Амалий иши Packet Tracer дастурида топология ва тармоқ қурилиши. Ишнинг мақсади

Амалий иши - 6. Packet Tracer дастурида топология ва тармоқ қурилиши.

Ишнинг мақсади. Packet Tracer Cisco Systems тармоқ эмулатор ёрдамида TCP/IP протоколи архитектураси ҳақида билиб олинг.

Қисқача назарий хулоса.

Очиқ тизим (OSI) - бу стандартлаштирилган протоколлар ва таснифлар тўплами бўлиб, турли ишлаб чиқарувчиларнинг аппаратуралари ўзаро таъсир қилиши мумкинлигини кафолатлайди. Бу модуль мажмуи томонидан амалга оширилади, қайси ҳар бир тармоқ элемент ичида оддий муаммони ҳал қилади. Модулларнинг ҳар бири бир ёки бир неча бошқа модуллар билан боғланган. Мураккаб масалани ечиш кўп даражали иерархик структура ҳосил бўладиган содда масалаларни ечишнинг маълум тартибини назарда тутади (қаранг: Расм 6.1). Бу ҳар қандай икки хил тизим ўзларининг асосий архитектурасидан мустақил мулоқот қилиш имконини беради.

6.1 - расм. OSI модели очиқ тизим билан ўзаро таъсир

Бу OSI моделини 7 та поғонаси даражалари: жисмоний (даража 1), дата линк (даража 2), тармоқ (даража 3), transport (даража 4), мажлиси (даража 5), вакиллик (даражаси 6) ва дастур (даражаси 7).

Ахборот интерфейслар деб аталувчи маълум конвенсиялар асосида модуллар ўртасида алмашинади. Хабарни узатишда юқори даражали модуль муаммонинг унинг бир қисмини ҳал қилади ва фақат унга тушунарли бўлган натижа асл хабарга (сарлавҳага) қўшимча майдон ҳосил қилади ва ўзгартирилган хабарни техник хизмат кўрсатиш учун қуйи даражага ўтказади. Бу жараён инкапсуляция деб аталади.

Internet Protocol (TCP / IP)

Internet протоколи йиғиндиси OSI моделидан олдин ишлаб чиқилган. Шунинг учун Internet протоколи йигиндисидаги даражалар OSI моделидаги бир хил даражаларга мос келмайди. Internet протокол стик беш қатламдан иборат: жисмоний, маълумотлар боғланинг, тармоқ, transport, ва дастур. Дастлабки тўрт қатлам OSI моделининг дастлабки тўрт қатламига мос келадиган физик стандартлар, тармоқ интерфейси, ўзаро боғланиш ва transport вазифаларини таъминлайди. OSI моделидаги юқори учта қатлам Internet протоколи йигíиндисида дастур қатлами деб аталувчи битта қатлам билан ифодаланади (қаранг: 6.2 - расм).

6.2 - расм. OSI модули билан Internet протоколи (TCP/IP) таққослаш.

Internet протокол тўплами иерархик бўлиб, диалог модуллардан ташкил топган бўлиб, уларнинг ҳар бири белгиланган функсияларни таъминлайди; бироқ бу модуллар ўзаро мутлақо боғлиқ емас. TCP/IP протокол даражалари ҳар бир даражага тегишли бўлган функцияларни қатъий белгилайдиган OSI моделидан фарқли ўлароқ, тизимнинг еҳтиёжларига қараб аралаш ва мос келиши мумкин бўлган нисбатан мустақил протоколларни ўз ичига олади. Иерархик атама ҳар бир юқори даражадаги протоколни бир ёки бир неча қуйи даражадаги протоколлар томонидан қўллаб-қувватланишини англатади.

Transport даражасида иккита протоколни белгилайди: узатишни бошқариш протоколи (TCP) ва фойдаланувчи datagram протоколи (UDP). Тармоқ даражасида бу тармоқлараро алоқа протоколи (IP) асосий ҳисобланади, аммо бу даражадаги бошқа протоколлар қўлланилади ва улар қуйида муҳокама қилинади.

IP тармоқларидаги тугунларни адреслаш

Бир нечта физик тармоқларга уланган компютерлар ёки бошқа мураккаб тармоқ қурилмалари ҳар бир тармоқ интерфейси учун бир нечта IP — манзилларга ега. Адреслаш схемаси гуруҳли адреслашга имкон беради. Шундай қилиб, IP-манзилларнинг 3 тури мавжуд.

Unicast адреси (маълум бир тугунга ягона адреслаш) коммуникацияларда ишлатилади.

Broadcast address (барча subnet манзилларини назарда тутувчи broadcast address) бир бутун коммуникацияларда ишлатилади. Бу манзилларда қурилма ID майдони бирликлар билан тўлдирилади. IP-манзил радиоешиттириш имконини беради, лекин уни кафолат бермайди — бу қобилият ўзига хос жисмоний тармоққа боғлиқ. Мисол учун, Ethernet тармоқларида маълумотларни узатиш билан бир хил самарадорлик билан амалга оширилади, аммо бу турдаги узатишни умуман қўллаб-қувватламайдиган ёки жуда чекланган тармоқлар мавжуд.

Multicast address (multicast паcкет жўнатиш учун multicast address) кўп коммуникацияларда ишлатилади. Multicast ни қўллаб-қувватлаш кўп иловалар ишлатилади, бундай интерактив конференция иловалар сифатида. Гуруҳли узатиш учун ишчи стансиялар ва маршрутизаторлар IGMP протоколидан фойдаланиб, маълум гуруҳларга тегишли қурилмалар ҳақида маълумот беради.

TCP/IP тармоқларидаги тугун адреслари 3 хил бўлиши мумкин:

* Жисмоний (маҳаллий), ривожланиш давомида ишлаб чиқарувчи томонидан тайинланган;

* IP-манзил (масалан, 192.168.0.1), бу манзиллар фойдаланувчилар, Internet-провайдерлар, ёки администраторлар томонидан берилади.

* DNS (масалан www.mail.ru), бу манзиллар ҳам фойдаланувчилар томонидан тайинланади, Internet хизмат кўрсатувчи провайдерлар, ёки администраторлар.

2.1-Жадвал

IP манзил дарслари

Тармоқ синифи	Тармоқни бошланиши	Тармоқни тугаши
Класс A	1.0.0.0	126.0.0.0
Класс B	128.0.0.0	191.255.0.0
Класс C	192.0.0.0	223.255.255.0