Amaliy mashg`ulot №17, №18, №19, №20. Mavzu: Murakkab yo’l sharoitlarida harakatlanish. I. Ishning maqsadi
Download 399.51 Kb. Pdf ko'rish
|
1-amaliy
- Bu sahifa navigatsiya:
- II. Umumiy ma’lumotlar: Tik nishablik va tik balandliklarda harakatlanish.
|
35 AMALIY MASHG`ULOT №17, №18, №19, №20. MAVZU: Murakkab yo’l sharoitlarida harakatlanish. I. Ishning maqsadi: Tik nishablik va balandliklarda, turar joy dahalarida va avtomagistrallarda harakatlanishni o`rganish hamda tahlil qilish. II. Umumiy ma’lumotlar: Tik nishablik va tik balandliklarda harakatlanish. Yo‘lning 1.13 va 1.14 yo‘l belgilari bilan belgilangan qiyaliklarida, qarama- qarshi yo‘nalishlarda harakatlanishni qiyinlashtiradigan biron-bir to‘siq bo‘lsa, nishablikka harakatlanayotgan transport vositasining haydovchisi yo‘l berishi kerak. Qiyaliklarda avtomobshlarning tik og‘irlik kuchi pastga qarab tik yo‘nalishda va nishablik tomon yo‘nalgan, tashkil etuvchlarga ajraladi. Nishablik tomonga yo‘nalgan, og‘irlik kuchining bir qismini tashkil etuvchi kuch shu yo‘nalishda ketayotgan avtomobshning harakatlanishini tezlashtiradi. Nishablik darajasi (% 0) yuqori bo‘lmasa, u xavf tug‘dirmaydi, balki haydovchiga moyil keladi. Lekin nishablik darajasi (%0) ortib, yo‘luzaygan sari bu kuchning ta’siri oshadi va harakatlanish xavfsizligiga aks ta’sir etib, avariya holatiga olib kelishi mumkin. Ayniqsa, tezlik (tezlanish) oshib ketishi natijasida tajribasiz yosh haydovchilar qiyaliklarda tez-tez tormoz beradilar. Bu esa, tormoz kolodkalarining qizib, ishdan chiqishiga olib keladi, bumuqarrar falokatdir. Dovonlarda va uzoq tik nishabli yo‘llarda to‘xtatish tizimi ishlamay qolgan transport vositalarining o‘z harakatini to‘xtatish uchun 5.40 belgisi bilan belgilangan (falokatli holatlar uchun mo‘ljallangan) yo‘lga kirishlari kerak. Tik nishablikda, dovonda va 1.13 belgisi o‘rnatilgan yo‘lda to‘xtatish tizimi ishlamay qolgan transport vositalari o‘z harakatini to‘xtatish uchun 5.40 belgisi bilan belgilangan falokatli holatlar uchun yo‘lga kirishlari shart. Yo‘lning 1.13 «Tik nishablik» yo‘l belgisi bilan belgilangan qismida uzatma yoki tishlashish mexanizmining ajratilgan holatda harakatlanishi taqiqlanadi. Tik nishablik (1.13) belgisi o‘rnatshgan qiyalik joylarida nishablik tomon yo‘nalgan transport vositasi 36 og‘irlik kuchi ta’sirida tezlashib, uni boshqarishda katta xavf tug‘iladi. Yo‘l sharoitiga nisbatan yuqori bo‘lgan tezlikda haydovchi avtomobilni boshqara olmay avariya sodir etishi mumkin. Bu holatda nishablik tomonga yo‘nalgan, og‘irlik kuchi, yurgizgichga aks ta’sir etib, avtomobil harakatini sekinlashtiradi. Nishablik tomon yo‘nalgan og‘irlik kuchi balandlik tomonga ko‘tarilayotgan transport vositasi yo‘nalishiga teskari bo‘lib, uning harakatchanligiga aks ta’sir etadi. Tik balandlik tomonharakatlanayotgan avtomobil qo‘shimcha qarshilikni yengishi kerak. Haydovchi yo‘l sharoiti, balandlik darajasi va avtomobilning dinamikasini hisobga olishi, zarur bo‘lsa, balandlikning oxirigacha to‘xtamasdan yetib olishi maqsadga muvofiqdir. Download 399.51 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|