Amaliy mashg’ulot-2 Mavzu: Aralashtirish jarayonini avtomatlashtirish. Mashg’ulotning maqsadi

Arlashtirish jarayonini avtomatlashtirishning funksional sxemasini ishlab chiqish
Ikki va undan ortiq suyuq yoki sochiluvchan komponentlar oqimlarini aralashtirish uchun davriy ishlovchi yoki uzluksiz ichlovchi aralashtirgichlar (smesitelь) qo`llaniladi. Aralashtirgichlar aralashtirishni tezlashtirish va aralashma tarkibi bir tekis bo`lishini ta`minlash maqsadida meshalkalar (aralashtiruvchi qurilmalar) bilan ta`minlanadi.
Avtomatlashtirish ob`yekti sifatida aralashtirgich kirish komponenti sarfi – aralashma sifatining ko`rsatkichi kanali bo`yicha kechikuvchi yoki kechikmaydigan rostlash statik ob`yekti sifatida qarab chiqilishi mumkin. Kechikishning mavjud bo`lishi hamda aralashtirish jarayonining inertsionligi aralashma komponentlarining fizik (tabiiy) parametrlariga va aralashtirishning samaradorligiga bog`liq. Aralashma sifatining talab qilinayotgan darajadan og`ishiga sabab bo`luvchi g`alayonlantiruvchi ta`sirlar aralashma komponentlari sarfining o`zgarishi, shuningdek, ular xossalarining o`zgarishi bilan bog`liqdir. Uzatilayotgan komponentlar sarfining o`zgarishi rostlovchi ta`sirlar hisoblanadi. Aralashtirgichni avtomatlashtirishning eng oddiy sxemasi har bir komponentning berilgan qiymatda sarflanishini barqarorlashtirishni nazarda tutadi. Agar komponentlardan birining sarfini barqarorlashtirish imkoni bo`lmasa, u holda boshqa komponentlar sarfi nisbat rostlagichi yordamida berilgan tarkibdagi aralashmani saqlash maqsadida unga nisbatan berilgan proporsiyada o`zgartirilishi kerak.
Sxemada berilgan aralashmani shakllantiruvchi (tashkil etuvchi) suv va spirt sarfi (1a poz.) va (1b poz.) sarf o`lchagichlar (rasxodomerlar) yordamida o`lchanadi. Shchitda ikkilamchi asbob sifatida Arduino UNO dasturlanuvchi mantiqiy kontroller (1b poz.) va (2b poz.) asbobi joylashtirilgan bo`lib, ularning o`lchash natijalarini uzluksiz nazorat qilib boriladi.

3-rasm. Aralashtirish jarayonini avtomatlashtirishning funksional sxemasi.
Aralashma sifatini uzluksiz o`lchash imkoni bo`lganda aralashma sifati bo`yicha korreksiyalovchi (tuzatish kirituvchi) ikki konturli ARS dan foydalanish mumkin. Aralashmaning sifati konsentratsiyasi o`lchanadi, shchitda asbob Arduino UNO kontrolleri yordamida nazorat qilinadi va tuzatish kirituvchi rostlagich vazifasini bajaradi. Avtomatlashtirish sxemasi suv komponentning sarflanishini aralashtirgichdagi sathga bog`liq holda rostlanishi ham ko`zda tutadi. Sath holatini datchik o`lchaydi va rostlagich rostlaydi, u masofadan turib boshqarish paneli suv komponentning rostlovchi klapanning ijro mexanizmga ta`sir ko`rsatadi.
Avtomatik rostlashning qarab chiqilgan sxemasi amalda ishlashi juda qiyin, chunki aralashmaning sifatini o`lchash ancha murakkab masaladir. Shu munosabat bilan aralashmaning sifatli bo`lishiga kelayotgan komponentlarni qat`iy rostlash yo`li bilan, ya`ni aralashma komponentlarining sarflanishini avtonom rostlashga bog`liq bo`lmagan yo`l bilan ta`minlanadi.
Mashg`ulot topshirig`i:
Texnologik jarayonni avtomatlashtiring va funksional sxemasini tuzing