Amaliy mashg’ulot Elektr mexanik tizim strukturtasi taxlili. «Emtning elementlari»

1. 
   Amaliy mashg’ulot
   

Elektr mexanik tizim strukturtasi taxlili.
«EMTning elementlari » atamasi qo‘ llanilganda elektromexanik tizim tarkibiga kiruvchi boshqaruv tizimlari va ma’lum boshqaruv vazifalarini bajaruvchi konstruktiv yoki texnik qurilmalar tushuniladi. EMT ning har bir
elementi bu matematik andoza yoki zveno bo‘lmay, balki konstruktiv jihatdan tugal texnik qurilmadir. Elementlarning ichki tuzilishi, ishlash asoslari, ichki jarayonlarning kechishi va qurilmalarning texnik jihatdan murakkablik darajasi xilma -xil bolishi mumkin .
1.1- rasmda. EMT ning tizim sxemasi tasvirlangan. EMTning tarkibiga kiruvchi elementlar o‘zining bajaradigan vazifalari va tizimdagi tutgan o‘rniga qarab birnecha turga bo‘linadi.
EMT ning elementlari energetik holati nuqtayi nazaridan qaraganda
ishchi va boshqaruv elementlarga bo'linadi.
I shchi elementlardan o‘tayotgan asosiy elektr energiya oqimi, mexanik energiyaga aylantirilib, ishchi organ (IO ) ga uzatiladi, bu qismlar EMTning energetika qismi deb ham yuritiladi (1.1-rasmning punktirli chiziqdan o‘ng tarafida joylashgan qismlar). Elektromexanik tizimning ishchi elementlariga motor (M ), boshqariluvchi o‘zgartkich (BO‘) va ishchi organ (IO ) bilan M ni bog‘lovchi kinematik zanjir (KZ)lar kiradi. Motorning kirishi elektr zanjirlari ko'rsatkichlari
bilan chiqishi mexanik ko'rsatkichlari orasidagi bog‘lanishlar «Elektr yuritma asoslari» kursida mufassal o‘rganiladi. U shbu kursda esa EMT ning ishchi
elementlaridan, asosan, boshqariluvchi o ‘zgartkichlargina o‘rganiladi.


1.1-rasm. Elektroomexanik tizimning tarkibiy tuzilishi
Boshqariluvchi o‘zgartkichlar vazifaviy xususiyatlariga qarab uch toifaga
bo'linadi: kuchlan ish o‘zgartkichlari (kuchlanish manbalari), tok
o‘zgartkichlari (tok manbalari) va chastota o‘zgartkichlari. Energiyani
o‘zgartirish vositalariga qarab o‘zgartkichlar elektromexanik (o'zgarmas va
o‘zgaruvchan tok generatorlari), elektromagnit (magnit) kuchaytirgichlar,