirib beradi.
Ma`muriy huquqbuzarlik tushunchasi, uni sodir etish, ma`muriy huquq jazo haqida fikrlarini umumlashtirib gapirib beradi. Ta’lim berish usullari Suhbat, tushuntirish, tezkor so’rov, SWOT-tahlil jadvali, klaster, toifalash jadvali
Ommaviy, guruhlarda ishlash 2-Мавзу Ma`muriy huquq asoslari 290
Ta’lim berish vositalari O’quv
qo’llanma, proyektor, flipchart, markerlar, tayanch konspektlar, o’quv topshiriqlari Ta’lim berish sharoiti Texnik ta’minlangan, gurhlarda ishlash uchun mo’ljallangan auditoriya
Og’zaki nazorat: savol-javob
1. O’quv mashg’ulotiga kirish bosqichi Download 4.21 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|