Amaliy mashg`ulot №4


Download 70.16 Kb.
bet2/4
Sana06.04.2023
Hajmi70.16 Kb.
#1277914
1   2   3   4
Bog'liq
4-amaliy mashg`ulot

To`g`ri kodda qo`shish



  1. X1 > 0 , X2 > 0 , X3 = X1 + X2 > 0;

.
Dastlab sonlarni to`g`ri kodga o`tkazamiz. Keyin esa qo`shish amalini bajaramiz. Bu holda sonlarni to`g`ri kodda ifodalanishiga va sonlarni ishoralariga qarab, amal bajarilishi xususiyatiga ta’sir etmasligini aytib o`tish joiz Bunda operandlarning barcha xonalari (ishora xonalaridan tashqari) qo`shish amalida ishtirok etadi va qo`shish jarayonida qo`shni kichik xonadan ko`chirish qiymati bir xosil bo`lsa oldingi katta xonaga qo`shish bilan jamlanadi. To`g`ri kodda qo`shishda sonlarning ishora xonalari qatnashmaydi va qo`shishdan oldin xonalar to`rining to`lib toshishini oldini olish maqsadida sonlarning masshtabini to`g`ri tanlashni taqqozo etadi.
Misol: [X1] = +0,0101 [X2] = +0,1001 sonlarni to`g`ri kodda qo`shing






[X1]to`g`

=

0,0101

+

[X2]to`g`

=

0,1001




[X3]to`g`

=

0,1110

2) X1 > 0 , X2 < 0 , X3 = X1 + X2 < 0 , agarda / X1 / < / X2 / bo`lsa

Dastlab sonlarni to`g`ri kodda ifodalab olamiz (1-mashg`ulotga qara). Keyin qo`shish amalini bajaramiz. Sonlarning to`g`ri kodda ifodalanishi oddiy ifodalanishi-dan faqatgina ishora xonasidan farqlanadi,raqam xonalari o`zgarmaydi. Shuning uchun sonlarning to`g`ri kodda qo`shish amalining bajarilishi oddiy arifmetik qoidalariga rioya qilgan holda amalga oshiriladi.


Bu holda / X1 / < / X2 / bo`lganligi uchun katta sondan kichkina son ayrilib, katta sonning ishorasi yoziladi (oddiy arifmetika)
Misol: [X1] = +0,0101 [X2] = -0,1001 sonlarni to`g`ri kodda qo`shing






[X1]to`g`

=

0,0101

+

[X2]to`g`

=

1,1001




[X3]to`g`

=

1,0100




  1. X1 < 0 , X2 > 0 , X3 = X1 + X2 > 0 , agarda / X1 / < / X2 / bo`lsa.

Sonlarni to`g`ri kodda ifodalab olamiz. So`ngra qo`shish amalini bajaramiz.


Bu xolda xam sonlar turli ishoralarga ega bo`lganligi sababli oldingi xolatga o`xshab katta sondan kichkina son ayrilib, katta sonning ishorasi yoziladi.

Misol: [X1] = -0,0101 [X2] = +0,1001 sonlarni to`g`ri kodda qo`shing








[X1]to`g`

=

1,0101

+

[X2]to`g`

=

0,1001




[X3]to`g`

=

0,0100




  1. X1 < 0 , X2 < 0 , X3 = X1 + X2 < 0.

Dastlab sonlarni to`g`ri kodda ifodalab olamiz. So`ngra qo`shish amalini bajaramiz. Bu holda sonlarni to`g`ri kodda ifodalanishiga va sonlarni ishoralariga qarab, amal bajarilishi xususiyatiga ta’sir etmasligini aytib o`tish joiz. Bunda operandlarning barcha xonalari (ishora xonalaridan tashqari) qo`shish amalida ishtirok etadi va qo`shish jarayonida qo`shni kichik xonadan ko`chirish qiymati bir xosil bo`lsa oldingi xonaga jamlash bilan natija olinadi. Natijaning ishora xonasiga esa 1 yoziladi.


Misol: [X1] = - 0,0101 [X2] = - 0,1001 sonlarni to`g`ri kodda qo`shing








[X1]to`g`

=

1,0101

+

[X2]to`g`

=

1,1001




[X3]to`g`

=

1,1110

Teskari kodda qo`shish



  1. X1 > 0 , X2 > 0 , X3 = X1 + X2 > 0.

Bu holda to`g`ri kodda qo`shilganidek, jamlash qo`shish amali bajarilishi xususiyatiga ta’sir etmaydi, chunki musbat sonlarni teskari kodda ifodalanishi uning to`g`ri kodiga mos keladi. Demak, sonlarni bu holda qo`shish qoidasi to`g`ri kodda qo`shish qoidasiga mos keladi.
Misol: [X1] = + 0,0101 [X2] = + 0,1001 sonlarni teskari kodda qo`shing






[X1]tes

=

0,0101

+

[X2]tes

=

0,1001




[X3]tes

=

0,1110



2) X1 > 0 , X2 < 0 , X3 = X1 + X2 < 0
Dastlab sonlarni teskari kodda ifodalab olamiz. So`ngra qo`shish amalini bajaramiz. Bunda operandlarning barcha xonalari (ishora va raqam xonalari) qo`shish amalida ishtirok etadi va yig`indining ishorasi avtomatik tarzda xosil qilinadi.
Misol: [X1] = + 0,0101 [X2] = - 0,1001 sonlarni teskari kodda qo`shing






[X1]tes

=

0,0101

+

[X2]tes

=

1,0110




[X3]tes

=

1,1011

Sonlar HMlarning xotirasida to`g`ri kodda saqlanishi tufayli natijani to`g`ri kodga o`giramiz [X3]to`g` = 1,0100.


