Alixonov ziyodullo akbaraliyevich ‘’alixonov akademiyasi’’ telegram:+998 93 788 16 56


Download 1.07 Mb.
Pdf ko'rish
bet17/59
Sana09.06.2023
Hajmi1.07 Mb.
#1473585
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   59
Bog'liq
BIOLOGIYA 9 SINF 2023 \'\'ALIXONOV AKADEMIYASI\'\'

Naysimon suyaklar, o'z navbatida, 2 xil bo'ladi: uzun naysimon suyaklar (yelka, bilak, 
tirsak, son, boldir suyaklari), kalta naysimon suyaklar (qo'l va oyoqning kaft va barmoq 
suyaklari). 
Yassi suyaklar sirtqi tomondan tig'iz suyakusti pardasi bilan qoplangan g'ovak moddadan 
iborat. G'ovak modda qizil ilik bilan to'lgan. Bosh suyagidagi tepa, ensa, yuz, kurak va 
chanoq suyaklari yassi suyaklar hisoblanadi. 
G'ovak suyaklar ikki xil uzun g'ovak (qovurg'a, to'sh, o'mrov), kalta g'ovak (umurtqa, 
kaftusti suyaklari) bo'ladi. 
Galvirsimon suyaklar yuqorigi jag', peshana, bosh suyagining pastki asos qismidagi 
ponasimon va g'alvirsimon suyaklar 
Suyaklarning o'sishi.
Odamning bo'yiga o'sishi naysimon suyaklar ikki uchini qoplab turadigan tog'aylarning 
o'sishi bilan bog'liq. Suyaklarning yo'g'onlashuvi esa suyakusti pardasi hisobidan sodir 
bo'ladi. 22-25 yoshlarda odam gavdasi shakllanishi tugallanadi va odam bo'yi ham o’sishdan 
to'xtaydi. 
 


ALIXONOV ZIYODULLO AKBARALIYEVICH 
‘’ALIXONOV AKADEMIYASI’’ TELEGRAM:+998 93 788 16 56 
2. Hujayra yadrosi va uning tuzilishini tushuntiring. Xromosoma, gomologik 
xromosoma, kariotip, gaploid, diploid tushunchalariga ta’rif bering. 
 
YADRO
: 
Yadro — zamburug', o'simlik va hayvonlar hujayrasining muhim tarkibiy qismi 
Hujayra yadrosida DNK ya'ni, genlar bo'lib, ular ikki asosiy vazifani bajaradi:
Genetik axborotni saqlaydi va ko'paytiradi.
Hujayrada sodir bo'ladigan moddalar almashinuvi jarayonini idora qiladi.
YADRO QUYIDAGILARADAN IBORAT:  
Yadro qobig`i
Xromasoma
Yadro shirasi
Yadrocha
XROMOSOMA
: 
Xromosoma (yunoncha "xroma" - bo'yoq, "soma" - tana soʻzlaridan olingan) shaklan 
yadrodan farq qiluvchi, ba'zi bir bo'yoqlar yordamida bo'yaladigan yadroning eng 
muhim tarkibiy qismidir.
KARIOTIP:

Somatik hujayraning xromosomalar to'plamining miqdoriy (soni va o'lchami) va sifatiy 


(shakli) belgilari yigʻindisi KARIOTIP deb ataladi. 
Bir 
xil 
shakl, 
oʻlchamga 
ega 
bo'lgan 
xromosomalar 

Download 1.07 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   59




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling