Amaliy mashg’ulot № 3
Mavzu: Har bir materikdagi poytaxt shahar nomlari.
1-topshiriq
Yevrosiyo materigidagi poytaxt shaharlar toponimlari haqidagi jadvalni to’ldiring
№
|
Poytaxt
|
Shahar
|
Toponimlari haqida ma’lumot
|
1
|
Italiya poytaxti
|
Rim
|
Asl nomi Rumo – hozirgi Tibr daryosi nomidan olingan. Rim - <> iborasi uning yasama nomi
|
2
|
Albaniya poytaxti
|
Tirana
|
Ushbu nom XVI-asrda paydo bo’lgan. Tirana eramizdan avvalgi 1 ming yillikda Apenin yarim orolida yashagan tirren qabilasi nomidan olingan
|
3
|
San-Marino
|
San-Marino
|
Appenin yarim orolidagi kichik davlat. Hozirgi davlat o’rnida milodning IV – asrida Marino ismli kishi dindorlar jamiyati qurish maqsadida bunyod etgan
|
4
|
Turkiya poytaxti
|
Anqara
|
Turkiya Respublikasi poytaxti ekanligi ko’pchilikka ma’lum. << Karvon-saroy>>, <> ma’nosidagi langar so’zi Anqara atamasining kelib chiqishiga sababchi bo’lgan
|
5
|
Iroq poytaxti
|
Bog’dod
|
Iroq poytaxti Bog’dodning asl ma’nosi << Ollohning tuhfasi>> deganidir. Ulug’lab aytilganida Dorussalom - << Tinchlik uyi >> demakdir. 762 – yili asos solingan shahar 1921-yildan iroq poytaxti sanaladi
|
6
|
Yaponiya poytaxti
|
Tokio
|
Yaponiya poytaxti qadimda EDO deb atalgan Unga XV asr o’rtasida asos solingan. Yaponiyaning poytaxti 1868 yil 17-iyulda Kiotodan ---Tokioga ko’chirilgan. << Tokio>> ning o’zbekcha tarjimasi <> demakdir
|
7
|
Shimoliy Korea
|
Pxenyan
|
Shimoliy Korea poytaxti Pxanyanga 1570-y 15-oktabrda asos solingan. Koreyscha <
> tekis joy, ma’nosini anglatadi. 1948-yildan Shimoliy Korea poytaxti.
|
8
|
Filippin poytaxti
|
Manila
|
Filippin davlati poytaxti Manila bo’lib, mahalliy tilde <> degan ma’noni anglatadi . Ma’lumki nil-nila hindi so’zi bo’lib , indigo daraxti, ko’k bo’yoq olinadigan daraxtdir.
|
9
|
Suriya poytaxti
|
Damashq
|
Suriya poytaxti Damashqning o’zbekcha ma’nosi << Foydali >> demakdir.
|
10
|
Islandiya poytaxti
|
Reykyavik
|
Reykyavik – Islandiya poytaxti. Islandcha Reykya- << bug’ >>, << tutun >>, vik – qo’ltiqcha , << qishloq >> ya’ni qaynar buloqlar geyzerlar ko’pligidan bug’ otilib turadigan
|
2-topshiriq
Afrika materigidagi poytaxt shaharlar toponimlari haqidagi jadvalni to’ldiring
№
|
Poytaxt
|
Shahar
|
Toponimlari haqida ma’lumot
|
1
|
Nigeriya poytaxti
|
Lagos
|
Lagos – 1960-yil oktabridan Afrikadagi Nigeriya davlatining poytaxti hisoblanadi. Laguna ( qo’ltiqcha) ichkarisida joylashganligi uchun XV asr oxirida kelgan Portugal sayyohlari shunday atashgan.
|
2
|
Liviyaning poytaxti
|
Tripoli
|
Tripoli – Liviyaning poytaxti. Arabcha Tarablus al-g’arb ( Livanda yana bir Tri-poli, Tarablus al-Sharq bor) Grekcha Tripolis- <> degan so’z, hozirgi shahar shu yerdagi uchta kichik shaharcha o’rnida bunyod etilgan
|
3
|
Serra-Leone poytaxti
|
Fritaun
|
Afrikadagi Serra-Leone davlatining poytaxti. Inglizlar 1787-yilda asos slogan inglizcha fri so’zi << ozod >>, taun - << shahar >> ma’nosini anglatadi
|
4
|
Senegal poytaxti
|
Dakar
|
Senegal poytaxti – Dakar so’zining o’zbekcha << Suvsiz >> degan am’noni anglatadi. Shahar 1857-yili Fransiya qal’asi sifatida barpo qilingan.