3) X1 < 0 , X2 > 0 , X3 = X1 + X2 > 0;

Sonlarni teskari kodda ifodalab, qo`shish amalini bajaramiz. Bunda operandlarning barcha xonalari (ishora va raqam xonalari) qo`shish amalida ishtirok etadi.


Yig`indi ishorasi operandlar ishora raqamlarini hamda qo`shni kichik xonadan ko`chirish qiymati raqamini jamlash jarayonida avtomatik tarzda hosil qilinadi Yig`indi ishora xonasidan ko`chirish qiymatining birlik raqami paydo bo`lsa uni yig`indi kichik xonasiga qo`shish tufayli (tsiklik o`tkazish) hosil bo`ladi.
Misol: [X1] = - 0,0101 [X2] = + 0,1001 sonlarni teskari kodda qo`shing






[X1]tes

=

1,1010

+

[X2]tes

=

0,1001










10,1011

+ 1 tsiklik o`tish




[X3]tes

=

1,0100



4) X1 < 0 , X2 < 0 , X3 = X1 + X2 < 0.
Dastlab sonlarni teskari kodda ifodalab, so`ngra qo`shamiz. Bunda operandlarning barcha xonalari (ishora va raqam xonalari) qo`shish amalida ishtirok etadi.
Yig`indi ishorasi operandlar ishora raqamlarini hamda qo`shni kichik xonadan ko`chirish qiymati raqamini jamlash jarayonida avtomatik tarzda hosil qilinadi Yig`indi ishora xonasidan ko`chirish qiymatining birlik raqami paydo bo`lsa uni yig`indi kichik xonasiga qo`shish tufayli (tsiklik o`tkazish) hosil bo`ladi.
Misol: [X1] = - 0,0101 [X2] = + 0,1001 sonlarni teskari kodda qo`shing






[X1]tes

=

1,1010

+

[X2]tes

=

1,0110










11,0000

+ 1 tsiklik o`tish




[X3]tes

=

1,0001

[X3]to`g` = 1,1110
Qo`shimcha kodda qo`shish

  1. X1 > 0 , X2 > 0 , X3 = X1 + X2 > 0;

Bu holda to`g`ri kodda qo`shilganidek, jamlash qo`shish amali bajarilishi xususiyatiga ta’sir etmaydi, chunki musbat sonlarni qo`shimcha kodda ifodalanishi uning to`g`ri kodiga mos keladi. Demak, sonlarni bu holda qo`shish qoidasi to`g`ri kodda qo`shish qoidasiga mos keladi
Misol: [X1] = + 0,0101 [X2] = + 0,1001 sonlarni qo`shimcha kodda qo`shing






[X1]qo`sh

=

0,0101

+

[X2]qo`sh

=

0,1001




[X3]qo`sh

=

0,1110

2) X1 > 0 , X2 < 0 , X3 = X1 + X2 < 0 ,

Dastlab sonlarni qo`shimcha kodda ifodalab, so`ngra qo`shamiz. Bunda operandlarning barcha xonalari (ishora va raqam xonalari) qo`shish amalida ishtirok etadi.
Yig`indi ishorasi operandlar ishora raqamlarini hamda qo`shni kichik xonadan ko`chirish qiymati raqamini jamlash jarayonida avtomatik tarzda hosil qilinadi

Misol: [X1] = + 0,0101 [X2] = - 0,1001 sonlarni qo`shimcha kodda qo`shing






[X1]qo`sh

=

0,0101

+

[X2]qo`sh

=

1,0111




[X3]qo`sh

=

1,1100

[X3]to`g` = 1,0100
3) X1 < 0 , X2 > 0 , X3 = X1 + X2 > 0;
Sonlarni qo`shimcha kodda ifodalab, qo`shish amalini bajaramiz. Bunda operandlarning barcha xonalari (ishora va raqam xonalari) qo`shish amalida ishtirok etadi.
Yig`indi ishorasi operandlar ishora raqamlarini hamda qo`shni kichik xonadan ko`chirish qiymati raqamini jamlash jarayonida avtomatik tarzda hosil qilinadi Yig`indi ishora xonasidan ko`chirish qiymatining birlik raqami paydo bo`lsa uni qo`shimcha kodda tashlab yuborish lozim.
Misol: [X1] = - 0,0101 [X2] = + 0,1001 sonlarni qo`shimcha kodda qo`shing






[X1]qo`sh

=

1,1011

+

[X2]qo`sh

=

0,1001










10,0100

tashlanadi




[X3]qo`sh

=

0,0100


Download 70.16 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling