Amaliy mashg’ulot: Xatoliklar manbalari. Amal xatoliklari. Funktsiya xatoligi qiymatli va ishonchli raqamlar (2–soat)
Download 315 Kb.
|
1-Amaliy mashg\'uloti
- Bu sahifa navigatsiya:
- Taqribiy sonlar. Ularning absolyut va nisbiy xatosi. Qiymatga ega bo’lgan raqam. To’g’ri ishoralar soni. a
|
Amaliy mashg’ulot: Xatoliklar manbalari. Amal xatoliklari. Funktsiya xatoligi. qiymatli va ishonchli raqamlar (2–soat) Ishning maqsadi: talabalarni taqribiy sonlar bilan ishlashga o’rgatish, taqribiy sonning absolyut va nisbiy xatosini baholash, shuningdek, argumentlar xatoligi keltirib chiqaradigan differensiallanuvchi funksiya, klavishli hisoblash mashinalari ishlatilishini o’rgatish. Taqribiy sonlar. Ularning absolyut va nisbiy xatosi. Qiymatga ega bo’lgan raqam. To’g’ri ishoralar soni. a taqribiy soni deb, aniq a0 sonidan deyarli farq qilmaydigan va hisoblashlar oxirida almashtiriladigan songa aytiladi. Taqribiy a soni va uning aniq qiymati orasidagi ayirma va a taqribiy sonining xatoligi deb yuritiladi va odatda bu ko’rsatkich naoma’lum bo’ladi.. sonining taqribiy xatolik qiymati deganda (1.1) ko’rinishdagi tengsizlik tushiniladi. soni taqribiy soninig absolyut xatoligi (ayrim hollarda xato chegarasi) deb ataladi. Bu son bir qiymatli aniqlanmaydi: uning qiymatini oshirish mumkin. Odatda (1.1) tengsizlikni kanoatlantiruvchi sonini imkon kadar kichikrok kursatishga harakat kilishadi. (1.1) dan a0 aniq soni chegaralarda bo’lishi kelib chikadi. Bundan kelib chikib a0 taqribiy sonining kamayishi, a0 taqribiy sonining kupayishidir. Bu holda qisqalik uchun yozuvdan foydalaniladi. Misol. 1 sm aniqlikda o’lchangan xonaning bo’yi va eni a=5,15m va b=3,07m ga teng. Xona yuzasini S=ab=5,15m*3,07m=15,8105 m2. kabi hisoblashdagi xatolik baholansin. Yechish. Masala shartiga ko’ra a = 0,01m, b=0,01m. Imkon bo’lgan chegaraviy yuza qiymati m2 m2 kabi bo’ladi. Bu qiymatlarni S ning qiymati bilan solishtirib, m2 ko’rinishdagi S sonining absolyut xatoligini ko’rsatishga imkon beradigan qiymatni olamiz. Bu yerdan ko’rinib turibdiki, absolyut xatolik hisoblashlarning xatoligini to’la ifodalamaydi. a taqribiy sonining a nisbiy xatoligi (ayrim hollarda nisbiy xato chegarasi) deb uning absolyut xatoligining a sonining absolyut qiymatiga nisbatiga, ya’ni . miqdorga aytiladi. Nisbiy xatolik odatda foizlarda ifodalanadi. Nisbiy xatolik odatda foizlarda ifodalanadi. Shu tarika a0a bo’lganligi sababli a sonining absolyut xatoligi sifatida yoki qiymatni qabul qilish mumkin. Bundan kelib chiqadiki a nisbiy xatolikni bilgan holda aniq son uchun chegaralari olinadi. Download 315 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|