|
5
|
Malta poytaxti
|
La-Valetta
|
U shahar 1566-yili shaharni bunyod etganruhoniy magistr Jan de la Valetta ismi bilan atalgan. XVI – asrning 60-yillarida asos solingan.
|
6
|
Efiopiyaning poytaxti
|
Addis - Adeba
|
Addis-Adeba so’zining toponomik ma’nosi << Mangu-Bahor >> degani. Rivoyatlarga qaraganda , Podsho Menelikning rafiqasi betob bo’lganda toqqa chiqib u yerdagi gullar hididan sog’aygan ekan.
|
7
|
Kongo XDR poytaxti
|
Brazzavil
|
Fransuz ofitseri de-Brazza nomidan olinib, “ vil “ – shahr so’zi qo’shilgan. Brazza shahri degan ma’noni anglatadi.
|
8
|
JAR poytaxti
|
Pretoriya
|
Pretoriya – JAR davlatning poytaxti. Uning ma’nosi Golland mustamlakasi Pretorius sharafiga berilgan.
|
9
|
Uganda poytaxti
|
Kampala
|
Kampala bu Uganda davlatining poytaxti. Kampala so’zi mahalliy tilde << ANTILOPA >> degan ma’noni anglatadi
|
10
|
Angola poytaxti
|
Luanda
|
Luanda – bu Angola davlatining poytaxti
|
3-topshiriq
Janubiy Amerika materigidagi poytaxt shaharlar toponimlari haqidagi jadvalni to’ldiring
№
|
Poytaxt
|
Shahar
|
Toponimlari haqida ma’lumot
|
1
|
Braziliya poytaxti
|
Brazilia
|
Dastlabki kolonistlar tomonidan juda qadrlangan, Braziliya daraxtidan
( Pau-Brasil ) kelib chiqqan.
|
2
|
Venusuela poytaxti
|
Karakas
|
Karaka dеgan hindu qabilasi nomidan olingan bo`lib, ispancha ko`plik bеlgisi- s qo`shilgach Karakas shaklini olgan poytaxt shahar Janubiy Amerikadagi Vеnеsuela Rеspublikasi markazi hisoblanadi. Karakasga 1567-yili ispanlar asos solgan. 1830-yildan Vеnеsuela poytaxti.
|
3
|
Urugvay poytaxti
|
Montevideo
|
Portugalcha «tog`ni ko`rayapman» dеgan ma`noni bildiruvchi Montеvidеo so`zidan olib nomlanuvchi shahar Janubiy Amerikadagi Urugvay davlati poy-taxtidir. Bu yerga dastlab kеlgan sayyohlar uzoqdan tеpalikni ko`rganlarida ana shunday dеgan ekan. Kеyinchalik borib bu ibora shahar nomi bo`lib qolgan. Shaharga 1726-yili ispanlar asos solgan. 1828-yildan Urugvay poytaxti
|
4
|
Argentina poytaxti
|
Buenos - Ayres
|
1526-yilda asos solingan Argеntina Rеspublikasining poytaxti ma`nosi «Trinidad muqaddas shahri va Bibi Maryam yoqimli shamollar porti» (Buenos-Ayrеs) dеganidir. Unga ispan konkistadori Pеdro dе-Mеndos asos solgan. 1880-yildan Argеntina Rеspublikasining rasmiy poytaxti.
|
5
|
Peru poytaxti
|
Lima
|
Ispaniya qirolining noibi qurdirganligidan «qirollar shahri» dеb atalgan Lima- 1821-yildan Peru davlati poytaxti hisoblanadi. Rimak- «koxin», «folbin» so`zining o`zgargan shakli. Shaharga 1535-yili ispanlar asos solgan.
