Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti o‘zbek tili va adabiyotini o‘qitish fakulteti

9-modul. Fonetikaning to‘rt aspekti. Nutqning fonetik bo‘linishi 
Fonetikaning to‘rt aspekti: fizik-akustik, fiziologik, perseptiv, lingvistik 
aspektlari. Nutqning fonetik bo‘linishi. Segment va supersegmet birliklar. 
10-modul. Leksikologiya 
Leksikologiya. 
Leksikologiyada 
o‘rganiladigan 
muammolar.
Leksikologiya sohalari. Semasiologiya, onomasiologiya, toponimika, etimologiya, 
frazeologiya va b. Leksema va uning semantik strukturasi. Leksema til birligi, so‘z 
forma nutq birligi sifatida. Til va nutq, uning birliklari haqida dastlabki 
ma’lumotlar. Leksik ma’no (denotat) va tushuncha (signifikat). Leksema va 
termin. So‘zning semantik strukturasi. Semema. Nomema. Sema turlari. Tilning 

---

27 
lug‘at tarkibi. Dialektizmlar. Arxaizmlar. Istorizmlar. Neologizmlar. Tabu va 
evfemizmlar. Jargon va argolar. Etimologiya va uning turlari. Leksikografiya. 
Lug‘at turlari: ensiklopedik va lingvistik lug‘atlar. 
11-modul. Leksikografiya. Lug‘at turlari va tiplari 
Leksikografiya tilshunoslikning lug‘atchilik bilan shug‘ullanadigan sohasi 
ekanligi. Lug‘at turlari va tiplari. Qomusiy lug‘atlar, maxsus lug‘atlar. Lug‘at 
maqolalarining joylahtirilish sxemasi. 
12-modul. Grammatika va uning bo‘limlari. Morfologiya. 
Grammatika va uning bo‘limlari: morfologiya va son kategoriyasi, rod 
kategoriyasi. Kelishik kategoriyasi, shaxs-son kategoriyasi. Grammatik ma’noning 
ifodalanish usullari: sintetik usul, analitik usul. Grammatik forma va kategoriyalar. 
Grammatik kategoriyalarning turlari. Morfologiya. So‘z va morfemaning tuzilishi. 
Morfema tushunchasi. Morfemaning turlari. Affiksal morfemaning vazifasiga 
ko‘ra turlari. So‘z yasovchi affiksal morfemalar. Affiksal morfemaning o‘rniga 
ko‘ra turlari. 
So‘zlarni turkumlarga ajratish prinsiplari. So‘z turkumlarining tasnifi: 
mustaqil so‘z turkumlari, yordamchi so‘z turkumlari, alohida guruhni tashkil 
etadigan so‘z turkumlari.