Aluminiy gidroksidning olinishi va xossalari

Olinish usullari.
Alyuminiyni birinchi marta 1887 yilda Ersted va Vyoler AlCl₃ ni K metali bilan qaytarib olishgan:
AICl₃ +3K=3KCl+Al
Keyinchalik Devi Al qo’shaloq tuzlarini AlCl₃*NaCl Na metali bilan qaytarib toza Al olishga erishgan.
Sanoatda aluminiyning olinishi 950⁰ C da Al₂O₃ (8%) suyuqlanmasini elektroliz qilishga asoslangan. Bunda erituvchi sifatida Na₃[AlF₆] (92%)-kriolit ishlatiladi. Elektrolizyor katod vazifasini, anod sifatida ko’mir ishlatiladi. Aluminiyning zichligi kichik bo’lgani uchun u idish tubiga yig’iladi:

Al₂O₃ =Al³⁺+AlO₃^3-
2Al₂O₃=4Al+3O₂
A(+)4 AlO₃^3—12e=2 Al₂O₃+3O₂
K(-)Al³⁺+3e=Al⁰
Elektroliz paytida anchagina miqdor uglerod sarf bo’ladi.
Agar boksitlar yuqori haroratda temir (III) oksidi bilan aralashtirilganda ham, avval Al₂O₃ eritmaga o’tadi:
Al₂O₃+3H₂O+6NaOH=2Na₃[Al(OH)₆]
Temir oksidi va boshqa aralashmalar cho’kmada qoladi, eritmadan karbonat angidrid o’tkazilib Al(OH)₃ olinadi:
2Na₃[AlF₆]+6CO₂= Al(OH)₃+3CO₂+3Na₂CO₃+3H₂O
Olingan gidroksid quritilib suvdan ajratiladi:
2Al(OH)₃ = Al₂O₃+3H₂O
Tozalangan oksid vannaga solinadi va toza aluminiy olinadi.
Quruq usul:
Al₂O₃+2Cr(OH)₃+2Na₂CO₃=2Al+2Na₂CrO₄+3H₂O+2CO₂
Fizik xossalari:
Aluminiy- oq kumushrang, yaltiroq, yengil, plastik, elektr va issiqlikni yaxshi o’tkazadigan kuchsiz paramagnet xossasiga ega bo’lgan amfoter metall [123]
4Al + 3O₂ = 2Al₂O₃ +Q (3351kJ)
Aluminiy amfoter xossaga ega bo’lgani uchun kislotalar va ishqorlar bilan reaksiyaga kirishadi:
2 Al +6HCl= 2AlCl₃ +3H₂
2 Al + 5NaOH +6H₂O =2Na₃[Al(OH)₆] + 3H₂ [1, 2, 3]