|
6
|
Boliviya poytaxti
|
Sukre
|
Shaharga 1538 –yil La plata ( ispancha laplata – kumush ) nomi bilan indeyslar qishlog’i o’rnida asos solingan. Keyinroq Chukisaka deb nomlangan
|
7
|
Paragvay poytaxti
|
Asunson
|
Asunson – shaharga 1537-yil 15-avgustda konkistadorlar tomonidan asos solingan. 1811-yildan Paragvay poytaxti
|
8
|
Gayananing poytaxti
|
Jorjtaun
|
Jakartaga 1781-yilda Gollandiyaliklar asos solgan va 1812-yilgacha Tobrok deb atalgan.
|
9
|
Kolumbiya poytaxti
|
Bogota
|
Milliondan ziyod aholisi bo`lgan, dеngiz sathidan eng yuqorida joylashgan shahar Kolumbiyaning poytaxti Bogota hisoblanadi. U dеngiz sathidan 2650 mеtr yuqori-da bo`lib, ikkinchi o`rinda Mеksika poytaxti- Mеxiko (dеngiz sathidan 2200 mеtr balandlikda) turadi.
|
10
|
Panama poytaxti
|
Panama
|
Shahar 1519-yilda Indeyslarning Panama qishlog’I yonida Ispanlar tomonidan bunyod etilgan
|
4-topshiriq
Shimoliy Amerika materigidagi poytaxt shaharlar toponimlari haqidagi jadvalni to’ldiring
№
|
Poytaxt
|
Shahar
|
Toponimlari haqida ma’lumot
|
1
|
AQSH poytaxti
|
Vashington
|
Vashington shahri 1791-yili bunyod etilgan bo`lib, AQShning birinchi prеzidеnti Jorj Vashington (1732-1799) sharafiga 1800-yil 12-dеkabr kuni AQSh poytaxti dеb e`lon qilingan.
|
2
|
Meksika poytaxti
|
Mexiko
|
G’arbiy yarim sharning eng qadimiy shahrlaridan 1325-yilda atsteklar tomonidan Tenochtitlan nomi bilan muhim savdo yo’lida qal’a sifatida asos solingan.
|
3
|
Beliz poytaxti
|
Belmopan
|
Beliz daryosi sohilida joylashgan
|
4
|
Kuba poytaxti
|
Gavana
|
Gavanaga – 1515-yilda asos solingan. 1902-yildan Kuba davlati poytaxti deb elon qilingan
|
5
|
Gonduras poytaxti
|
Tegusigalpa
|
Tegusigalpaga 16-asrda ispanlar asos solgan
|
6
|
Kanada poytaxti
|
Ottava
|
Ottavani kanada poytaxti sifatida ingliz qirolichasi Viktoriya 1858 – yilning 7-avgsut kuni tanlangan
|
9
|
Dominikan Respublikasi poytaxti
|
Santa – Domingo
|
Santo-Domingo- Dominikana Rеspublikasining poytaxti. Ispancha santo- «mu-qaddas», domingo- «yakshanba» ya`ni dam olish kuni dеmakdir. Shaharga 1496-yili ispanlar Yangi Izabеlla nomi bilan asos solgan. 1844-yildan Dominikana Rеspublikasi poytaxti.
|
5-topshiriq
Avstraliya va Okeaniya materigidagi poytaxt shaharlar toponimlari haqidagi jadvalni to’ldiring
№
|
Poytaxt
|
Toponimlari haqida ma’lumot
|
1
|
Kanberra
|
Kanberra 1913-yil 12-martda Avtraliya poytaxti dеb e`lon qilingan.Uni qurishda Amerikalik mе`mor Uolter Griffinning xizmati bеqiyos bo`lgan.
|
2
|
Suva
|
|
3
|
Palikir
|
Pohnpey orolida joylashgan Palikir shahri
|
4
|
Madjuro
|
|
5
|
Yaren
|
|
6
|
Apia
|
|
7
|
Xoniara
|
|
8
|
Vellington
|
Uellington – Shimoliy orolining janubida joylashgan shahar. Shaharga ingliz mustamlakachilari tomonidan 1840-yilda asos solingan. Ingliz davlat arbobi gersog A.Vellington nomi bilan atalgan.
|
9
|
Port_Vila
|
|
10
|
Funafuti
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |