Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti o‘zbek tili va adabiyotini o‘qitish fakulteti

 
 
Savol va topshiriqlar 
1. Tilning ijtimoiy-funksiyalari yoriting. 
2. Meyorlashtirilgan til haqida fikrlaringizni bayon eting. 
3. Til taraqqiyoti haqida tushunchangizni bayon eting. 
4. Tilning jamiyatdagi ko‘rinishlari haqida so‘zlang. 
5. Til va nutq hodisalarini farqlovchi misollar keltiring. 
Testlar 
1.Adabiy talaffuz qoidalari tilshunoslikning qaysi bo‘limida o‘rganiladi? 
A) orfografiya B) orfoepiya S) fonetika D) grafika 
2. Qaysi qatorda orfoepiya me’yori buzilgan? 
A) ijod, kitop, foyiz, qoyida 
B) muhokima, mulohiza, ayrodrom, madat 
S) gappi, kelyappan, oshshi, ketovuz 
D) go‘sh, g‘ish, yuris, dasyor 
3. Orfoepik me’yorning buzilishi natijasida qanday so‘zlar yuzaga keladi? 
A) omonimlar B) antonimlar S) paronimlar D) sinonimlar 
4. Qaysi qatorda orfoepiya me’yori buzilgan? 
A) bahor, sovol, sovob, ovval, shomol, go‘sh, direktir 
B) mumkun, muhum, oftob, g‘ish, aqqa, baqqa 
S) yengi (daftar), aqqa, o‘tta, toshshi, bala 
D) A va B 
5. Qaysi so‘z talaffuzda o‘zgacha ma’no ifodalaydi? 
A) mehr
B) qahr
S) bast
D) qasd 
6. Orfoepiya me’yorining buzilishi natijasida yuzaga kelgan so‘zlarni 
aniqlang? 

---

155 
A) gado-gadoy
B) podsho-podshoh
S) ajdaho-ajdarho
D) naq-naqd 
7.Urg‘u ma’no farqlaydigan so‘zlarni belgilang? 
A) mexanik, bog‘lar
B) qo‘llar, dalalar
S) mashq, oshiq D) tanga, gulzor 
8. Nutqiy xatolarga yo‘l qo‘yilgan qatorni belgilang? 
A) kelaver, ros, qast B) nondi, zalal, zarul 
S) dastaxon, sunnay, duvol D) B va S 
9.Orfoepik xatolarga yo‘l qo‘yilgan qatorni belgilang? 
A) qoshiqqa, issiq, mamba 
B) xechtima, pas, avlod 
S) qarib (qariiyb), parason, alma 
D) B va S 
10.Ikkita bir xil undoshning talaffuzda har xil undoshga o‘tishi qaysi qatorda 
berilgan? 
A) usso‘m, tussiz B) bironta, zaril S) ketti, uchchala D) B va S